ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
- Μπαμπινιώτης. (1998, 113-114)
- α. Ανδριώτης,Ν. Η ελληνική γλώσσα στους μετακλασσικούς χρόνους, σελ. 50, σελ. 258-259, β. Χαραλαμπάκης,Χ.Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σελ. 50
- α. Χαραλαμπάκης,Χ. Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σελ. 50, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 33-34
- Debrunner, A. & Scherer, A. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 57-58.
- α. Ιστορία του ελληνικού έθνους. Τόμ. Γ1: Κλασσικός Ελληνισμός. Η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, σελ. 400, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 36-37.
- α. Ιστορία του ελληνικού έθνους. Τόμ. Γ1: Κλασσικός Ελληνισμός. Η Β΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, σελ. 400, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 38.
- Τριανταφυλλίδης, Μ. 1981 [1938]. Νεοελληνική γραμματική. Ιστορική εισαγωγή. 3ος τόμ. του Άπαντα, σελ. 6-7
- Καψωμένος, Σ. 1985. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 95 και 96
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 36-37.
- α. Μίσιου,Α. Οι ελληνιστικοί χρόνοι, σελ. 254 και 255-256, β. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, σελ. 473
- α. Rey-Coqais,J.-P. O ελληνισμός στη ρωμαϊκή Συρία, 299-300, β. Τατάκη,Α. και συν. Η θέση του ελληνισμού στη ρωμαιοκρατούμενη Αίγυπτο, 340-341, γ. Ομάδα σύνταξης. Θρησκευτική και πολιτιστική ζωή. Η πορεία του εξελληνισμού, 365.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 37-38
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 35.
- Χόρροκς, Τζ. 2006. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 106-108.
- Καψωμένος, Στ. Γ. 1985. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 76-77 και 78
- α. Τριανταφυλλίδης,Μ. Νεοελληνική Γραμματική, σελ. 14-15, β. Browning,R. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 74-75.
- α. Καψωμένος,Σ. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 50, β. Χόρροκς,Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 101-102, 114-115, 127
- α. Κοπιδάκης,Μ.Ζ. Εισαγωγή στην ελληνιστική κοινή, σελ. 82-93, β. Χαραλαμπάκης,Χ. Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας: Από τον 3ο π.Χ. ως τον 6ο μ.Χ .αι. Η κοινή γλώσσα, σελ. 50, γ. Χαραλαμπάκης,Χ. Κοινή και διάλεκτοι, σελ. 96-97.
- α. Συμεωνίδης,Χ. Επιδράσεις της ελληνικής γλώσσας σε άλλες γλώσσες και άλλων γλωσσών, σελ. 86-90, β. Τριανταφυλλίδης,Μ. Νεοελληνική γραμματική, σελ. 16
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2005. Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σελ. 172-173.
- Debrunner, A. & A. Scherer. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ.: Βασικά ζητήματα και γνωρίσματα της μετακλασικής ελληνικής, σελ. 115-116
- α. Horrocks,G. Σύνταξη: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 458-459, β. Janse,Μ. Τα ελληνικά της Καινής Διαθήκης, σελ. 481
- Καψωμένος, Στ. Γ. 1985. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 51, 57-58, 59-60, 87
- De Lange, Ν. 2001. Ιουδαϊκή ελληνική, σελ. 473-475, 478.
- Janse, Μ. 2001. Tα ελληνικά της Καινής Διαθήκης, σελ. 480-485
- Ανδριώτης, Ν. 1974. Η ελληνική γλώσσα στους μετακλασσικούς χρόνους, σελ. 264-265, 266-267.
- Τσαντσάνογλου, Κ. 1999. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 116-117
- α. De Lange,Ν. Ιουδαϊκή ελληνική, σελ. 473, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 16-17, γ. Eideneier,Η. Όψεις της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας από τον Όμηρο έως σήμερα: Από τη ραψωδία στο ραπ, σελ. 77-89, δ. Τριανταφυλλίδης,Μ
- Debrunner, A. & A. Scherer. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ. σελ. 22-23.
- Debrunner, A. & A. Scherer. 1994. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ. σελ. 24-25, 29.
