ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας 

Δημιουργία της ελληνιστικής κοινής 

Νίκος Παντελίδης (2007) 

Πιο κοντά στη λαϊκή γλώσσα στέκεται η λαϊκή φιλοσοφία. Ο Χρύσιππος (3 αι. π.Χ) και ο Επίκουρος (341-270) επικρίθηκαν από τους αττικιστές για τη γλώσσα τους. Ιδιαίτερα λαϊκά είναι τα κηρύγματα στο δρόμο («διατριβαί») του απελεύθερου δούλου Επίκτητου (περίπου 60-140 μ.Χ.) από τη φρυγική Ιεράπολη, που κατέχουμε στην πιστή καταγραφή ύστερα από υπαγόρευση, του μαθητή Φλάβιου Αρριανού· χάρη στην έκτασή τους και το γεγονός ότι είναι αβίαστα αποτελούν κοντά στους παπύρους και την ελληνική Βίβλο την πιο σημαντική μαρτυρία της λαϊκής κοινής. Συγγενικός με αυτά ως προς το περιεχόμενο και τη γλώσσα είναι ο μονόλογος («Εἰςἑαυτόν») του Μάρκου Αυρηλίου (121-180 μ.Χ.)· μόνον που η κοινωνική και μορφωσιακή ανωτερότητα του φιλοσόφου στον αυτοκρατορικό θρόνο εκδηλώνεται και στην πολύ πιο έντονη αττική απόχρωση της γλώσσας.

[…]

Συγγράμματα για τη μηχανική και τα μαθηματικά συνηθίζουν να χρησιμοποιούν μια αντικειμενική μη λογοτεχνική γλώσσα. Έτσι ο Φίλων ο Βυζάντιος (3 αι. π.Χ.;) είναι ο συγγραφέας ενός εκταμένου έργου για τη μηχανική («Μηχανικὴ σύνταξις»), που διασώθηκε όμως μόνον τμηματικά, πιθανόν ο πιο παλιός γνήσιος συγγραφέας της κοινής που διασώθηκε. Παλιότερα οι γραμματικοί δεν τον είχαν προσέξει καθόλου, τώρα όμως ύστερα από νεώτερες εργασίες έγινε ένας από τους σημαντικότερους και γνωστότερους ανάμεσα στους παλιότερους ειδωλολάτρες συγγραφείς της λαϊκής κοινής. Και ο Αρχιμήδης (287-212 π.Χ.) ανήκει στην κοινή. Το νεανικό του σύγγραμμα «Περὶ τῶν μηχανικῶν θεωρημάτων πρὸς Ἐρατοσθένην ἔφοδος» ('απόδειξη, μέθοδος), που έγινε γνωστό πρώτη φορά το 1907 από έναν παλίμψηστο πάπυρο της Ιερουσαλήμ, είναι γραμμένο εντελώς στην κοινή. Τα λοιπά έργα του είχαν ένα δωρικό επίχρισμα.

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 10:47