Η πρόσφατη γενική και μόνιμη επανέκθεση του Α.Μ.Θ. (αρχές φθινοπώρου του 2006), συνοδεύτηκε με τον σχεδιασμό της συγγραφής οδηγών για όλες τις θεματικές ενότητες των πέντε εκθεσιακών της ενοτήτων. Ένα εγχείρημα σπάνιο έως μοναδικό για τα ελληνικά μουσειακά δεδομένα . Οι πέντε ενότητες της έκθεσης αναφέρονται (1) στην προϊστορία της Μακεδονίας, (2) στην περίοδο από τον 10o -7o αι. π.Χ.,(3) στη Μακεδονία των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, (4) στη Θεσσαλονίκη και (5) στον χρυσό των Μακεδόνων. Η αντιστοιχία των θεματικών ενοτήτων των οδηγών με τις εκθεσιακές θεματικές ενότητες είναι απόλυτη. Οι τελευταίες έχουν καταρτισθεί με βάση το γενικό σχήμα χώρος, χρόνος, κοινωνία, οικονομία, ιδεολογία και καταβάλλεται προσπάθεια να καλύψουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων των κοινωνιών που αναπτύχθηκαν στη Μακεδονία.

Πρόθεση του ΚΕΓ είναι να περιλάβει στο ηλεκτρονικό εκδοτικό του πρόγραμμα τους τέσσερις πρώτους τόμους πλήρεις (κείμενο, λήμματα εκθεμάτων, φωτογραφίες εκθεμάτων), ώστε να γίνουν κτήμα του εκπαιδευτικού κόσμου και να αποτελέσουν την υποδομή για την γνώση και την εξοικείωση των διδασκόντων και διδασκομένων με ουσιαστικά και ελκυστικά θέματα του υλικού κόσμου της αρχαίας Μακεδονίας.

Η προσφορά των συγκεκριμένων τόμων φαίνεται από το γεγονός ότι σε πρόσφατες περί Μακεδονίας συνθέσεις μεγάλων εκδοτικών οίκων του εξωτερικού καλύπτεται μόνο ο τομέας της ιστορίας με βάση τις γραπτές πηγές, ενώ ο υλικός πολιτισμός παραμένει σε γενικές γραμμές σχεδόν άγνωστος. Επίσης, σε συνθέσεις για ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο αγνοείται παντελώς η Μακεδονία σε κάποιες περιόδους, όπως αυτή των λεγόμενων «σκοτεινών» αιώνων, περίοδος κατά την οποία διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις για τη γένεση των μακεδονικών πόλεων, του βασιλείου της Μακεδονίας, αλλά και του ομηρικού επικού κύκλο στο νότο. Και ενώ η αρχαιολογία του νότου αυτής της εποχής είναι κάπως γνωστή (διάλυση μυκηναϊκών ανακτόρων κ.λ.π.), για τη Μακεδονία, πριν από αυτή την εκθεσιακή/εκδοτική προσπάθεια, υπήρχε απόλυτο γνωστικό κενό.

Δρ. Δ.Β. Γραμμένος
Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων