ΛΥΡΑ

(αστερισμός)

Ο θεός Ερμής δημιούργησε τη λύρα από μεγάλο όστρακο χελώνας, το οποίο κάλυψε με δέρμα ζώου από τα κοπάδια του Απόλλωνα και κέρατα αντιλόπης. Προσάρμοσε επτά χορδές από τον αριθμό των θυγατέρων του Άτλαντα, ενώ ο Ορφέας, στα χέρια του οποίου πέρασε από τον Απόλλωνα, τις αύξησε σε εννέα από τον αριθμό των Μουσών -ο Ορφέας ήταν γιος μιας Μούσας, της Καλλιόπης. Με αυτή τη λύρα και τη μουσική του απέκτησε τη φήμη ότι υπέτασσε δέντρα, ζώα και πέτρες. (Εικ. 1385, 1386, 1387, 1388, 1389, 1390, 1391, 1392, 1393, 1394, 1395, 1396, 1397, 1398, 1399, 1400, 1401, 1402, 1403) Από τους θεούς τιμούσε μόνο τον Ήλιο, που τον αποκαλούσε και Απόλλωνα, και χαράματα ανέβαινε στο Παγγαίο για να δει τον ήλιο να βγαίνει. Προκάλεσε την οργή του Διόνυσου, γιατί δεν τον τιμούσε, και εκείνος έστειλε τις Βασσαρίδες^[34] που τον διαμέλισαν και πέταξαν τα μέλη του χωριστά το ένα από το άλλο. Οι Μούσες τα περιμάζεψαν και τον έθαψαν στα Λείβηθρα. Και επειδή δεν είχαν πού να δώσουν τη λύρα, ζήτησαν από τον Δία να την τοποθετήσει ανάμεσα στα αστέρια σε ανάμνηση δική τους και του Ορφέα. Ο αστερισμός της λύρας αποτελείται από εβδομήντα τρία άστρα. (Ερατοσθένης, Καταστερισμοί 1.24R[12].2) (Εικ. 871, 872, 873, 874)

Δίπλα στον αστερισμό της Λύρας υπάρχει ο αστερισμός του Κύκνου ή του Όρνιθος. Πιστευόταν ότι ήταν ο Ορφέας που μεταθανάτια τοποθετήθηκε δίπλα στο αγαπημένο του όργανο.