12.1. Αποχαιρετώντας την Αλεξάνδρεια

Ο Μύρης στέλνει χαιρετισμό στον Λεύκιο.

Αγαπημένε φίλε μου, δεν πάνε πολλές ημέρες που στερηθήκαμε ο ένας την παρέα του άλλου, που τόσο ποθούσαμε, και πριν καλά καλά αφήσω τη γη της Αιγύπτου νιώθω την ανάγκη να σου γράψω. Κι αν δεν γνώρισα ακόμη πολιτείες πολλές και θαυμαστές, ίσως κι επειδή δεν τις γνώρισα ακόμη, στον νου μου γυροφέρνω την πόλη που άφησα, την αγαπημένη μας Αλεξάνδρεια, και τα πρόσωπα που άφησα - πάνω απ᾽ όλους εσένα. Προσπαθώ να αποδιώξω τις τόσο έντονες στιγμές της προετοιμασίας του ταξιδιού και του αποχαιρετισμού. Οι εικόνες τους όμως δεν μ᾽ αφήνουν. Μου φαίνεται πως αν δεν τις τακτοποιήσω κάπως στο μυαλό μου, αν δεν σου μιλήσω γι᾽ αυτές (έστω και μέσα από ένα γράμμα), δεν θα τις ξεπεράσω. Κι έχω τόσα πράγματα μπροστά μου να ζήσω, που δεν θέλω να κολλήσω στα παλιά.

Να ξεκινήσω από το τέλος, από το πώς ξεκίνησα και για πού. Το είχαμε συμφωνήσει να πάμε μαζί στην πρωτεύουσα, τη Ρώμη - να επισκεφθούμε τις φιλοσοφικές της σχολές, να μπούμε συστημένοι στον κύκλο του Κορνηλίου Βικτωρίνου για να γνωρίσουμε λόγιους και καλλιτέχνες, αλλά, μεταξύ μας, και για να πάρουμε μια γεύση από τη ζωή της Ρώμης. Όχι ότι η ζωή των Αλεξανδρινών έχει να ζηλέψει τίποτε! Χρήματα είχαμε (οι γονείς μας είχαν, αλλά πάντα έτσι δεν γίνεται;), είχαμε και χρόνο. Τέσσερα πόδια δυνατά και πολλή όρεξη για το μακρινό ταξίδι. Αυτό το σπάσιμο του ποδιού σε έριξε στο κρεβάτι και μας χάλασε τα κοινά σχέδια.

Εγώ έπρεπε όμως να φύγω: η ψυχή μου είχε ετοιμαστεί από καιρό για τον απόπλου. Είθε τον δεύτερο πλου, το δεύτερο ταξίδι, να το κάνουμε μαζί, σ᾽ ένα καράβι ή σε κάποιο διάλογο. Τώρα, αναγκαστικά θα κάνεις το δικό μου ταξίδι από το παράθυρο, διαβάζοντας, όσο μπορείς να σηκώνεσαι, τα γράμματα που υποσχέθηκα να σου στέλνω από κάθε σταθμό. Όπως θα έλεγε ο δάσκαλός μας ο Αρποκρατίων, κάποιος λόγος θα υπάρχει που εσύ έμεινες πίσω - ας ακολουθήσουμε το θέλημα της φύσης.

Θα αναρωτιέσαι, φίλε μου Λεύκιε, γιατί τελευταία στιγμή δεν μπάρκαρα με το πλοίο και προτίμησα τη στεριά. Είχαμε εξασφαλίσει την άδεια αναχώρησης από τον έπαρχο, κανονίσαμε την επιβίβαση, πληρώσαμε τον ναύλο (κατάστρωμα, όχι καμπίνα - ό,τι και να έλεγαν οι γονείς μας), μαζέψαμε και τις προμήθειες. Όταν έμεινα μόνος, σκέφτηκα: γιατί να κλειστώ καλοκαιριάτικα σ᾽ ένα εμπορικό καράβι χωρίς τον φίλο μου για δυο μήνες, ίσως και περισσότερο; Το καράβι θα πήγαινε στη Ρώμη κάνοντας μεγάλο κύκλο και με τον άνεμο κόντρα. Τη μοναξιά δεν τη συνήθισα, ούτε τα κύματα της θάλασσας. Κι έτσι αποφάσισα να ταξιδέψω από την ξηρά: έτσι κι αλλιώς, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη.

Χρειαζόμουν, πάντως, περισσότερες αποσκευές, ήδη το καταλαβαίνω όταν στρώνω να κοιμηθώ και νιώθω άβολα - μου λείπουν αρκετά πράγματα. Αλλά τόσο με συνεπήρε η λαχτάρα, που φόρτωσα στο δίτροχο ό,τι ήταν έτοιμο κι αποχαιρέτησα την Αλεξάνδρεια.

Κι έπειτα σκόρπισε η παρέα, κι εγώ κίνησα κατά την Ανατολή.

Με τη βοήθεια των θεών όλα θα πάνε καλά. Ξέχασα να σου πω (που σ᾽ αρέσουν αυτά και τους δίνεις σημασία) ότι είδα στον ύπνο μου προτού ξεκινήσω έναν γάιδαρο. Καλό σημάδι, έτσι; Σίγουρο το ταξίδι, αλλά αργό. Μα δεν βιάζομαι να φτάσω. Θα περάσω από την Ελλάδα: Αθήνα, Δελφοί, Κόρινθος, Ολυμπία· λέω κι από τη Ρόδο, την πατρίδα του αγαπημένου σου φιλοσόφου, του Παναίτιου. (Μα τι του βρήκες; Έστω να σ᾽ άρεσε ο Ζήνων - αλλά ο Παναίτιος; Νερό στον οίνο ρίχνουμε, δεν νερώνουμε όμως και τη γνήσια ηθική του ιδρυτή της Στοάς, όπως έκανε ο Ρόδιος.) Κι αν μπορέσω, θα φτάσω ως τη «Χώρα του Ομήρου», την Τροία. Σταματώ, μη με ζηλέψεις παραπάνω - εσύ που έχεις για αρετή την απάθεια.

Ώσπου να φτάσω στην Καισαρεία της Παλαιστίνης πρέπει να τα βγάλω πέρα μόνος μου. Η έρημος καίει και τα πανδοχεία σπανίζουν. Ευτυχώς έχω πολύ ψωμί και κρασί. Έχω και δυο τρία βιβλία μαζί. Όχι φιλοσοφικά. Υπάρχουν κι άλλες χαρές στη ζωή…

Ας γίνει αυτό το ταξίδι μου θεωρίης ένεκεν, χωρίς ανάγκη για δουλειά (να ᾽σαι καλά, πατέρα), μόνο προσκύνημα σε ιερά και μαντεία, γνωριμία με τους ανθρώπους και τις πόλεις, ένα οδοιπορικό στη φιλοσοφία - κι ας καταλήξω όποτε να ᾽ναι στη Ρώμη.

Να ᾽σαι ευτυχισμένος.