ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
- Μπαμπινιώτης. (1998, 113-114)
- α. Ανδριώτης,Ν. Η ελληνική γλώσσα στους μετακλασσικούς χρόνους, σελ. 50, σελ. 258-259, β. Χαραλαμπάκης,Χ.Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σελ. 50
- α. Χαραλαμπάκης,Χ. Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σελ. 50, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 33-34
- Debrunner, A. & Scherer, A. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 57-58.
- α. Ιστορία του ελληνικού έθνους. Τόμ. Γ1: Κλασσικός Ελληνισμός. Η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, σελ. 400, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 36-37.
- α. Ιστορία του ελληνικού έθνους. Τόμ. Γ1: Κλασσικός Ελληνισμός. Η Β΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, σελ. 400, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 38.
- Τριανταφυλλίδης, Μ. 1981 [1938]. Νεοελληνική γραμματική. Ιστορική εισαγωγή. 3ος τόμ. του Άπαντα, σελ. 6-7
- Καψωμένος, Σ. 1985. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 95 και 96
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 36-37.
- α. Μίσιου,Α. Οι ελληνιστικοί χρόνοι, σελ. 254 και 255-256, β. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, σελ. 473
- α. Rey-Coqais,J.-P. O ελληνισμός στη ρωμαϊκή Συρία, 299-300, β. Τατάκη,Α. και συν. Η θέση του ελληνισμού στη ρωμαιοκρατούμενη Αίγυπτο, 340-341, γ. Ομάδα σύνταξης. Θρησκευτική και πολιτιστική ζωή. Η πορεία του εξελληνισμού, 365.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 37-38
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 35.
- Χόρροκς, Τζ. 2006. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 106-108.
- Καψωμένος, Στ. Γ. 1985. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 76-77 και 78
- α. Τριανταφυλλίδης,Μ. Νεοελληνική Γραμματική, σελ. 14-15, β. Browning,R. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 74-75.
- α. Καψωμένος,Σ. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 50, β. Χόρροκς,Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 101-102, 114-115, 127
- α. Κοπιδάκης,Μ.Ζ. Εισαγωγή στην ελληνιστική κοινή, σελ. 82-93, β. Χαραλαμπάκης,Χ. Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας: Από τον 3ο π.Χ. ως τον 6ο μ.Χ .αι. Η κοινή γλώσσα, σελ. 50, γ. Χαραλαμπάκης,Χ. Κοινή και διάλεκτοι, σελ. 96-97.
- α. Συμεωνίδης,Χ. Επιδράσεις της ελληνικής γλώσσας σε άλλες γλώσσες και άλλων γλωσσών, σελ. 86-90, β. Τριανταφυλλίδης,Μ. Νεοελληνική γραμματική, σελ. 16
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2005. Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σελ. 172-173.
- Debrunner, A. & A. Scherer. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 115-116
- α. Horrocks,G. Σύνταξη: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 458-459, β. Janse,Μ. Τα ελληνικά της Καινής Διαθήκης, σελ. 481
- Καψωμένος, Στ. Γ. 1985. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 51, 57-58, 59-60, 87
- De Lange, Ν. 2001. Ιουδαϊκή ελληνική, σελ. 473-475, 478.
- Janse, Μ. 2001. Tα ελληνικά της Καινής Διαθήκης, σελ. 480-485
- Ανδριώτης, Ν. 1974. Η ελληνική γλώσσα στους μετακλασσικούς χρόνους, σελ. 264-265, 266-267.
- Τσαντσάνογλου, Κ. 1999. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 116-117
- α. De Lange,Ν. Ιουδαϊκή ελληνική, σελ. 473, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 16-17, γ. Eideneier,Η. Όψεις της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας από τον Όμηρο έως σήμερα: Από τη ραψωδία στο ραπ, σελ. 77-89, δ. Τριανταφυλλίδης,Μ
- Debrunner, A. & A. Scherer. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ. σελ. 22-23.
