Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Λημματολόγιο
- Ρεύματα / κινήματα
- Αισθητισμός
- Ανακρεοντισμός
- Αρκαδισμός
- Βερισμός
- Ηθογραφία
- Καθαρή ποίηση
- Κλασικισμός
- Μαρξισμός
- Μεταμοντερνισμός
- Μοντερνισμός
- Πολίτης Κοσμάς
- Σινόπουλος Τάκης
- Μοντερνισμός
- Αλεξάνδρου Άρης
- Αξιώτη Μέλπω
- Θεοτοκάς Γιώργος
- Γενιά του 1930
- Εγγονόπουλος Νίκος
- Ελεύθερος στίχος
- Ελύτης Οδυσσέας
- Καβάφης Κ.Π.
- Καββαδίας Νίκος
- Καρυωτάκης Κ.Γ.
- Ποίημα σε πεζό
- Ρίτσος Γιάννης
- Σεφέρης Γιώργος
- Σικελιανός Άγγελος
- Υπερρεαλισμός
- Χατζής Δημήτρης
- Επιστολικό μυθιστόρημα
- Λυμπεράκη Μαργαρίτα
- Μεταμοντερνισμός
- Μεταπολεμική πεζογραφία
- Μεταπολεμική ποίηση
- Πεζογράφημα
- Σάτιρα
- Χειμωνάς Γιώργος
- Τσίρκας Στρατής
- Νατουραλισμός
- Ντανταϊσμός
- Παρνασσισμός
- Ρεαλισμός
- Βάρναλης Κώστας
- Αξιώτη Μέλπω
- Βιζυηνός Γεώργιος
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Θεοτόκης Κωνσταντίνος
- Θεοτοκάς Γιώργος
- Κόντογλου Φώτης
- Νατουραλισμός
- Καρκαβίτσας Ανδρέας
- Γενιά του 1930
- Ηθογραφία
- Ρεαλισμός
- Καραγάτσης Μ.
- Καρυωτάκης Κ.Γ.
- Παρνασσισμός
- Μυριβήλης Στράτης
- Ξενόπουλος Γρηγόριος
- Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος
- Ρίτσος Γιάννης
- Χατζής Δημήτρης
- Αλληγορία
- Ιστορικό μυθιστόρημα
- Λυμπεράκη Μαργαρίτα
- Παραλογοτεχνία
- Τσίρκας Στρατής
- Ρομαντισμός
- Σολωμός Διονύσιος
- Βαλαωρίτης Αριστοτέλης
- Βασιλειάδης Σπυρίδων
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Νατουραλισμός
- Ρεαλισμός
- Κάλβος Ανδρέας
- Παρνασσισμός
- Μουτζάν-Μαρτινέγκου Ελισάβετ
- Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος
- Ροΐδης Εμμανουήλ
- Σούτσος Αλέξανδρος
- Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή
- Αλληγορία
- Επιστολικό μυθιστόρημα
- Ιστορικό μυθιστόρημα
- Κλασικισμός
- Νεοελληνικός Διαφωτισμός
- Παραλογοτεχνία
- Ρομαντισμός
- Σάτιρα
- Συμβολισμός
- Επτανησιακή Σχολή
- Συμβολισμός
- Υπαρξισμός
- Υπερρεαλισμός
- Φιλελευθερισμός
- Φιλελληνισμός
- Φουτουρισμός
- Τεχνικές / τρόποι γραφής
- Περίοδοι / Γενιές / Σχολές
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Σολωμός Διονύσιος
- Βιζυηνός Γεώργιος
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Δροσίνης Γεώργιος
- Καρκαβίτσας Ανδρέας
- Ηθογραφία
- Καβάφης Κ.Π.
- Ρεαλισμός
- Παρνασσισμός
- Κρυστάλλης Κώστας
- Μαβίλης Λορέντζος
- Μαλακάσης Μιλτιάδης
- Ξενόπουλος Γρηγόριος
- Παλαμάς Κωστής
- Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος
- Ροΐδης Εμμανουήλ
- Σονέτο
- Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή
- Νεοελληνικός Διαφωτισμός
- Σάτιρα
- Στιχουργία
- Συμβολισμός
- Επτανησιακή Σχολή
- Γενιά του 1920
- Γενιά του 1930
- Πολίτης Κοσμάς
- Γενιά του 1970
- Μοντερνισμός
- Αξιώτη Μέλπω
- Βενέζης Ηλίας
- Θεοτοκάς Γιώργος
- Κόντογλου Φώτης
- Γενιά του 1930
- Εγγονόπουλος Νίκος
- Ελεύθερος στίχος
- Ελύτης Οδυσσέας
- Εμπειρίκος Ανδρέας
- Καββαδίας Νίκος
- Καραγάτσης Μ.
