ΗΛΙΑΔΕΣ
(δέντρα, ιτιές)
Μερόπη, Ηλίη, Φοίβη, Αιθερίη, Διοξίππη (ή Λαμπετίη) είναι οι πέντε κόρες του Ήλιου και της Ωκεανίδας Κλυμένης, αδελφής του Φαέθοντα, γνωστές όχι τόσο με τα ονόματά τους και η καθεμιά χωριστά αλλά ως Ηλιάδες, δηλαδή ως κόρες του Ήλιου. Η μοίρα τους συνδέεται με του αδελφού τους.
Κάποτε ο Φαέθοντας ζήτησε από τον πατέρα τους Ήλιο να του επιτρέψει να οδηγήσει το άρμα του, να μεταφέρει εκείνος τον δίσκο του ήλιου στον δρόμο που είχε χαραχθεί στον ουράνιο θόλο. Με δισταγμό και πολλές συστάσεις στον γιο του ο Ήλιος έδωσε το άρμα. Όμως εκείνος, νέος και άπειρος, ζαλίστηκε από το ύψος, τρόμαξε από τα ζώα του ζωδιακού κύκλου και άρχισε μια να ανεβαίνει ψηλά, μια να κατεβαίνει χαμηλά και να κινδυνεύουν γη και ουρανός με ολοκαύτωμα. Αναγκαστικά τον κεραυνοβόλησε ο Δίας και ο νέος έπεσε στα νερά του Ηριδανού ποταμού. Ο θάνατός του προκάλεσε μεγάλη θλίψη στις αδελφές του, τις Ηλιάδες, που παρέμεναν θρηνώντας στις όχθες του ποταμού, σε αντίθεση με αυτό που όριζε το εθιμικό δίκαιο για τη λήξη του πένθους και την επαναφορά στην ομαλή κοινωνική ζωή. Από τα δάκρυα των Ηλιάδων γεννήθηκαν οι σταγόνες του ήλεκτρου, η λάμψη του οποίου ενέχεται και σε κάποια από τα ονόματα των πέντε κοριτσιών. Οι θεοί, από οίκτο, ή μη ανεχόμενοι το μόνιμο ήθος του θρήνου, τις μεταμόρφωσαν σε ιτιές. Μεταμόρφωσαν και τον φίλο του Φαέθοντα Κύκνο, βασιλιά της Λιγυρίας, γιατί και ο δικός του θρήνος ήταν ακατάπαυστος. Και καθώς ήταν προικισμένος από τον Απόλλωνα με μελωδική φωνή, ο Δίας τον μεταμόρφωσε σε κύκνο που τραγουδά μελωδικά την ώρα που πεθαίνει (κύκνειο άσμα). (Εικ. 979, 980, 981, 982, 983, 984, 985, 986, 987, 988, 989, 990, 991)
Σύμφωνα με παραλλαγή του μύθου η μεταμόρφωσή των Ηλιάδων ήταν η τιμωρία τους, γιατί έδωσαν στον Φαέθοντα το άρμα και τα άλογα του πατέρα τους, χωρίς να ζητήσουν την άδειά του.
Σύμφωνα με τον Άρατο καταστερίστηκε και ο Ηριδανός ποταμός, όπου έπεσε ο Φαέθοντας, σχηματίζοντας τον αστερισμό του Ποταμού. Κατά άλλους, ο αστερισμός αυτός ήταν ο Νείλος ποταμός.
Ο παραδοξογράφος Ηράκλειτος αναφέρει ότι ο μύθος στηρίχτηκε σε μια παρανόηση. Πράγματι, ο νεαρός χάθηκε στον Ηριδανό ποταμό και οι αδελφές του βγήκαν να τον αναζητήσουν αλλά χάθηκαν και αυτές. Βγήκαν άλλοι για να τις αναζητήσουν αλλά δεν τις βρήκαν και φύτεψαν γι' αυτές τρεις ρίζες δέντρων που μεγάλωσαν και έγιναν δέντρα. Έτσι βγήκε η φήμη ότι αυτές οι ίδιες έγιναν δέντρα (περί απίστων 36).