- α. Bubenik,V. Η δημιουργία κοινής, σελ. 260, β. Debrunner,A. & Scherer,A. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 2ος τόμ., σελ. 131-132.
- Bubenik, V. 2001. Η δημιουργία κοινής, 258-260.
- α. Πετρούνιας,Ε. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, 442-450, β. Καψωμένος,Σ. Από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 74-75, 100-101.
- α. Πετρούνιας,Ε. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, 442-450, β. Χαραλαμπάκης,Χ. Φωνολογία και μορφολογία, σελ. 98.
- Πετρούνιας, Ε. 2001. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, σελ. 445-447.
- Πετρούνιας, Ε. 2001. Εξέλιξη της προφοράς κατά την ελληνιστική εποχή, σελ. 447-449.
- α. Παπαναστασίου,Γ. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 451, β. Χαραλαμπάκης,Χ. Φωνολογία και μορφολογία, 98-99.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 451-452.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 452-453.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 453-454.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 454.
- Παπαναστασίου, Γ. 2001. Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 455.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 50-51.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 47-48.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 48-49, 51-52.
- Tonnet, Η. 1995. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 51.
- Horrocks, G. 2001. Σύνταξη: Από την κλασική ελληνική στην κοινή, σελ. 465-466.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 54, 63.
- Browning, R. 1995. Η μεσαιωνική και νέα ελληνική γλώσσα, σελ. 61.
- Janse, M. 2001. Τα ελληνικά της Καινής Διαθήκης, σελ. 483.
- Χαραλαμπάκης, Χ. 1999. Συντακτικές καινοτομίες της κοινής, σελ. 100-101.
- Η προφορά της αρχαίας ελληνικής: Η προφορά των φθόγγων.
Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας
Δημιουργία της ελληνιστικής κοινής
Νίκος Παντελίδης (2007)
Παπαναστασίου, Γ. 2001.
Μορφολογία: Από την κλασική ελληνική στην κοινή.
Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης, 451-456. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη], σελ. 454.© Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη]Στα επίθετα η κλιτική μορφολογία ακολούθησε την εξέλιξη της μορφολογίας των ουσιαστικών. Eπικράτησε δηλαδή και εδώ η ίδια τάση εξομάλυνσης με τις ίδιες συνέπειες όσον αφορά τον περιορισμό των ισοδύναμων επιθημάτων. Tα επίθετα σε -ός, -ή, -όν δεν υπέστησαν σημαντικές αλλαγές, πέρα από τις γενικότερες που αφορούσαν την εξαφάνιση του δυϊκού και τον περιορισμό της δοτικής. Xρησίμευσαν, μάλιστα, ως πρότυπο για τον μεταπλασμό άλλων επιθέτων. Έτσι ορισμένα επίθετα σε -ός, -ά, -όν εμφανίζουν τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες για το θηλυκό τύπους σε -ή: αιτ. μικρήν (5ος αιώνας μ.X.), γεν. μικρῆς (6ος αιώνας μ.X.). Στα συνηρημένα επίθετα τέτοιες αλλαγές εμφανίζονται νωρίτερα: θηλ. ονομ. ἀργυρῆ (2ος αιώνας μ.X.), αιτ. πορφυρῆν (122 μ.X.). H επίδρασή τους εκτείνεται και στα επίθετα της αθέματης κλίσης: τοῦ ὀξέου δρόμου (346 μ.X., αντί τουὀξέος), τὸν/τὴν ἀσφαλῆν (16 μ.X., αντί ἀσφαλῆ, με εισαγωγή του -ν από επίδραση του τὸν καλόν, τὴν καλήν) κλπ. Oρισμένα αρχαία επίθετα σε -ής, -ής, -ές και -ων, -ων, -ον εμφανίζουν ήδη στην ελληνιστική εποχή παράλληλους τύπους σε -ος: ἄφανος < ἀφανής, ἄβαφος < ἀβαφής, ἄρραφος < ἀρραφής· ἄσχημος < ἀσχήμων, ὁμόγνωμος < ὁμογνώμων, οι οποίοι τελικά θα υπερισχύσουν. Πρόκειται για μεταπλασμούς σύμφωνα με το πρότυπο των επιθέτων σε -ός, -ή, -όν/-ος, -η, -ον