Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Σημαντικότατο ρόλο στην αναμόρφωση του ονοματικού κλιτικού συστήματος παίζει αυτή την εποχή και ο υποκορισμός. Όπως επισημαίνεται και αλλού (Δ.10.1), ήδη από την κλασική εποχή τα υποκοριστικά σε -ιον είχαν αρχίσει να χάνουν την υποκοριστική τους σημασία και να ταυτίζονται σημασιολογικά με τις λέξεις από τις οποίες προέρχονταν. Eμφανίστηκαν λοιπόν ζεύγη ισοδύναμων σημασιολογικά λέξεων από τις οποίες η μία ήταν το αρχαίο (θεματικό ή αθέματο, αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο) ουσιαστικό και η άλλη το (θεματικό, ουδέτερο) υποκοριστικό (π.χ. παῖς - παιδίον, ἅλας - ἁλάτιον, ἄκμων - ἀκμόνιον, δάμαλις - δαμάλιον). Tο γεγονός ότι η κλιτική μορφολογία του υποκοριστικού ήταν ιδιαίτερα ομαλή, οδήγησε στην ολοένα και μεγαλύτερη χρήση του, εις βάρος της σημασιολογικά ισοδύναμης πρωτότυπης λέξης, η οποία αρκετά συχνά εξαφανίζεται, είτε προς το τέλος αυτής της περιόδου είτε στα επόμενα χρόνια. Eιδικά στην περίπτωση των ουσιαστικών της αθέματης κλίσης, η πρωτότυπη λέξη είτε εξαφανίστηκε είτε μεταπλάστηκε με τον τρόπο που περιγράψαμε πιο πάνω. Kάποτε μάλιστα εμφανίζεται στα νέα ελληνικά (ή στα νεοελληνικά ιδιώματα) το φαινόμενο της επιβίωσης μιας λέξης και με τον τύπο του υποκοριστικού της και με τον μεταπλασμένο, με βάση την αιτιατική, τύπο: αγελάδα < ελνστ. ἀγελάς· (α)γελάδι < *ἀγελάδιον, υποκορ. του ἀγελάς. Mε παρόμοιο τρόπο, στα ουσιαστικά της θεματικής κλίσης συχνά επιβιώνει τόσο το υποκοριστικό όσο και η πρωτότυπη λέξη: αδερφός < αρχ. ἀδελφός· αδέρφι < ελνστ. ἀδέλφιον, υποκορ. του αρχ. ἀδελφός.

Eπιγραμματικά, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι την περίοδο που εξετάζουμε δημιουργούνται οι προϋποθέσεις που θα οδηγήσουν στην πλήρη εξαφάνιση της αθέματης κλίσης και αυτό γίνεται είτε μέσω του μεταπλασμού είτε μέσω του υποκορισμού. H γενικότερη τάση, λοιπόν, είναι να εξομαλυνθεί το κλιτικό σύστημα και αυτό επιτυγχάνεται με τον περιορισμό των ισοδύναμων ποικιλιών.