Γ2.1. Γραμματολογικά στοιχεία

Από τα πολλά και αμφισβητούμενα γραμματολογικά ζητούμενα του «Ύμνου στη Δήμητρα» σημειώνονται μόνον ελάχιστα, τα σχεδόν βέβαια:

Αδιάγνωστο παραμένει το όνομα του ποιητή του, είναι όμως πιθανή η καταγωγή του από την Ελευσίνα και σίγουρη η προσωπική του σχέση με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Πάντως, ενώ το ποίημα αφορμάται από τα Ελευσίνια Μυστήρια και προϋποθέτει τις τελετές τους, ο βασικός του τρόπος παραμένει "κοσμικός" - ο ύμνος είναι συνθεμένος όχι τόσο για τους μυημένους όσο για το ευρύ κοινό της αρχαϊκής εποχής, το οποίο γνώριζε καλά την επική ποίηση (ηρωική, θεογονική και υμνολογική).

Όσο κι αν αμφισβητήθηκε παλαιότερα η ενότητα του ποιήματος (θεωρήθηκε κι αυτό συμπίλημα περισσότερων ποιημάτων), σήμερα θεωρείται πλέον δεδομένη. Και, μολονότι η χειρόγραφη παράδοση του κειμένου δεν είναι πλούσια ούτε και άψογη (υπάρχουν κάποια χάσματα στα λίγα χειρόγραφα), μας επιτρέπει εντούτοις να παρακολουθήσουμε απρόσκοπτα τον εξελισσόμενο μύθο.

Τέλος, ο «Ύμνος στη Δήμητρα» θεωρείται ότι βρίσκεται πιο κοντά στην ποίηση του Ησιόδου από όλα τα άλλα ποιήματα της συλλογής. Επίσης, έχει αρκετά κοινά γνωρίσματα με τον «Ύμνο στην Αφροδίτη», γεγονός που υποδεικνύει μια χρονολογική συγγένεια ανάμεσα στα δύο έργα. Με βάση αυτή τη συσχέτιση και με βάση τα γλωσσικά, λογοτυπικά και πραγματολογικά στοιχεία του ύμνου, ευνοείται η χρονολόγησή του προς το τέλος του 7ου αι. π.Χ., λίγο πριν από το 610 π.Χ., ή στις αρχές του 6ου αι. π.Χ.

Βιβλιογραφία

Allen, T.W. - Halliday, W.R. - Sikes, E.E. [1936] 1963. The Homeric Hymns. 2η έκδ. Οξφόρδη.

Foley, H. 1994. The Homeric "Hymn to Demeter". Translation, Commentary, and Interpretive Essays. Princeton.

Parker, R. 1991. «The "Hymn to Demeter" and the Homeric Hymns». G&R n.s. 38.1: 1-17.

Richardson, N.J. 1974. The Homeric "Hymn to Demeter". Οξφόρδη.