ΚΡΙΟΣ
(αστερισμός)
Ο Φρίξος και η Έλλη ήταν τα παιδιά του βασιλιά της Βοιωτίας Αθάμαντα από τη Νεφέλη και εγγόνια του Αιόλου. Αργότερα πήρε για γυναίκα του την Ινώ, που του χάρισε τον Λέαρχο και τον Μελικέρτη. Η Ινώ, θέλοντας να ξεφορτωθεί τα παιδιά του άνδρα της από την άλλη γυναίκα, έπεισε τις γυναίκες να παίρνουν κρυφά τον σπόρο του σιταριού από τους άνδρες και να τον καβουρδίζουν. Και βέβαια η γη, που δέχτηκε στα σπλάχνα της καβουρδισμένους σπόρους, δεν απέδωσε καρπούς. Έτσι, ο Αθάμαντας έστειλε απεσταλμένους στους Δελφούς και ζητούσε να μάθει με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να απαλλαχτούν από την ακαρπία. Αλλά η Ινώ έπεισε τους απεσταλμένους να πουν πως ο θεός χρησμοδότησε να θυσιάσουν στον Δία τον Φρίξο. Και ο Αθάμαντας, κάτω από την πίεση και των αγροτών, ετοιμάστηκε να οδηγήσει τον Φρίξο στον βωμό και να τον θυσιάσει. Η Νεφέλη όμως τον άρπαξε μαζί με τη θυγατέρα της και τους έδωσε ένα χρυσόμαλλο κριάρι, που το είχε πάρει από τον Ερμή· καβάλα στο κριάρι τα δυο παιδιά πέταξαν στον ουρανό πάνω από γη και θάλασσα. Όταν όμως βρέθηκαν στη θάλασσα ανάμεσα στο Σίγειο και τη Θρακική χερσόνησο, η Έλλη γλίστρησε κι έπεσε στη θάλασσα που από αυτήν ονομάστηκε Ελλήσποντος. Ωστόσο, ο Ποσειδώνας όχι μόνο δεν άφησε την Έλλη να χαθεί αλλά ενώθηκε ερωτικά μαζί της και απέκτησαν ένα γιο, τον Παίονα -τουλάχιστον αυτό παραδίδει ο Ερατοσθένης. (Εικ. 1285, 1286, 1287, 1288, 1289)
Μάλιστα, σε εκείνη την πτώση έσπασε ένα από τα κέρατα του κριαριού.
Ο Φρίξος έφτασε μόνος στη χώρα των Κόλχων, όπου βασίλευε ο Αιήτης, ο γιος του Ήλιου και της Περσηίδας, αδελφός της Κίρκης και της Πασιφάης, γυναίκας του Μίνωα. Ο Αιήτης καλοδέχτηκε τον ξένο και τον πάντρεψε με μία από τις κόρες του, τη Χαλκιόπη. Ύστερα, ο Φρίξος θυσίασε το χρυσόμαλλο κριάρι με το ένα κέρατο -το άλλο έσπασε κατά την πτώση της Έλλης. Το θυσίασε στον Δία Φύξιο που προστατεύει τους φυγάδες και χάρισε το δέρμα του στον βασιλιά που το κάρφωσε γύρω από μια βελανιδιά στο άλσος του Άρη. Αυτός ο κριός καταστερίστηκε και σχημάτισε τον αστερισμό του κριού (Ερατοσθ., Καταστ., 1,19). (Εικ. 1290, 1291, 1292, 1293)
