[…] Τα δύο πρώτα μυθιστορήματά της εκδόθηκαν με διαφορά τεσσάρων χρόνων: το 1959 το Οι νεκροί περιμένουν και το 1962 τα Ματωμένα Χώματα, που γράφτηκε —σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η Σωτηρίου— στο διάστημα αυτό. Ενδιάμεσα, το 1961, εκδόθηκε η Ηλέκτρα, μυθιστορηματική βιογραφία της Ηλέκτρας Αποστόλου. Με την εκδοτική άνθηση που ακολούθησε την πτώση της χούντας τη δεκαετία του ’70, η Σωτηρίου τύπωσε την Εντολή (1976), που είχε αρχίσει να γράφει στη δεκαετία του ’60, το Μέσα στις φλόγες (1978), διασκευή για παιδιά του μυθιστορήματός της Οι νεκροί περιμένουν, και το εφηβικό μυθιστόρημα Επισκέπτες (1979). Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας κυκλοφόρησε το τελευταίο μυθιστόρημά της, Κατεδαφιζόμεθα (1982). […]

Έρη Σταυροπούλου, «Τα διηγήματα της Διδώς Σωτηρίου». Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες, φιλολ. επιμ. Έρη Σταυροπούλου, Κέδρος, Αθήνα 2004, 275-276.

 

 

Στο μυθιστόρημά της Οι νεκροί περιμένουν περιγράφονται οι περιπέτειες μιας αστικής οικογένειας Μικρασιατών Ελλήνων (της οικογένειας Μάγη), από το 1918 ως τα χρόνια του β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Από την ακμή και την ανεμελιά στο Αϊδίνι, η οικογένεια γνωρίζει την αβεβαιότητα και τις πρώτες οικονομικές δυσκολίες κατά την πρώτη μεταφύτευσή της στη Σμύρνη και, τέλος, τον ξεριζωμό και την χρεωκοπία, που ακολουθούν τη μεγάλη καταστροφή.

Βαγγέλης Κάσσος, «Διδώ Σωτηρίου. Παρουσίαση-Ανθολόγηση». Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67, τ. Ζ΄, Εκδόσεις Σοκόλη, Αθήνα 1992, 212.

 

 

[…] Η Διδώ Σωτηρίου (γ. 1909) είναι πρόσφυγας της μικρασιατικής καταστροφής που σταδιοδρόμησε με επιτυχία στον αριστερό Τύπο. Στο μυθιστόρημά της Ματωμένα χώματα (1962), αφηγείται με τη φωνή ενός αγρότη και με ένα ζωηρά χρωματισμένο λόγο τις περιπέτειες και τους πόνους των κατατρεγμένων από τους Τούρκους Ελλήνων της Μικράς Ασίας, τον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Mario Vitti, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα 2003, 472-473.

 

 

Με […] τα Ματωμένα χώματα, η συγγραφέας ανακαλύπτει το μονοπάτι, που την οδηγεί στο ξέφωτο της προσωπικής γραφής. Θέτει, εξάλλου, με το μυθιστόρημα αυτό ένα όριο τόσο για το έργο της, όσο και για την ελληνική μεταπολεμική πεζογραφία, γενικά.

[…]

Η Σωτηρίου είχε ήδη μπροστά της δύο σπουδαία έργα, σχετικά με το θέμα [της Μικρασιατικής καταστροφής]: Την Ιστορία ενός αιχμαλώτου (1929) του Στρατή Δούκα και το Νούμερο 31328 (1931) του Ηλία Βενέζη.

Αυτό, όμως, δεν την εμπόδισε να επιχειρήσει κάτι ευρύτερο: να μην περιοριστεί, δηλαδή, στην ανεκδοτολογική περιγραφή της περιπέτειας ενός προσώπου μέσα στο γενικό όλεθρο, αλλά να θελήσει να αποδώσει το γενικό όλεθρο μέσα από την ατομική περιπέτεια. Ήταν ένα εγχείρημα δύσκολο και επικίνδυνο. Κατάφερε, ωστόσο, η πεζογράφος να το φέρει σε πέρας. Επειδή ακριβώς κατάφερε να δώσει στο μύθο της έναν προσανατολισμό ιστορικό, να προσαρμόσει την περιπέτεια του Μανόλη Αξιώτη και, διαμέσου αυτής, την περιπέτεια ολόκληρου του Μικρασιατικού ελληνισμού σε σωστές ιστορικές αναλογίες.

Βαγγέλης Κάσσος, «Διδώ Σωτηρίου. Παρουσίαση-Ανθολόγηση». Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67, τ. Ζ΄, Εκδόσεις Σοκόλη, Αθήνα 1992, 213 & 215.

 

 

Στη διαμόρφωση της πεζογραφίας της τόσο ως προς τον τρόπο γραφής όσο και ως προς την επιλογή και επεξεργασία των θεμάτων καθοριστικός υπήρξε και ο ρόλος της δημοσιογραφίας, που αποτέλεσε την κύρια επαγγελματική της απασχόληση. Αυτό παραδέχεται και η ίδια: «Εκείνο που οδήγησε να γράψω, να καθήσω αργά και να γράψω λογοτεχνία —γιατί αργά έγραψα— ήταν γιατί δούλεψα πάρα πολύ σα δημοσιογράφος. Και δημοσιογράφος όχι απλός… κατευθείαν δηλαδή έπιασα την εξωτερική πολιτική, και το έκανα την εποχή εκείνη που δεν υπήρχαν όπως σήμερα σπουδαίοι αναλυτές, που ξέρουν τα γεγονότα, γιατί και πώς τα ζήσαμε, κ.λπ. Είχαμε δηλαδή από τη μια μεριά τα βιώματα, είχα την κρίση επάνω στα βιώματα, και δούλεψα κατά έναν τρόπο που οι δημοσιογράφοι σήμερα λένε πως κάπως τους βοήθησε μετά να πάρουν έναν σωστό δρόμο».

[…] Η σχέση της δημοσιογραφικής με τη λογοτεχνική της ταυτότητα αλλά και ο τρόπος διαχείρισης του βιωματικού υλικού στο έργο της διακρίνονται καθαρά στην Εντολή, όπου η Κατερίνα, η μυθιστορηματική ηρωίδα που αποτελεί την persona της Σωτηρίου, είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος. […]

Έρη Σταυροπούλου, «Τα διηγήματα της Διδώς Σωτηρίου». Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες, φιλολ. επιμ. Έρη Σταυροπούλου, Κέδρος, Αθήνα 2004, 278-279.