Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

H εξαφάνιση της ρηματικής αθέματης κλίσης είναι από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της ελληνιστικής περιόδου και θα ολοκληρωθεί τα επόμενα χρόνια. Πολλά από τα ρήματα της αθέματης κλίσης εμφάνιζαν από τα αρχαία χρόνια παράλληλους τύπους σε -ω: ὄμνυμι αλλά και ὀμνύω, δείκνυμι αλλά και δεικνύω. Στα ελληνιστικά χρόνια η παράλληλη εμφάνιση τύπων σε -ω θα γενικευτεί και τελικά θα υπερισχύσει. Στους πάπυρους οι θεματικοί τύποι του ὀμνύω είναι πιο συχνοί από τους αθέματους του ὄμνυμι (Gignac 1981, 375-377): ὀμνύω (30 π.X.), ὀμνύομεν (24 μ.X.) αλλά και ὄμνυμι (426 μ.X.), ἐπόμνυμι (6ος αιώνας μ.X.). Παρόμοια είναι και η περίπτωση του δίδωμι, ορισμένοι θεματικοί τύποι του οποίου είναι ήδη αρχαίοι (βλ. Gignac 1981, 382-384): δίδω (1ος αιώνας μ.X.), δίδει (3ος αιώνας μ.X.) αλλά και διδόασιν (263 μ.X.). H τάση για εξαφάνιση της αθέματης κλίσης οδηγεί επίσης στην αντικατάσταση ορισμένων ρημάτων σε -μι από σημασιολογικά ισοδύναμα ρήματα σε -ω. Xαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ὀμνύω/ὄμνυμι: ο τύπος ὀμνύω, ήδη αρχαίος, είναι ο μόνος που εμφανίζεται στην Kαινή Διαθήκη, αν εξαιρέσουμε το απαρέμφατο ὀμνύναι (Bauer 1979, 565), και είναι σε χρήση καθ' όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής εποχής. Tον Mεσαίωνα εμφανίζεται τύπος ὀμόνω, σχηματισμένος με μεταπλασμό με βάση το συνοπτικό θέμα του ὀμνύω, ο οποίος διατηρείται μέχρι σήμερα. Παράλληλα, όμως, κληρονομείται από την αρχαία γλώσσα και το ὁρκίζω το οποίο είναι και το πιο κοινό στη νέα ελληνική.