3.4. Εσύ στο χώμα κι εγώ στη φυλακή;

Πάντως ο Οκταβιανός νίκησε τελικά τον Αντώνιο και την Κλεοπάτρα, σε μια ναυμαχία που έγινε στα νερά του Ακτίου (πάλι ρωμαϊκό δράμα, ξανά ελληνικό σκηνικό) τον Σεπτέμβριο του 31 π.Χ. Το ζευγάρι των ηττημένων επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, όπου μετά από λίγο κατέπλευσε και ο Οκταβιανός. Ο Αντώνιος, μετά από μια σύντομη και ηρωική αντίσταση, συνειδητοποίησε το αδιέξοδό του και αυτοκτόνησε. Και η αγαπημένη του Κλεοπάτρα;

Λένε ότι η βασίλισσα της Αιγύπτου απείλησε να αυτοκτονήσει πρώτα με ένα μαχαίρι και στη συνέχεια κάνοντας απεργία πείνας. Γιατί; Επειδή δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς τον Αντώνιο ή επειδή δεν ήθελε να πέσει στα χέρια του Οκταβιανού; Αβέβαιο. Πάντως, σε πρώτη φάση άλλαξε γνώμη. Γιατί; Κατάλαβε ότι δεν είχε το σθένος (ή την απόγνωση) του αποφασισμένου αυτόχειρα, ή μήπως (όπως είπαν ορισμένοι) επειδή νοιαζόταν για την τύχη των παιδιών της; Άγνωστο.

Ο Οκταβιανός από την πλευρά του επιδίωξε, και κατάφερε, να τη συναντήσει πρόσωπο με πρόσωπο. Κοινό ανακοινωθέν από τη συνάντηση δεν εκδόθηκε. Αλλά οι κακές γλώσσες λένε πάλι ότι στη συνάντηση αυτή η Κλεοπάτρα προσπάθησε να γοητεύσει τον Οκταβιανό, όπως είχε γοητεύσει τον Αντώνιο. Απέτυχε. Τι συνέβη στη συνέχεια; Στη συνέχεια, όσο μπορούμε να ξέρουμε, πράγματι αυτοκτόνησε (αν και ορισμένοι είπαν ότι την «αυτοκτόνησαν» οι μυστικές υπηρεσίες του Οκταβιανού): άνοιξε, λέει, ένα καλάθι που της έφεραν οι ανακτορικές κυρίες επί των τιμών και άφησε τις βασιλικές κόμπρες που φώλιαζαν μέσα να τη δαγκώσουν στο στήθος και τους βραχίονες. Για τον θάνατο της βασίλισσας ο έλληνας ιστορικός Πλούταρχος γράφει: «Άλλοι λένε ότι… υπάρχει επίσης μια φήμη ότι… μια άλλη εκδοχή είναι ότι… αλλά την ιστορική αλήθεια δεν τη γνωρίζει κανείς.» Αυτό, τώρα πλέον, το υποπτευόμαστε κι εμείς.

Ναι, αλλά ποιος ενδιαφέρεται για την αλήθεια, όταν έχει την ανεπανάληπτη ευκαιρία να κατασκευάσει έναν θρύλο ή ένα «θρίλερ»; Τα συστατικά υπάρχουν: ένας πανίσχυρος Ρωμαίος συναντάει κάπου στη μαγεμένη Ανατολή μια μοιραία, σαγηνευτική, μυστηριώδη βασίλισσα· τους συνεπαίρνει έρωτας βαθύς· στην παραζάλη του τρανού αυτού έρωτα ορκίζονται ότι μαζί θα ζήσουν και, αν χρειαστεί, μαζί θα πεθάνουν - συνυπογράφουν μάλιστα κι ένα συμβόλαιο «διπλού ερωτικού θανάτου». Και αυτό το συμβόλαιο το τιμούν όταν η μοίρα στήνει το κατάλληλο σκηνικό.

