ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας 

Δημιουργία της ελληνιστικής κοινής 

Νίκος Παντελίδης (2007) 

Η αττικοϊωνική κοινή κατά τη διείσδυσή της συνάντησε σε μερικά μέρη τοπικές κοινές γλώσσες. Από αυτές μπορούμε να κατανοήσουμε ακόμη πολύ καλά την αχαϊκο-αιτωλική κοινή. Επειδή η αττικοϊωνική κοινή ήταν η γλώσσα των Μακεδόνων ηγεμόνων, της αντιστάθηκαν οι δυο ελληνικές συμμαχίες που επιδίωκαν να διατηρηθούν ανεξάρτητες από τη Μακεδονία, δηλαδή η αχαϊκή (280-246) και η αιτωλική (περίπου 270 έως 189) με το να δημιουργήσουν για λογαριασμό τους μια δική τους γλώσσα της συμμαχίας. Για το αν αυτή χρησιμοποιούνταν και ανεπίσημα μας λείπουν εντελώς οι πληροφορίες και οι μαρτυρίες· οπωσδήποτε δεν κατέχουμε ούτε ένα φιλολογικό μνημείο σε αυτές τις γλώσσες και ο Πολύβιος, που ήταν βεβαίως γιος ενός στρατηγού της αχαϊκής συμπολιτείας και έζησε στην εποχή της αχαϊκής κοινής, δεν γράφει με κανένα τρόπο την τοπική αυτή κοινή γλώσσα της πατρίδας του, αλλά την πανελλήνια. Σε επιγραφές βρίσκουμε την αχαϊκο-αιτωλική κοινή σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Ελλάδα και μακριά στην Πελοπόννησο. Τη βάση της αποτελούσε αναμφίβολα μια βορειοδυτική ελληνική κοινή καθώς αυτή διαπιστώνεται στους πανελλήνιους Δελφούς περίπου από τον 4ο αιώνα. Οι πιο χαρακτηριστικές της ιδιοτυπίες είναι ο νεωτερισμός -οις στη δοτική πληθ. της 3ης κλίσης (αγώνοις κλπ.) και η διατήρηση της παλιάς σύνταξης της εν με αιτιατική. Η γλώσσα αυτή ήταν πολύ κατάλληλη για την αιτωλική συμμαχία, γιατί βρισκόταν πολύ κοντά στην εγχώρια διάλεκτο· αλλά και τα ιδιώματα των περιοχών της αχαϊκής συμμαχίας ήταν αρκετά όμοιά της, ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν σε αυτή· μόνο που οι ιδιοτυπίες που αναφέραμε δεν μπόρεσαν να επικρατήσουν παντού κι έτσι προέκυψε μια εντονότερα δωρικά χρωματισμένη κοινή.

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 10:47