ΜΗΛΟΣ

(μηλιά)

Με την ιστορία του Μήλου, γνωστή μόνο από τον υπομνηματιστή του Βιργιλίου Σέρβιου (Σχόλ. στον Βιργ. Εκλ. 8.37) ερμηνεύονται τρεις ετυμολογίες ταυτόχρονα: του δέντρου μηλιά, των περιστεριών και των προβάτων. Πιο συγκεκριμένα:

Ο Μήλος, ένας ωραίος νέος, καταγόταν από τη Δήλο, άφησε όμως την πατρίδα του για την Κύπρο την εποχή που στο μεγάλο νησί βασίλευε ο Κινύρας, ο πατέρας του Άδωνη. Ο Κινύρας έδωσε τον Μήλο στον γιο του να τον έχει σύντροφο και οι δύο συνομήλικοι νέοι συνδέθηκαν με βαθιά φιλία, συγγένεψαν μάλιστα, καθώς ο Μήλος πήρε για γυναίκα του την Πελία, από το σόι του Άδωνη. Όμως ο Άδωνης, αγαπημένος της Αφροδίτης, πέθανε κυνηγώντας έναν κάπρο, και ο θάνατός του προκάλεσε μια σειρά από παρενέργειες: από το αίμα του Άδωνη πρωτοφύτρωσαν τα κόκκινα τριαντάφυλλα, από τα δάκρυα της απαρηγόρητης θεάς Αφροδίτης φύτρωσαν οι ανεμώνες, ο Μήλος, μην αντέχοντας τον πόνο από τον χαμό του Άδωνη, κρεμάστηκε σε ένα δέντρο που πήρε το όνομα του -μηλιά-, η γυναίκα του Πελία, συγκλονισμένη από τον διπλό χαμό, του συζύγου της Μήλου και του συγγενή της Άδωνη, κρεμάστηκε και αυτή. Και η θεά Αφροδίτη, εκτιμώντας τα δυνατά συναισθήματα του παντρεμένου ζευγαριού μεταξύ τους και για τον Άδωνη, μεταμόρφωσε τον Μήλο στον καρπό της μηλιάς και την Πελία σε περιστέρι.

Το μονάκριβο αγόρι του ζευγαριού που το είχαν ονομάσει και αυτό Μήλο, μοναδικός απόγονος από το γένος του Κινύρα, όταν μεγάλωσε η θεά το έστειλε στον τόπο της καταγωγής του πατέρα του, το ιερό νησί της Δήλου. Αυτός ο δεύτερος Μήλος πήρε την εξουσία κα ίδρυσε την πόλη Μήλο από το όνομά του. Πρώτος αυτός δίδαξε πώς να κουρεύουν τα πρόβατα και να κατασκευάζουν από αυτά μαλλί. Γι' αυτό και τα πρόβατα ονομάστηκαν μῆλα.

Στην αφήγηση του μύθου φαίνεται να υπάρχει ένα περίεργο ανακάτεμα, ή μια σύγχυση, του δέντρου μηλιά και των καρπών της, των μήλων, καθώς και των μήλων = προβάτων· όπως επίσης και της Δήλου με τη Μήλο, την πόλη που μυθολογείται ότι οίκισε ο Μήλος στη Δήλο και το νησί, κάτι που οδήγησε στη σκέψη ότι ο Μήλος μετέφερε τη λατρεία της θεάς, και θείας του, Αφροδίτης, από το ένα νησί στο άλλο.