Θα δούμε ποιοι και πώς κατασκεύασαν το πολιτικοερωτικό «θρίλερ» με τον τίτλο «Αντώνιος και Κλεοπάτρα». Πρώτα, όμως, θα προσπαθήσουμε να κατασκευάσουμε κι εμείς μια άλλη εκδοχή, ένα άλλο σενάριο, για το τι ακριβώς συνέβη. Σύμφωνα με το σενάριό μας, το σημείωμα αυτοκτονίας που αφήνει ο Αντώνιος, με την εντολή να δοθεί στην Κλεοπάτρα, γράφει:

Βασίλισσα,

Η διαδρομή μου φαίνεται πως ολοκληρώθηκε εδώ. Είναι, ίσως, μάταιο να θυμάμαι σήμερα τις μεγάλες και ευτυχισμένες μέρες του παρελθόντος.

Ήμουν ο αγαπημένος του θεϊκού Ιουλίου Καίσαρα· κράτησα για πολύν καιρό στα χέρια μου τη μεγάλη κληρονομιά του, τιμώντας το όνομα του ρωμαϊκού λαού και της Συγκλήτου. Πολέμησα στις εσχατιές της αυτοκρατορίας και σήκωσα τα λάβαρα της Ρώμης ανάμεσα σε ανυπότακτους λαούς. Σήκωσα στους ώμους μου την ευθύνη για το ανατολικό τμήμα του κράτους, ενώ θα μπορούσα, λόγω ιεραρχίας και πρεσβύτερης ηλικίας, να βολευτώ στην ασφάλεια της πρωτεύουσας - ακριβώς αυτό που έκανε ο Οκταβιανός, αυτός που με κατασυκοφάντησε σε όλο τον ρωμαϊκό λαό ότι τάχα συνωμοτούσα για να αφανίσω τη Ρώμη, όταν στην πραγματικότητα δεν έκανα τίποτε άλλο παρά να αμυνθώ απέναντι στην επιθετικότητά του· αυτός που δεν έπαψε ποτέ να συνωμοτεί εναντίον μου προκειμένου να με βγάλει από τη μέση. Σε ευχαριστώ για την αγάπη και την υποστήριξη που μου πρόσφερες όσο οι θεοί μάς κράτησαν τον έναν κοντά στον άλλον. Δεν θέλω να σε παρασύρω στη δική μου μοίρα. Μείνε ζωντανή και δυνατή. Η τελευταία επιθυμία μου αυτή την ώρα είναι να φροντίσεις και να προστατέψεις από την επιβουλή των εχθρών μας τα κοινά μας παιδιά. Όσοι με ξέρουν καλά γνωρίζουν πως έζησα σαν πραγματικός Ρωμαίος· τώρα θέλω να μάθουν όλοι ότι πεθαίνω σαν πραγματικός Ρωμαίος.

Χαίρε.

Και η Κλεοπάτρα; Ανοίγοντας το μοιραίο καλάθι με τις κόμπρες είχε κοντά της τις πιο έμπιστες από τις κυρίες των ανακτόρων, και σ᾽ αυτές είπε τα τελευταία λόγια της:

Βιάστηκε να φύγει ο Αντώνιος, και με άφησε μόνη. Τώρα που κατάλαβα ποιος είναι ο Οκταβιανός, ξέρω ότι έχω να διαλέξω ανάμεσα σε δυο μοίρες: αυτήν που πήρε κιόλας τον Αντώνιο κι αυτήν που θα με πάρει στη Ρώμη σαν λάφυρο για να κοσμήσω τον θρίαμβο των νικητών μπροστά στα μάτια του εκδικητικού όχλου της Ρώμης - μαζί με τα παιδιά μου. Στις φλέβες μου κυλάει το αίμα των μεγάλων Πτολεμαίων· είμαι Μακεδόνισσα, τελευταία στην αρχοντική σειρά που καυχιέται για αρχηγό της τον ισόθεο Αλέξανδρο. Πιστεύει πραγματικά ο ρωμαίος κατακτητής ότι θα καταδεχτώ να συρθώ ταπεινωμένη πίσω από το άρμα του; Χίλιες προγονικές φωνές μέσα μου λένε «Όχι». Ποια μοίρα περιμένει τα παιδιά μου στις φυλακές της Ρώμης, το γνωρίζω καλά. Θα συναντήσω τον Αντώνιο σαν βασίλισσα της μεγάλης Αιγύπτου. Όλα τα άλλα τα αφήνω στη βούληση και τη μέριμνα των θεών.