10.5. Περιοδεύων θίασος «ο Νέρων»

Πολίτες της Κορίνθου,

Τις επόμενες μέρες η ένδοξη πόλη μας θα ζήσει μερικές από τις πιο λαμπρές στιγμές της ιστορίας της. Ο ρωμαίος αυτοκράτορας Νέρων, με μεγάλη συνοδεία, θα τιμήσει την Κόρινθο με την ισόθεη παρουσία του. Στο πλαίσιο της ιστορικής αυτής επίσκεψης, σύμφωνα με το πρόγραμμα που μας έχει ανακοινωθεί από τον ρωμαίο φρούραρχο της πόλης, θα αναγγείλει την έναρξη εργασιών για τη διάνοιξη διώρυγας στον ισθμό, ανανεώνοντας έτσι το σχέδιο του αυτοκράτορα Γάιου Καλιγούλα. Σε επίσημη τελετή στον ισθμό, ο αυτοκράτορας θα πραγματοποιήσει την εναρκτήρια εκσκαφή. Για τον σκοπό αυτό ένα από τα πιο διάσημα εργαστήρια χρυσοχοΐας στην περιοχή ετοιμάζει ήδη τη χρυσή σκαπάνη που θα χρησιμοποιήσει ο υψηλός επισκέπτης για τα εγκαίνια του μεγάλου αυτού έργου. Στη συνέχεια ο αυτοκράτορας θα παραστεί σε ειδική διοργάνωση των Ισθμίων Αγώνων, όπου θα ανακοινώσει τιμής ένεκεν ευρείες φορολογικές απαλλαγές και μια σειρά άλλων ευεργετικών πολιτικών αποφάσεων για την ευρύτερη περιοχή μας.

Πολίτες της Κορίνθου,

Η παρουσία των Ρωμαίων στην Ελλάδα είναι στενά δεμένη με την ιστορία αυτής της πόλης. Πριν από δυόμισι σχεδόν αιώνες, ο φιλέλλην στρατηγός Φλαμινίνος την πόλη αυτή επέλεξε για να διακηρύξει την ελευθερία των Ελλήνων, αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο όχι μόνο την οφειλή του μεγάλου ρωμαϊκού έθνους στον ελληνικό πολιτισμό αλλά και ειδικότερα τον μεγάλο σεβασμό της Ρώμης για τη μακραίωνη πολιτιστική προσφορά της Κορίνθου. Σε χαλεπούς για όλους καιρούς, πριν από διακόσια σχεδόν χρόνια, ήταν και πάλι η Κόρινθος που κατέβαλε βαρύ το τίμημα της ιστορικής συγκυρίας. Σήμερα, ο πιο ισχυρός άντρας στον κόσμο και ένας από τους πιο αφοσιωμένους φίλους της Ελλάδας έρχεται για να επιβεβαιώσει τους στενούς πολιτιστικούς δεσμούς που συνέδεσαν έκτοτε την Κόρινθο με τη μεγάλη ρωμαϊκή δύναμη.

Κατά την ιστορική αυτή επίσκεψη, θα πρέπει η πόλη σύσσωμη να τιμήσει τις δικές της αρχαίες παραδόσεις φιλοξενίας και να απευθύνει ομόθυμα και μαζικά το «καλώς ήρθες» στον ρωμαίο ηγεμόνα.

Κανείς δεν πρέπει να ξεχάσει ότι ο ισόθεος Νέρων έρχεται σαν προσκυνητής του ελληνικού πολιτισμού και σαν φίλος της πόλης μας. Κανείς δεν πρέπει να λείψει από την υποδοχή.

Δημοτικό Συμβούλιο των Κορινθίων

Ο κύριος λόγος για τον οποίο ο Νέρων αποφάσισε να περιοδεύσει στον ελληνικό χώρο ήταν η πεποίθησή του ότι μόνο οι Έλληνες ήταν ικανοί να εκτιμήσουν το μεγάλο καλλιτεχνικό του ταλέντο. Η περιοδεία πραγματοποιήθηκε και κράτησε σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο (67 μ.Χ.). Ο αυτοκράτορας περιοδεύει σε μια Ελλάδα που εδώ και διακόσια χρόνια έχει χάσει την πολιτική της αυτονομία και αποτελεί μέρος του αχανούς ρωμαϊκού κράτους (imperium). Η ανακοίνωση του δημοτικού συμβουλίου καλεί τους Κορίνθιους να υποδεχτούν τον κατακτητή, αλλά παρηγοριέται με τη σκέψη ότι ο κατακτητής είναι ειλικρινής θαυμαστής και φίλος του ελληνικού πολιτισμού - αλλά, βέβαια, υπάρχει και η προσδοκία για φορολογικές απαλλαγές. Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς τα αποτελέσματα της ρωμαϊκής κατάκτησης. Ο ένας είναι ιδεαλιστικός και ρομαντικός: η Ελλάδα μπορεί να έχασε την πολιτική της ελευθερία και αυτονομία αλλά κατέκτησε με τον πολιτισμό της τον ρωμαίο κατακτητή (το είπε άλλωστε και ο Ρωμαίος Οράτιος). Ο άλλος είναι ο ρεαλιστικός και πολιτικός τρόπος: μετά από δυο αιώνες πολιτικής υποτέλειας, οι δημοτικοί άρχοντες δεν μπορούν να αποφύγουν έναν συνδυασμό κολακείας, αυτοκολακείας και καιροσκοπισμού. Οι άνθρωποι ξέρουν ότι για να επιβιώσεις απέναντι στον ισχυρό χρειάζεται ηρωισμός, χρειάζεται όμως και προσαρμοστικότητα.

Έτσι, μάλλον από προσαρμοστικότητα παρά από ειλικρινή εκτίμηση για τα καλλιτεχνικά του χαρίσματα, οι Έλληνες εκείνη τη χρονιά ανακήρυξαν τον Νέρωνα νικητή σε 1.808 αθλητικούς και καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς. Θα είχαν ασφαλώς πληροφορηθεί ότι ο καλός αυτοκράτορας στενοχωριέται πολύ όταν δεν παίρνει το πρώτο βραβείο· θα είχαν ασφαλώς ακούσει και τι μπορεί να συμβεί όταν ο αυτοκράτορας στενοχωριέται πολύ. Και έδειξαν ανάλογη προσαρμοστικότητα, όπως, για παράδειγμα, στους Ολυμπιακούς αγώνες που διοργανώθηκαν προς τιμήν του υψηλού επισκέπτη.

Ο Νέρων πήρε μέρος στους αγώνες αρματοδρομίας με άρμα που έσερναν δέκα καθαρόαιμα άλογα. Στην κλασική πίστα της Ολυμπίας, το αυτοκρατορικό άρμα δεν πήρε καλά τη στροφή και ανατράπηκε. Σε τέτοιες περιπτώσεις, που δεν ήταν σπάνιες, οι θνητοί αρματοδρόμοι εγκατέλειπαν ή δεν είχαν καμιά πιθανότητα να κερδίσουν την κούρσα. Αλλά ο Νέρων ήταν θετός γιος του Κλαύδιου που είχε ανακηρυχθεί επίσημα θεός, και οι ελλανοδίκες τού επέτρεψαν να σηκωθεί, να ξεσκονιστεί, να ξανανεβεί στο άρμα και να τερματίσει πρώτος. Εκείνη τη χρονιά η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή «άλλαξε λίγο», για ευνόητους λόγους, τους κανονισμούς και έκανε έκπτωση στο λεγόμενο «ολυμπιακό πνεύμα».