- Μακρυγιάννης
- Μυριβήλης Στράτης
- Ρίτσος Γιάννης
- Σεφέρης Γιώργος
- Υπερρεαλισμός
- Bildungsroman
- Γενιά του 1920
- Ιστορικό μυθιστόρημα
- Μεταπολεμική πεζογραφία
- Μεταπολεμική ποίηση
- Πρεβελάκης Παντελής
- Τσίρκας Στρατής
- Γενιά του 1970
- Επτανησιακή Σχολή
- Κρητική λογοτεχνία
- Μεταπολεμική πεζογραφία
- Μεταπολεμική ποίηση
- Νεοελληνικός Διαφωτισμός
- Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή
- Σύγχρονη λογοτεχνία
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Κειμενικά είδη
- Bildungsroman
- Ακριτικό τραγούδι
- Αντιπολεμική λογοτεχνία
- Απομνημονεύματα
- Αστυνομικό μυθιστόρημα
- Αυτοβιογραφία
- Γοτθικό μυθιστόρημα
- Δίστιχο
- Δημοτικό τραγούδι
- Δοκίμιο
- Δράμα
- Ειδύλλιο
- Επίγραμμα
- Επιστολικό μυθιστόρημα
- Επύλλιο
- Ημερολόγιο
- Θέατρο
- Θρησκευτικό δράμα
- Ιπποτικό μυθιστόρημα
- Ιστορικό μυθιστόρημα
- Κλέφτικο τραγούδι
- Κωμωδία
- Λίμερικ
- Λιανοτράγουδο
- Λογοτεχνία του παραλόγου
- Λογοτεχνία του φανταστικού
- Μεταμυθοπλασία
- Μοιρολόι
- Μπαλάντα
- Μυθιστορηματική βιογραφία
- Νέο Μυθιστόρημα
- Νανούρισμα
- Παιδική-εφηβική λογοτεχνία
- Παραλογή
- Παραλογοτεχνία
- Πεζογράφημα
- Πειραματικό μυθιστόρημα
- Ποίημα σε πεζό
- Ποιμενικό δράμα
- Πολιτική ποίηση
- Σονέτο
- Τερτσίνα
- Τραγωδία
- Ωδή
- Μορφικά στοιχεία
- Γλώσσα
- Αρχαΐζουσα
- Δημοτική
- Σολωμός Διονύσιος
- Βαλαωρίτης Αριστοτέλης
- Αλεξάνδρου Άρης
- Βηλαράς Ιωάννης
- Βιζυηνός Γεώργιος
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Δέλτα Πηνελόπη
- Δροσίνης Γεώργιος
- Θεοτόκης Κωνσταντίνος
- Καρκαβίτσας Ανδρέας
- Γενιά του 1930
- Εμπειρίκος Ανδρέας
- Καβάφης Κ.Π.
- Κάλβος Ανδρέας
- Καρυωτάκης Κ.Γ.
- Παρνασσισμός
- Κρυστάλλης Κώστας
- Λασκαράτος Ανδρέας
- Μαβίλης Λορέντζος
- Ξενόπουλος Γρηγόριος
- Παλαμάς Κωστής
- Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος
- Σονέτο
- Σούτσος Αλέξανδρος
- Ταχτσής Κώστας
- Χριστόπουλος Αθανάσιος
- Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή
- Κρητική λογοτεχνία
- Νεοελληνικός Διαφωτισμός
- Ρομαντισμός
- Επτανησιακή Σχολή
- Καθαρεύουσα
- Βασιλειάδης Σπυρίδων
- Βιζυηνός Γεώργιος
- Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)
- Δροσίνης Γεώργιος
- Καρκαβίτσας Ανδρέας
- Εγγονόπουλος Νίκος
- Εμπειρίκος Ανδρέας
- Καβάφης Κ.Π.
- Καρυωτάκης Κ.Γ.
