Ε1.3. Σημεῖον

(signum, indicium, vestigium)

Πρόκειται για σημάδι/ένδειξη αντιληπτή με τις αισθήσεις, που συνήθως συνοδεύει ταυτόχρονα, σε άλλες περιπτώσεις όμως προηγείται, ενώ σε κάποιες ακολουθεί χρονικά ένα γεγονός, έτσι ώστε να μπορεί κανείς με βάση το συγκεκριμένο στοιχείο να συναγάγει συμπεράσματα σχετικά με αυτό το ίδιο το γεγονός. Τα σημεῖα χρησιμοποιούνται από τον ομιλητή ως ενδείξεις για μια συγκεκριμένη κατάσταση, ως αποδείξεις ενός ισχυρισμού, ως μέσα για τη διέγερση του πάθους. Μολονότι βρίσκονται πολύ κοντά στις ἀτέχνους πίστεις, αφού δεν επινοούνται από τον ομιλητή, ωστόσο εντάσσονται στις ἐντέχνους, γιατί η σύνδεσή τους με το γεγονός δεν είναι απολύτως προφανής και προϋποθέτει σε μεγάλο βαθμό την κριτική δύναμη του συντάκτη του λόγου και την αναγνώριση εκ μέρους του της αποδεικτικής δύναμης του συγκεκριμένου στοιχείου. Για παράδειγμα, το αίμα στα ρούχα, οι κραυγές, η εχθρική διάθεση κάποιων προσώπων απέναντι στο θύμα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία αποδεικτικών μέσων. Έτσι οι λεκέδες από αίμα δεν αποτελούν τεκμήριον, δηλαδή αδιαμφισβήτητο αποδεικτικό στοιχείο της ενοχής κάποιου, αλλά εἰκός, που θα πρέπει να υποστηριχθεί και με άλλα αποδεικτικά μέσα, για να αποκτήσει δύναμη πειθούς. Διακρίνουμε εξάλλου μεταξύ δεσμευτικών σημείων (signa necessaria - για παράδειγμα, δακτυλικά αποτυπώματα) και άλλων που απλώς καθιστούν πιθανό ένα συμπέρασμα (signa non necessaria - για παράδειγμα, αντικείμενα που εμφανίζονται να ανήκουν σε κάποιον (ενώ θα μπορούσε απλώς να του έχουν αποδοθεί χωρίς εκείνος να το αντιληφθεί) ή η αριστεροχειρία (θα μπορούσε κάποιος απλώς να τη μιμηθεί).