- Debrunner, A. & A. Scherer. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ. σελ. 24-25, 29.
- α. Bubenik,V. Η δημιουργία κοινής, σελ. 260, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ., σελ. 131-132.
- Bubenik, V. 2001. Η δημιουργία κοινής, 258-260.
- α. Πετρούνιας,Ε. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, 442-450, β. Καψωμένος,Σ. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 74-75, 100-101.
- α. Πετρούνιας,Ε. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, 442-450, β. Χαραλαμπάκης,Χ. Φωνολογία και μορφολογία, σελ. 98.
- Πετρούνιας, Ε. 2001. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, σελ. 445-447.
- Πετρούνιας, Ε. 2001. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, σελ. 447-449.
- α. Παπαναστασίου,Γ. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 451, β. Χαραλαμπάκης,Χ. Φωνολογία και μορφολογία, 98-99.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 451-452.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 452-453.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 453-454.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 454.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 455.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 50-51.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 47-48.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 48-49, 51-52.
- Tonnet, Η. 1995. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 51.
- Horrocks, G. 2001. Σύνταξη: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 465-466.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 54, 63.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 61.
- Janse, M. 2001. Τα ελληνικά της Καινής Διαθήκης, σελ. 483.
- Χαραλαμπάκης, Χ. 1999. Συντακτικές καινοτομίες της κοινής, σελ. 100-101.
- Η προφορά της αρχαίας ελληνικής: Η προφορά των φθόγγων.
Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας
Δημιουργία της ελληνιστικής κοινής
Νίκος Παντελίδης (2007)
Browning, R. 1995.
Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα.
Μτφρ. Μ. Κονομή. Αθήνα: Παπαδήμας, σελ. 50-51.© ΠαπαδήμαςΤο εἰμί + μετοχή του ενεργητικού παρακειμένου αντικαθιστά τον παρακείμενο που λείπει και εκφράζει μια παρούσα κατάσταση που είναι αποτέλεσμα παρελθοντικής πράξης, π.χ. εἰμί τεθαρρηκώς. Την ίδια λειτουργία εκτελεί συχνά και το εἰμί + μετοχή αορίστου, επειδή οι τύποι του αορίστου και του παρακειμένου θεωρούνται ισοδύναμοι. Η περίφραση αυτή είναι κοινόχρηστη στην υποτακτική και ευκτική των αρχαίων Ελληνικών· η κοινή την επεκτείνει και στην οριστική, όμως δεν γίνεται ποτέ πραγματικά διαδεδομένη. Η μετοχή του αορίστου είναι συνηθέστερη από τη μετοχή του παρακειμένου και το βοηθητικό ρήμα τίθεται τις περισσότερες φορές στον παρατατικό, δηλ. η περίφραση λειτουργεί ως υποκατάστατο του υπερσυντελίκου.
Το εἰμί + μετοχή του παθητικού παρακειμένου, ή σπανιότερα μετοχή παθητικού αορίστου, παρόμοια παίρνει τη θέση του μεσοπαθητικού παρακειμένου.
Το ἔχω + ενεργητική μετοχή -συνήθως του αορίστου- μας παρέχει ένα άλλο ισοδύναμο του παρακειμένου στα μεταβατικά ρήματα, π.χ. ἔχω τελευτήσας. Το σχήμα αυτό είναι σπάνιο στην όψιμη κοινή και δεν απαντά σχεδόν καθόλου στα μεσαιωνικά Ελληνικά.
Μια παρόμοια λειτουργία εκτελεί το ἔχω + μετοχή του παθητικού παρακειμένου. Αυτή η μη κλασική περίφραση απαντά μόνο περιστασιακά στην κοινή και δεν είναι συχνή στους βυζαντινούς συγγραφείς. Η περίοδος κατά την οποία εξαπλώθηκε ευρύτατα είναι πιθανότατα τα πρώτα χρόνια της νεοελληνικής γλώσσας.