ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
- Μαργαρίτη-Ρόγκα, Μ. Εισαγωγή και ταξινόμηση, σελ. 25.
- α. Hodot, R. Aρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, σελ. 29-34, β. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 288-289, γ. Κοπιδάκης, Μ. Ζ. Αρχαιότητα, δ. Chadwick, J. Μυκηναϊκή ελληνική, σελ. 6.
- Μαγουλάς, Γ. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, σελ. 79-80.
- α. Καρβούνης, Χ. Η ελληνική γλώσσα κατά τη δεύτερη χιλιετία, σελ. 102-103, β. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 288, 289-290.
- α. Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 36-37, β. Χόρροκς, Τζ. Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 75, 78-79.
- α. Μαγουλάς, Γ. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, σελ. 71, β. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 302 και 305.
- Μéndez-Dosuna, J. Αιολικές διάλεκτοι, σελ. 344-345.
- Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 299-300.
- α. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 302, β. Hoffmann, O. & A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 66-67, 68.
- Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 66-67, 83.
- α. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 285-286, β. Hoffmann, O & A. Scherer.Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 38-39.
- α. Μαγουλάς, Γ. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, σελ. 72-73, β. Μαργαρίτη-Ρόγκα, Μ. Εισαγωγή και ταξινόμηση, σελ. 24-25.
- Μεταναστεύσεις Ελληνικών φυλών μεταξύ 1125 - 800 π.Χ.
- Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 82.
- Κοπιδάκης, Μ.Ζ. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 37.
- α. Hoffmann, Ο. & Α. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 51, β. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και Αττική, σελ. 302, 304, 307.
- Παναγιώτου, Α. Αρκαδοκυπριακή, σελ. 308, 313.
- Παναγιώτου, Α. Αρκαδοκυπριακή, σελ. 308, 309, 311, 313.
- α. Παναγιώτου, Α. Αρκαδοκυπριακή, σελ. 312-313, β. Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 36-37.
- α. Παναγιώτου, Α. Παμφυλιακή, σελ. 315, β. Hoffmann, O. & A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 62-64.
- α. Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 80-81, β.Méndez-Dosuna, J. Αιολικές διάλεκτοι, σελ. 348, 349.
- Hoffmann, O. - A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 40-41.
- α. Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 286, β. Hoffmann, O. & A. Scherer. Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 53-54, 57, γ. Méndez-Dosuna, J. Αιολικές διάλεκτοι, σελ. 345.
- Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 287.
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 336.
- α.Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 327, β. Μαργαρίτη-Ρόγκα, Μ. Βορειοδυτικές διάλεκτοι, σελ. 30-31.
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 337-338
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 337.
- Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 58-59.
- Παναγιώτου, Α. Η θέση της Μακεδονικής, σελ. 319-325.
- Καραλή, Μ. Η ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων, σελ. 285.
- α. Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 83-84, β. Καραλή, Μ. Η χρήση των διαλέκτων στη λογοτεχνία, σελ. 721.
- Hoffmann, O. & A. Scherer Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σελ. 72-73.
- Méndez-Dosuna, J. Δωρικές διάλεκτοι, σελ. 330.
- α. Hodot, R. Aρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, σελ. 29-34, β. Παναγιώτου, Α. Ιωνική και αττική, σελ. 304-305.
- Χόρροκς, Τζ. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, σελ. 106.
- α. Χριστίδης, Α.-Φ. Εισαγωγή. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, σελ. 283, β. Hodot, R. Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και νεοελληνικές διάλεκτοι, σελ. 30-31.
Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας
Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι
Νίκος Παντελίδης (2007)
α. Παναγιώτου, Α. 2001.
Αρκαδοκυπριακή. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης, σελ. 312-313. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].
© Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη]Η αρκαδοκυπριακή παρουσιάζει αρκετά ισόγλωσσα με την ελληνική της μυκηναϊκής περιόδου (βλ. τελευταία Morpurgo Davies 1992, 425-426· για τη στένωση o > u πρβ. Brixhe 1989, 39-48)· είναι προφανές ότι «μυκηναϊκά» φύλα της Πελοποννήσου κατέφυγαν γύρω στο 1190 π.Χ., μετά την κατάρρευση των μυκηναϊκών ανακτορικών κέντρων της περιοχής, στην ορεινή και εν μέρει άγονη Αρκαδία. Ένα μέρος τους έμεινε για πάντα εκεί. Άλλο μετανάστευσε ανατολικά, στην Κύπρο μεταξύ άλλων, σταδιακά μέσα στον 12ο αιώνα, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες ζωής. Για τον λόγο αυτό η κυπριακή έχει κοινά γλωσσικά στοιχεία με την αρκαδική, τον μοναδικό μη δωρικό θύλακα της Πελοποννήσου.
β. Hoffmann, O. & A. Scherer 1994.
Ιστορία της ελληνικής γλώσσας. 1ος τόμ.: Ως το τέλος της κλασικής εποχής. Μτφρ. Χ. Π. Συμεωνίδης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 36-37.
© Αφοί ΚυριακίδηΓια τη θέση της Μυκηναϊκής σε σχέση με τις γνωστές ομάδες διαλέκτων δεν έχουμε καταλήξει σε τελεσίδικα επιστημονικά συμπεράσματα, γιατί λείπουν μαρτυρίες για μερικά σημαντικά διακριτικά χαρακτηριστικά ή δεν μας δίνει η γραφή καμιά σχετική πληροφορία (λ.χ. για την αναπληρωματική έκταση). Τα κριτήρια που έχουμε στη διάθεσή μας φαίνεται να δίνουν στη Μυκηναϊκή μια θέση στο πλευρό της Αρκαδικής και της Κυπριακής, γιατί στις ομοιομορφίες της με την Αττικοϊωνική και την Αιολική συμμετέχει κάθε φορά και η Αρκαδοκυπριακή· έτσι λ.χ. από τη μια μεριά στην τροπή του τι σε σι και στον σύνδεσμο o-te = ho-te (έναντι λεσβ. ὄτα, δυτ. ελλ. ὅκα), από την άλλη στη συχνή εμφάνιση του ο αντί του α, όπου υπόκειται συλλαβικό r̥ l̥ ήn̥ m̥ στο πτόλις, πτόλεμος και στις προθέσεις πεδά και ἀπύ. Mε την po-si στη θέση της προς (από *προσι) θα μπορούσε η Μυκηναϊκή να τοποθετηθεί σαφώς με το μέρος του αρκαδικού και του κυπριακού πος· βέβαια είναι δυνατή και η ανάγνωση porsi (που θα προέκυπτε με μετάθεση από το *prosi) είναι όμως λίγο πιθανή).
Το υλικό συνηγορεί λοιπόν για το ότι η Μυκηναϊκή στεκόταν κοντά στα προστάδια της Αρκαδικής και της Κυπριακής και σχημάτιζε μ' αυτές μια ομάδα, στην οποία ίσως ανήκαν και άλλες χαμένες διάλεκτοι.
