ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
- Μαργαρίτη-Ρόγκα, Μ. Εισαγωγή και ταξινόμηση, σελ. 25.
- α. Hodot, R. Aρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, σελ. 29-34, β. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 288-289, γ. Κοπιδάκης, Μ. Ζ. Αρχαιότητα, δ. Chadwick, J. Μυκηναϊκή ελληνική, σελ. 6.
- Μαγουλάς, Γ. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, σελ. 79-80.
- α. Καρβούνης, Χ. Η ελληνική γλώσσα κατά τη δεύτερη χιλιετία, σελ. 102-103, β. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 288, 289-290.
- α. Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 36-37, β. Χόρροκς, Τζ. Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 75, 78-79.
- α. Μαγουλάς, Γ. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, σελ. 71, β. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 302 και 305.
- Μéndez-Dosuna, J. Αιολικές διάλεκτοι, σελ. 344-345.
- Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 299-300.
- α. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 302, β. Hoffmann, O. & A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 66-67, 68.
- Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 66-67, 83.
- α. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 285-286, β. Hoffmann, O & A. Scherer.Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 38-39.
- α. Μαγουλάς, Γ. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, σελ. 72-73, β. Μαργαρίτη-Ρόγκα, Μ. Εισαγωγή και ταξινόμηση, σελ. 24-25.
- Μεταναστεύσεις Ελληνικών φυλών μεταξύ 1125 - 800 π.Χ.
- Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 82.
- Κοπιδάκης, Μ.Ζ. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 37.
- α. Hoffmann, Ο. & Α. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 51, β. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και Αττική, σελ. 302, 304, 307.
- Παναγιώτου, Α. Αρκαδοκυπριακή, σελ. 308, 313.
- Παναγιώτου, Α. Αρκαδοκυπριακή, σελ. 308, 309, 311, 313.
- α. Παναγιώτου, Α. Αρκαδοκυπριακή, σελ. 312-313, β. Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 36-37.
- α. Παναγιώτου, Α. Παμφυλιακή, σελ. 315, β. Hoffmann, O. & A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 62-64.
- α. Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 80-81, β.Méndez-Dosuna, J. Αιολικές διάλεκτοι, σελ. 348, 349.
- Hoffmann, O. - A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 40-41.
- α. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 286, β. Hoffmann, O. & A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 53-54, 57, γ. Méndez-Dosuna, J. Αιολικές διάλεκτοι, σελ. 345.
- Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 287.
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 336.
- α.Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 327, β. Μαργαρίτη-Ρόγκα, Μ. Βορειοδυτικές διάλεκτοι, σελ. 30-31.
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 337-338
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 337.
- Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 58-59.
- Παναγιώτου, Α. Η θέση της Μακεδονικής, σελ. 319-325.
- Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 285.
- α. Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 83-84, β. Καραλή, Μ. Η χρήση των διαλέκτων στη λογοτεχνία, σελ. 721.
- Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 72-73.
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 330.
- α. Hodot, R. Aρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, σελ. 29-34, β. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 304-305.
- Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 106.
- α. Χριστίδης, Α.-Φ. Εισαγωγή. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, σελ. 283, β. Hodot, R. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, σελ. 30-31.
Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας
Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι
Νίκος Παντελίδης (2007)
Hoffmann, O. - A. Scherer. 1994.
Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 1ος τόμ., Ως το τέλος της κλασικής εποχής. Μτφρ. Χ. Π. Συμεωνίδη. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, σελ. 40-41.
© Αφοί ΚυριακίδηΗ αρκαδοκυπριακή διαλεκτική ομάδα παρουσιάζει έναν αριθμό αξιοπαρατήρητων ομοιοτήτων με την Αιολική.
- α) ορ, ρο, για το κοινό ελληνικό αρ, ρα (από το παλιό ινδοευρ. φωνηεντικό r̥̥).
Λεσβ.-βοιωτ. στροτός για το στρατός, βροχύς για το βραχύς, πόρνοψ για το πάρνοψ. θεσσ.-βοιωτ. ἔροτος για το ἔρατος. αρκ. τέτορτος για το τέταρτος. αρκ. ἐφθορκώς για το αττ. ἐφθαρκώς, αρκ. πανάγορσις για το *πανάγαρσις, κυπρ. κατ-έFοργον αόρ. για το *κατ-έFαργον, κυπρ. κορζα για το καρδία. - β) Η πρόθεση ὀν για την ἀνά.
