ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΜΗΔΗ - ΔΩΡΙΕΙΣ / ΑΙΤΩΛΟΙ

(πουλιά)

Ο νόστος του Διομήδη, όπως και άλλων Ελλήνων αρχηγών μετά την άλωση της Τροίας, ήταν περιπετειώδης. Αρχικά επέστρεψε στο Άργος, όπου κατηγόρησε τη γυναίκα του Αιγιάλεια για απιστία. Με δυσκολία ξέφυγε από τις ενέδρες της. Αμέσως μετά πήγε στην Καλυδώνα, τον τόπο της καταγωγής του, όπου σκότωσε τον Άγριο και τα παιδιά του και έδωσε τη βασιλεία στον Οινέα. Στην επιστροφή του στο Άργος παρασύρθηκε από κακοκαιρία προς τη χώρα των Δαυνίων στην Ιταλία. Σύμφωνα με άλλες εκδοχές ο Διομήδης κατέφυγε ικέτης στο ιερό της Ήρας και από εκεί διέφυγε στην Ιταλία, στους Δαυνίους. Εκεί ο βασιλιάς Δαύνιος (ή Δαύνος) του ζήτησε να συμμαχήσει μαζί του στον πόλεμο κατά των Μεσσαπίων με αντάλλαγμα γαίες και τον γάμο με την κόρη του. Μετά την νίκη τους, ο Διομήδης μοίρασε τη γη που του δόθηκε στους Δωριείς που ήταν μαζί του, ενώ από την κόρη του Δαύνιου απέκτησε δυο γιους, τον Διομήδη και τον Αμφίνομο. Όταν πέθανε, οι Δωριείς τον έθαψαν στο νησί Διομήδεια της Αδριατικής (το σημερινό Isole de Tremiti). Οι ίδιοι παρέμειναν εκεί καλλιεργώντας τη γη που τους απέδιδε πολλούς καρπούς, καθώς ήταν έμπειροι στη γεωργία. Όταν πέθανε ο Δαύνιος, οι Ιλλυριοί επιβουλεύτηκαν την εύφορη γη και σκότωσαν όλους τους Δωριείς που εκείνη την ώρα τελούσαν θυσία στο νησί όπου είχε ταφεί ο Διομήδης. Όμως ο Δίας όρισε τα σώματά τους να εξαφανιστούν και οι ψυχές τους να μεταμορφωθούν σε πουλιά που πλησιάζουν τα ελληνικά πλοία, ενώ αποφεύγουν τα ιλλυρικά. Τα πουλιά αυτά ήταν γνωστά ως Διομήδειες όρνιθες. (Εικ. 1754, 1755, 1756, 1757, 1758, 1759)

Αυτή είναι η εκδοχή που παραδίδει ο Αντωνίνος Λιβεράλις. Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο Δαύνιος δεν έδωσε στον Διομήδη ό,τι του είχε υποσχεθεί και ο Διομήδης καταράστηκε τη χώρα να μένει άκαρπη, αν οι καλλιεργητές δεν ήταν Αιτωλοί συμπατριώτες του. Στη συνέχεια, εξασφάλισε την κατοχή της χώρας αλλά ο Δαύνιος υπερισχύει τελικά και σκοτώνει τον Διομήδη, ενώ οι σύντροφοί του μεταμορφώθηκαν σε πουλιά, ήμερα στη συνάντησή τους με Έλληνες, άγρια απέναντι σε άλλους.