ΒΑΥΚΙΔΑ

(δέντρο)

Η μεταμόρφωση της Βαυκίδας και του άνδρα της, του φτωχού αγρότη Φιλήμονα από τη Φρυγία, σε δέντρα, αποτέλεσε την έκφραση ευγνωμοσύνης του Δία και του Ερμή για τη φιλοξενία -ή μάλλον θεοξενία- που τους πρόσφεραν.

Μεταμφιεσμένοι σε ταξιδιώτες ο Δίας και ο Ερμής διέσχιζαν τη Φρυγία αναζητώντας φιλοξενία. Κανείς δεν τους δέχτηκε εκτός από τη Βαυκίδα και τον Φιλήμονα που τους φίλεψαν στη φτωχική καλύβα τους -σκύβοντας την άγια κεφαλή εδιάβηκαν το χαμηλό πορτάκι (Οβ., Μετ. 638). Από το υστέρημά τους το ζευγάρι έστησε ένα δείπνο στο τραπέζι τους που το ένα πόδι ήταν σπασμένο και κοντύτερο από τα άλλα.

Οργισμένοι οι δύο θεοί με τους υπόλοιπους Φρύγες, έστειλαν κατακλυσμό στη χώρα, διαφύλαξαν όμως την καλύβα που μεταβλήθηκε αργότερα σε ναό με μαρμάρινες κολόνες και μαρμάρινο δάπεδο. Η θεοδικία δεν περιορίστηκε στην τιμωρία αλλά και στην ανταπόδοση του καλού στο φιλόξενο ζευγάρι. Για να τους τιμήσουν τους έκαναν τη χάρη που ζήτησαν για ισόβια παράλληλη συζυγία ως φύλακες του ναού μέχρι τον θάνατο και μετά από αυτόν. Και πράγματι, καιρό μες στο ναό εζήσαν σα διακόνοι. Κι όταν ήταν να πεθάνουν τους μεταμόρφωσαν σε δέντρα, το ένα δίπλα στο άλλο, μπροστά στον ναό που άλλοτε ήταν η καλύβα τους. [Εικ. 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755]

Το επεισόδιο της θεοξενίας του Δία και του Ερμή παραλληλίστηκε με ένα επεισόδιο από τις Πράξεις των Αποστόλων, όταν ο Παύλος και ο Βαρνάβας επισκέφθηκαν την πόλη Λύστρα της Φρυγίας. Η θαυματουργή δράση του Παύλου έκανε τους ντόπιους να τους θεωρήσουν για τον Δία (Παύλος) και τον Ερμή (Βαρνάβας) (14.11-18).