- γ) Τα αριθμητικά δέκο, δέκοτος, ἑκοτόν (πβ. και μυκ. e-ne-wo- από ἐννέα).
- δ) κρέτος για το κράτος (αρκ. και κυπρ. σε ονόματα προσώπων σε -κρέτης).
- ε) Η πρόθεση ἀπυ (apu) για την ἀπό (επίσης μυκ. a-pu).
- στ) πτόλις για το πόλις (μυκ. στο όνομα προσώπου Ptoliōn;).
- ζ) Το πέρασμα των παράγωγων ρημάτων σε -έω, -άω, -όω στην κλίση των ρημάτων με -μι:
Λεσβ. κάλημι, για το καλέω, ὀμονόεντες, κάλεντον (=αττ. καλούντων), θεσσ. στραταγέντος (= αττ. στρατηγοῦντος), κατοικέντεσσι, αρκ. ποέντω, ἀδικέντα, ἐπιορκέντι, κυένσαν (=κυοῦσαν), ποίενσι, ζαμιόντω, κυπρ. κυμερῆναι (= αττ. κυβερνᾶν). - η) Η δεικτική αντωνυμία ὅ-νε (θεσσ., κυπρ.)· κοντά σ' αυτήν το αρκ. ὁνί=ὅνε+-ί.
- θ) Η πρόθεση πεδά με τη σημασία της ιωνικής και της δωρικής μετά. Στη μυκηναϊκή μαρτυρούνται και οι δύο τύποι.
Μόνον η Κυπριακή, όχι όμως και η Αρκαδική, συμμετέχει στις εξής ομοιότητες: λεσβ. θεσσ. κυπρ. κε έναντι δυτικοελλ. κα, αττικοϊων. αρκ. ἄν· θεσσ. κυπρ. δαύχνα για το δάφνα. Κι εδώ ακόμη πρέπει να αναφέρουμε την εξέλιξη του kw πριν από e σε π (θεσσ. ἀπ-πεῖσαι 'πληρώνω', κυπρ. πείσει, αλλά αρκ. ἀπυ-τεισάτω· λεσβ. θεσσ., πιθανότατα και κυπρ., πέμπε, αρκ. πέντε).
Οι ομοιομορφίες και των δυο διαλεκτικών ομάδων οδήγησαν τον O. Hoffmann (De mixtis graecae linguae dialectis, 1888, και κατά συνέπεια και στις πρώτες εκδόσεις του βιβλίου μας αυτού) να τις συμπεριλάβει σε μια ενότητα με τον χαρακτηρισμό "Αχαϊκή" Ἀχαιοί ή Ἀργείοι ονομάζονται στην Ιλιάδα όλοι οι Έλληνες που πολέμησαν γύρω από την Τροία. Ο Hoffmann υπέθεσε ότι οι Ἀχαιοί ήταν αρχικά το όνομα ενός φύλου που ξεκινώντας από τη Θεσσαλία υπέταξε με τολμηρές ληστρικές επιδρομές τη μικρασιατική Αιολίδα , ολόκληρη την Πελοπόννησο, την Κρήτη και την Κύπρο. Τον χαρακτηρισμό Ἀργείοι, που είναι ισότιμος με το Ἀχαιοί, συσχέτισε με το Πελασγικόν Ἄργος στη Θεσσαλία. Η θέση του Hoffmann έγινε δεκτή από τον P. Kretschmer και άλλους. Η θέση αυτή κλονίστηκε σοβαρά μόνο όταν η επιστημονική θεώρηση των ελληνικών διαλέκτων που βασιζόταν ιδίως στην ιστορία των φύλων συμπληρώθηκε με μια διαλεκτογεωγραφική. Έτσι η έκφραση "αχαϊκός" περιορίζεται σήμερα συνήθως για να δηλώσει την αρκαδοκυπριακή ομάδα.
Σύμφωνα με νεότερες έρευνες οι ομοιομορφίες ανάμεσα στην Αιολική και την Αρκαδοκυπριακή δεν βασίζονται τόσο σε αρχική τους συνύπαρξη όσο πιο πολύ σε παλιά γειτνίαση. Η ζώνη της επαφής όμως τότε πρέπει να αναζητηθεί ίσως ιδίως στην Πελοπόννησο…..