• 1) Πυκνοφυτεμένος τόπος (λιβάδι, άλσος, κήπος, περιβόλι):
  • (Διγ. Z 3780)·
  • παράδεισος ευρέθη καρπούς και οπώρας, χάριτας, άνθη και φύλλα γέμων (Καλλίμ. 282).
• 2) (Στην Π.Δ.) ο κήπος της Εδέμ, όπου ο Θεός εγκατέστησε τους πρωτόπλαστους:
  • (Φυσιολ. 365¹⁹), (Χούμνου, Κοσμογ. 116).
• 3) (Στην Κ.Δ.) ουράνιος τόπος διαμονής των αγίων, των αγγέλων και των ψυχών όλων των ενάρετων ανθρώπων:
  • Κύριε και ας μ’ έπαιρνες κι εμέν εις τον παράδεισόν σου (Φαλιέρ., Θρ. 165· Βακτ. αρχιερ. 217).
• 4) Τόπος πολύ όμορφος όμοιος με τον παράδεισο:
  • Τούτοι 'ναι οι τόποι οι όμορφοι … τούτο 'ναι το περβόλι μου …, παντοτινή παράδεισος (Χορτάτση, Ελευθ. Ιερουσ. Ά 75).
• 5) (Μεταφ.) απόλαυση, υπέρτατη ευτυχία:
  • Παράδεισος, όντας θωρώ τ’ αργυροπρόσωπό σου (Πανώρ. Β́ 349· Φορτουν. Έ 309).
• 6) (Προκ. για την Παναγία):
  • χαίρε, παράδεισε τρυφής (Εις Θεοτ. 100).

• Η λ. ως τοπων.:
  • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 235³⁰).

[<αρχ. ουσ. παράδεισος. Τ. παράεισος η σήμ. κυπρ. Η λ. και σήμ.]