ΕΡΙΝΟΝΑ

(παγώνι, άνθρωπος)

Στον μύθο της κύπριας Ερινόνας, γνωστός μόνο από τον Σέρβιο (Σχ. Βιργ. Εκλ. 10.18) εμπλέκονται πολλοί θεοί και θεές. Οι παρθένες Άρτεμη και Αθηνά, η ερωτιάρα Αφροδίτη, στον αντίποδα των δύο πρώτων, η ζηλιάρα Ήρα, ο ερωτιάρης Δίας, ο ψυχοπομπός Ερμής. Ερινόνα και Άδωνης είναι τα θύματα της αντιπαλότητας των θεαινών, που συγκρούονται μεταξύ τους για τα πεδία της δικαιοδοσίας τους. Πιο συγκεκριμένα:

Αθηνά και Άρτεμη χάρισαν τη φιλία τους στη θνητή κοπέλα για τη σοφία και την αγνότητά της. Θυμωμένη η Αφροδίτη που το κορίτσι δεν την τιμούσε, προσπάθησε να κάνει τον Δία να ερωτευτεί την Ερινόνα. Ως εκ τούτου αναπόφευκτη ήταν η εμπλοκή της Ήρας που κανόνισε, ώστε ο Άδωνης να βιάσει την αγνή Κυπρία και να απολέσει την παρθενία της, καθιστώντας την αδιάφορη για τον αρχηγό των Ολυμπίων. Οργισμένος ο Δίας κεραυνοβόλησε και σκότωσε τον Άδωνη, ενώ η Άρτεμη μεταμόρφωσε την Ερινόνα σε παγώνι (Εικ. 943) και, στη συνέχεια, το παγώνι σε άνθρωπο. Όσο για τον Άδωνη, η Αφροδίτη παρακάλεσε τον Δία να επιτρέψει σε μια σκιά του θνητού να επανέλθει στον κόσμο των ζωντανών με οδηγό τον Ερμή. Ο αναστημένος Άδωνης παντρεύτηκε τη μεταμορφωμένη και ξαναμεταμορφωμένη Ερινόνα και απέκτησαν ένα γιο, τον Ταλέα ή Τάλο.

Με βάση και τη μυθιστορία του Άδωνη μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο μύθος με την ερωτική περιβολή έχει ουσία βλαστητική και αναπαραγωγική. Η παρθενικότητα της Ερινόνας δεν εξυπηρετεί τη ζωή· η μεταμόρφωσή της από παρθένα σε γυναίκα με πλήρως ανεπτυγμένες τις δυνατότητες της γυναικείας της υπόστασης και τελικά την κυοφορία είναι αναγκαία. Πολλές φορές στον μύθο η ανάγκη αυτή παίρνει τη μορφή μιας βίαιης και αθέλητης στο κορίτσι πράξης και συνδέεται με τον θάνατο, καθώς η κόρη οφείλει να «πεθάνει» ως κόρη και να «γεννηθεί» ως γυναίκα· επιπλέον, ο σπόρος βυθίζεται, θάβεται στη γη, πράξη που είναι αναγκαία προϋπόθεση για την έλευση της ζωής.