6.1.1. Επίνητρο του «ζωγράφου της Ερέτριας»

Το σκεύος που ονομάζεται στην αρχαία ελληνική ἐπίνητρον ή ὄνος το χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά οι γυναίκες για την κατεργασία του μαλλιού· ήταν μακρόστενο και ημικυλινδρικό και το τοποθετούσαν επάνω στον μηρό και το γόνατο για να στρίψουν και να δυναμώσουν τις μάλλινες κλωστές (νήματα) που κατασκεύαζαν με τη ρόκα και το αδράχτι. Σε ένα ερυθρόμορφο επίνητρο από την Ερέτρια (εικ. 211), που χρονολογείται λίγο πριν το 420 π.Χ., συγκεκριμένα στη ζωφόρο μιας από τις δύο μακρές πλευρές του, εικονίζεται μια σκηνή γάμου, θέμα ιδιαίτερα ταιριαστό για ένα γυναικείο εργαλείο. Δεν πρόκειται όμως για έναν κοινό, αλλά για έναν πολύ γνωστό μυθικό γάμο, εκείνον της Άλκηστης με τον βασιλιά των Φερών της Θεσσαλίας Άδμητο. Η σκηνή τοποθετείται στο παλάτι του Αδμήτου. Μπροστά σε μια μισάνοιχτη πόρτα εικονίζεται η Άλκηστη να στηρίζεται στο νυφικό κρεβάτι, ενώ δίπλα της η αδελφή της η Αστερόπη σκύβει και ακουμπάει στον ώμο της καθιστής Ιππολύτης, της γυναίκας του αδελφού της Ακάστου, η οποία παίζει με ένα μικρό πουλί. Πίσω τους δύο γυναίκες, η Ερανώ και η Θεώ στολίζουν μεγάλα τελετουργικά αγγεία, που χρησίμευαν για την ετοιμασία του λουτρού της νύφης, η πρώτη μια λουτροφόρο υδρία και η δεύτερη δύο γαμικούς λέβητες. Ανάμεσά τους μια τρίτη γυναίκα ανασηκώνει κομψά το ιμάτιό της πίσω από τον αριστερό της ώμο, σε μια χειρονομία που δηλώνει την ἀνακάλυψιν ("ξεσκέπασμα") της νύφης μπροστά στον γαμπρό. Οι μορφές ταυτίζονται με επιγραφές· χωρίς αυτές θα ήταν αδύνατο να καταλάβουμε ότι η σκηνή είναι μυθολογική και δεν απεικονίζει έναν αθηναϊκό γάμο του 5ου αιώνα π.Χ. Ο αγγειογράφος που διακόσμησε το αγγείο πήρε το όνομά του από τον τόπο προέλευσης του αγγείου και λέγεται «ζωγράφος της Ερέτριας». Η παράσταση είναι ένα από τα πρώτα δείγματα του «πλούσιου ρυθμού», όπως δείχνουν οι περίτεχνες στάσεις των μορφών και οι πλούσιες και κάπως μανιεριστικά δοσμένες πτυχώσεις των ενδυμάτων τους.