8.3.4. Ο «Ηγεμόνας του Μουσείου των Θερμών»

Ένα μοναδικής σημασίας έργο της ελληνιστικής γλυπτικής βρέθηκε το 1885 στη Ρώμη: το χάλκινο άγαλμα ενός ελληνιστικού ηγεμόνα, που είναι γνωστό ως «Ηγεμόνας των Θερμών» (εικ. 334), επειδή φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρώμης που παλαιότερα στεγαζόταν στις Θέρμες του Διοκλητιανού. Το άγαλμα έχει ύψος 2,04 m (2,37 αν υπολογίσει κανείς και το υψωμένο αριστερό χέρι) και εικονίζει έναν γυμνό νεαρό άνδρα με μυώδες σώμα, με κοντά μαλλιά και πολύ κοντό γένι που αποδίδεται με χάραξη, ο οποίος στηρίζεται με το αριστερό του χέρι σε ένα δόρυ. Ως προς την απόδοση του σώματος το άγαλμα συγκρίνεται τεχνοτροπικά με τις ανδρικές μορφές της ζωφόρου του βωμού του Δία στο Πέργαμον με την παράσταση της Γιγαντομαχίας και συνεπώς μπορεί να χρονολογηθεί στο δεύτερο τέταρτο του 2ου αιώνα π.Χ. Παρά το υπερφυσικό μέγεθος του αγάλματος ο εικονιζόμενος δεν μπορεί να είναι βασιλιάς, γιατί δεν φοράει το απαραίτητο για τους ελληνιστικούς μονάρχες διάδημα. Το γεγονός αυτό, μαζί με τα νεανικά χαρακτηριστικά του κεφαλιού, κάνουν πολύ πιθανή την ταύτιση του εικονιζόμενου με τον Άτταλο Β', τον νεότερο αδελφό του Ευμένη Β' του Περγάμου, ο οποίος συμβασίλευε ουσιαστικά με τον αδελφό του, χωρίς όμως να φέρει επίσημα τον τίτλο του βασιλιά, ως το 159 π.Χ., οπότε ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο του Ευμένη. Δεν γνωρίζουμε πότε και από πού μεταφέρθηκε στη Ρώμη, είναι όμως πολύτιμη μαρτυρία για τον τρόπο με τον οποίο απεικονίζονταν οι ηγεμόνες της ελληνιστικής εποχής.