- Παρνασσισμός
- Κρυστάλλης Κώστας
- Ξενόπουλος Γρηγόριος
- Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος
- Σαμαράκης Αντώνης
- Ταχτσής Κώστας
- Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή
- Νεοελληνικός Διαφωτισμός
- Ρομαντισμός
- Επτανησιακή Σχολή
- Λαϊκή
- Θέματα
- α - ζ
- η - μ
- ν - σ
- τ - ω
- Γενική ιστορία
- Α΄ παγκόσμιος πόλεμος 1914-1918
- Αναγέννηση
- Β΄ παγκόσμιος πόλεμος 1939-1945
- Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913
- Γαλλική Επανάσταση 1789-1799
- Δεκεμβριανά 1944
- Δικτατορία 1967-1974
- Δικτατορία Μεταξά
- Δικτατορία Παγκάλου 1926
- Εθνικός Διχασμός 1914-1917
- Ελληνική Επανάσταση 1821
- Ελληνοϊταλικός πόλεμος 1940-1941
- Εμφύλιος πόλεμος 1945-1949
- Επανάσταση 1848
- Επανάσταση του Θέρισου 1905
- Κίνημα στο Γουδί 1909
- Κατοχή 1941-1944
- Κρητική Πολιτεία 1896-1913
- Μάης 1968
- Μακεδονικός αγώνας 1904-1908
- Μικρασιατική εκστρατεία & καταστροφή 1919-1922
- Οκτωβριανή επανάσταση 1917
- Ολυμπιακοί αγώνες 1896
- Πόλεμος του 1897
Ομάδα εργασίας
▲▲ Verset
Εδώ μας περιμένει μια διαφορετική στιχουργική μορφή […], η «παράγραφος» (γαλλικά: verset) που υποτάσσει τον λαχανιαστό ελεύθερο στίχο και την νωχέλεια της ποιητικής πρόζας σε μιαν ολοκληρωμένη φραστικήν ενότητα, σφιχτή και άνετη συνάμα. Δεν πρόκειται, βέβαια, για πρωτόφαντη μορφή: ξεκινάει από την Παλαιά Διαθήκη (πιθανώς από την μετάφραση των Ο΄ και ασφαλώς από την αγγλική «του Ιακώβου»), καθιερώνεται από τον Ουίτμαν και εκείθε περνάει στον Κλωντέλ και στον Περς. Στην Ελλάδα έχει χρησιμοποιηθεί από τον Παπατσώνη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Σινόπουλο και άλλους.
Γ.Π. Σαββίδης, Εφήμερον σπέρμα (1973-1978), Ερμής, Αθήνα 1978, 158.
Την ίδια σημειωτική διάσταση παίρνει το τυπογραφικό κενό και στην ποίηση του Claudel, ο οποίος, ερμηνεύοντας την προσωδιακή φύση του verset, το περιγράφει ως «ένα στίχο χωρίς μέτρο και ρίμα απομονωμένο ανάμεσα σε δύο τυπογραφικά κενά».
[…]
Ο μακρύς ελεύθερος στίχος του Claudel, που υπακούει σε μια μετρική ή ρυθμική κανονικότητα, αφού επαναλαμβάνεται και συχνά ομοιοκαταληκτεί θα μπορούσε να ονομαστεί και «πεζός στίχος». Μορφές ετερογενείς το πεζό ποίημα, ο πεζός και ο ελευθερωμένος στίχος συντάσσονται ταυτόχρονα για την απελευθέρωση της ποίησης.
Άννα Κατσιγιάννη, «Μορφικές μεταρρυθμίσεις στην ελληνική ποίηση του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα (Συνοπτικό διάγραμμα)», περ. Παλίμψηστον, τχ. 5 (Δεκ. 1987) 167-168.
Η ιδιομορφία […] του στίχου της Γυναίκας της Ζάκυθος, που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στη νεοελληνική λογοτεχνία, συνδέεται στενά με την Αποκάλυψη του Ιωάννη και την Υπερκάλυψη του U. Foscolo αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου, γενικότερα, με ορισμένα άλλα κείμενα (πρώτο ήμισυ 19ου αιώνα) όπου είναι εμφανής η παρουσία της Βίβλου: […].
Πρόκειται βεβαίως για το βιβλικό verset, έτσι όπως διαμορφώθηκε από τη βιβλική παράδοση, οι ρυθμικές προδιαγραφές του οποίου παρείχαν αρκετά περιθώρια για την ανάπτυξη ενός έργου όπως η Γυναίκα της Ζάκυθος όπου η αφηγηματική πλευρά διεδραμάτιζε πρωτεύοντα ρόλο.
Δημήτρης Αγγελάτος, «Ειδολογικές “αποσκιρτήσεις” ή η αφερεγγυότητα ενός “πεζογραφήματος”: ο στίχος και ο ρυθμός των στη Γυναίκα της Ζάκυθος του Δ. Σολωμού», περ. Διαβάζω, τχ. 213 (12 Απρ. 1989) 46.
Δείτε επίσης και:
Ελεύθερος στίχος, Ποίημα σε πεζό, Μοντερνισμός