7.3. Το τέλος της αττικής ερυθρόμορφης κεραμικής: Ο ρυθμός Κερτς (370-320 π.Χ.)

Στη διάρκεια του 4ου αιώνα οι Αθηναίοι κατασκευαστές ερυθρόμορφων αγγείων στράφηκαν προς μιαν άλλη σημαντική και πλούσια αγορά, που απορροφούσε με αυξανόμενους ρυθμούς την παραγωγή τους: την περιοχή του Ευξείνου Πόντου, από όπου η Αθήνα εισήγε τότε το περισσότερο από το σιτάρι που είχε ανάγκη για να θρέψει τον πληθυσμό της. Τα πιο πολλά και τα πιο όμορφα ερυθρόμορφα αττικά αγγεία που κατασκευάστηκαν μετά το πρώτο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. έχουν βρεθεί σε τάφους της βόρειας ακτής του Ευξείνου Πόντου και ειδικά της περιοχής του Παντικαπαίου (του σημερινού Κερτς), στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου της Κριμαίας. Για τον λόγο αυτό η τεχνοτροπία των ερυθρόμορφων αττικών αγγείων των χρόνων 370-320 π.Χ. ονομάζεται ρυθμός Κερτς.

Τα κύρια χαρακτηριστικά του ρυθμού Κερτς είναι οι τολμηρές βραχύνσεις στην απεικόνιση των μορφών, που με τις κινήσεις τους αναπτύσσονται στον χώρο, η χρήση φωτοσκίασης για τη δήλωση του βάθους, η αγάπη για τη λεπτομέρεια και ακόμη, στο επίπεδο της τεχνικής, η απόδοση των πτυχών των ενδυμάτων με κοντές και λεπτές γραμμές. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η έντονη παρουσία πρόσθετων χρωμάτων, του λευκού (κυρίως για την απόδοση των γυμνών γυναικείων σωμάτων), αλλά και του χρυσού, του κόκκινου, του γαλάζιου και του πράσινου. Τα στοιχεία που αναφέραμε φανερώνουν την επίδραση της μεγάλης ζωγραφικής, που ξέρουμε ότι γνώρισε μεγάλη άνθηση τον 4ο αιώνα π.Χ. Ωστόσο, οι αγγειογράφοι του ρυθμού Κερτς δεν φαίνεται να μεταφέρουν στα έργα τους συνθέσεις από τη μεγάλη ζωγραφική, όπως είδαμε ότι έκαναν ορισμένοι ομότεχνοί τους του 5ου αιώνα. Αξίζει όμως να σημειώσουμε ότι στα αγγεία Κερτς συναντούμε μορφές εμπνευσμένες από δημιουργίες της σύγχρονής τους μεγάλης πλαστικής, έργα του Λυσίππου, του Πραξιτέλη και άλλων σπουδαίων γλυπτών.