Β1.3.6.x. Δείναρχος

Τις γνώσεις μας για τον Δείναρχο και το έργο του τις οφείλουμε στον Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα και στους τρεις λόγους που έχουν διασωθεί ως δικοί του.

Γεννήθηκε στην Κόρινθο γύρω στα 360 π.Χ., ήρθε όμως νωρίς στην Αθήνα όπου έζησε ως μέτοικος. Στην Αθήνα ήρθε σε επαφή με τους εκπροσώπους του Περιπάτου (τον Θεόφραστο και τον Δημήτριο τον Φαληρέα). Εργάστηκε από τα νεανικά του χρόνια ως λογογράφος. Ανήκε στη φιλομακεδονική παράταξη.

Το 307 έφυγε εξόριστος για τη Χαλκίδα, όπου και έμεινε για δεκαπέντε χρόνια. Λίγο μετά την επιστροφή του στην Αθήνα εκφώνησε το λόγο του εναντίον του πάλαι ποτέ φίλου του Πρόξενου (Κατὰ Προξένου), που κατά το κατηγορητήριο τον είχε εξαπατήσει σε μια οικονομική συναλλαγή.

Στην αρχαιότητα του αποδίδονταν αναρίθμητοι λόγοι. Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς διέκρινε εξήντα ως γνήσιους, ο Καικίλιος από την Καλή Ακτή εξήντα τέσσερις. Οι τρεις λόγοι που διασώθηκαν (δύο από αυτούς όχι ολόκληροι) σχετίζονται με τη δίκη για το σκάνδαλο του Άρπαλου, του θησαυροφύλακα του Μ. Αλεξάνδρου, στο οποίο ενεπλάκη ο Δημοσθένης που κατηγορήθηκε (από τον Υπερείδη και τον Δείναρχο) για δωροδοκία (Κατὰ Δημοσθένους, Κατ' Ἀριστογείτονος, Κατὰ Φιλοκλέους).

Ως ρήτορας ο Δείναρχος προσπάθησε να μιμηθεί σπουδαία πρότυπα, όπως τον Λυσία, τον Αισχίνη και κυρίως τον Δημοσθένη. Η απόστασή του όμως από τα ινδάλματά του είναι εμφανής. Η σύνταξη είναι φορτικά περίπλοκη, ενώ η δομή των λόγων που έχουν διασωθεί εντυπωσιακά άτακτη: πρόκειται για μια αλυσίδα επεισοδίων ασύνδετων μεταξύ τους.

Βιβλιογραφία:

Φάνης Ι. Κακριδής, Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 2006 (Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση 3, 1η ανατύπωση, με μικρές διορθώσεις. 1η έκδ. 2005). Ενότητα 4.5.Α. Ρητορεία και ρητορική.