Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα

Σεμινάρια Γλώσσας και Λεξικογραφίας

Η Άσπρη Λέξη (www.asprilexi.com) συνεχίζει τα σεμινάρια λεξικογραφίας σε συνεργασία με την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Άννα Ιορδανίδου.

Το πρόγραμμα των σεμιναρίων:

Λεξικογραφία και Διαδίκτυο
Σεμινάριο-εργαστήριο 15 ωρών
Εισηγήτριες: Άννα Ιορδανίδου, Έλενα Μάντζαρη
Διάρκεια: 14/10/2009-18/11/2009

Βασικός σκοπός του σεμιναρίου είναι η παρουσίαση των δυνατοτήτων που παρέχει το Διαδίκτυο μέσω ηλεκτρονικών λεξικογραφικών πόρων (λεξικών, εγκυκλοπαιδειών, ειδικών μηχανών αναζήτησης σε λεξικά ή συλλογές κειμένων κτλ.) στην υπηρεσία του σύγχρονου λεξικογράφου ή άλλου επαγγελματία της γλώσσας. Παράλληλα, θα συζητηθεί η τυπολογία των ηλεκτρονικών λεξικών, τα οποία μπορεί να είναι πρωτογενώς ηλεκτρονικά ή έντυπα και σε ψηφιακή μορφή, συνεργατικής σύνταξης, ελεύθερης πρόσβασης ή συνδρομητικά κτλ., και θα εξεταστούν οι βασικές αρχές που διέπουν το σχεδιασμό τους. Το αποτέλεσμα θα είναι οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν με τις σύγχρονες μεθόδους δημιουργίας ηλεκτρονικών λεξικών και να ενημερωθούν για τους λεξικογραφικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι στο Διαδίκτυο για την ελληνική και την αγγλική γλώσσα.

Εισαγωγή στη Λεξικογραφία
Σεμινάριο - εργαστήριο (30 ωρών)
Εισηγητές: Άννα Ιορδανίδου, Διονύσης Γούτσος, Έλενα Μάντζαρη
Διάρκεια: 17/10/09 – Λήξη 30/01/10
Βασικός σκοπός του σεμιναρίου είναι οι συμμετέχοντες να γνωρίσουν τα μυστικά της λεξικογραφίας, το ρόλο των λεξικών στην παιδεία και στη μόρφωση, καθώς και τις κυριότερες τεχνικές σύνταξης και παραγωγής λεξικών (έντυπων και ηλεκτρονικών). Το αποτέλεσμα θα είναι η απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων και εφοδίων για επαγγελματίες στο χώρο των εκδόσεων, για εκπαιδευτικούς, διορθωτές, επιμελητές, μεταφραστές, φοιτητές, αλλά και γενικότερα όσους έχουν ιδιαίτερη αγάπη για τη γλώσσα.

Λεξικογραφία και Διάλεκτοι της Ελληνικής Γλώσσας
Εισηγητές: Ελεονώρα Δημελά, Γιώργος Ξυδόπουλος
Σεμινάριο-εργαστήριο (15 ωρών)
Διάρκεια: 16/10/09 – 13/11/09
Στο σεμινάριο θα παρουσιαστούν οι βασικές μεθοδολογικές αρχές της δημιουργίας διαλεκτικών λεξικών με έμφαση τις διαλέκτους της ελληνικής γλώσσας. Θα γίνει σύντομη αναφορά στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των διαλέκτων και στους τρόπους μελέτης τους από τη σύγχρονη διαλεκτολογία. Στη συνέχεια, και αφού προηγηθεί μια σύντομη κριτική ανασκόπηση των κυριότερων λεξικών διαλέκτων της ελληνικής, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να ασκηθούν σε ζητήματα όπως: (α) πολιτική επιλογής των λημμάτων και μακροδομή, (β) συλλογή και αξιοποίηση διαλεκτικών δεδομένων, (γ) συγκρότηση της μικροδομής ενός διαλεκτικού λεξικού και ειδικές απαιτήσεις, (δ) αντιμετώπιση προβληματικών περιπτώσεων. Οι συμμετέχοντες θα ασκηθούν στη συλλογή, διαχείριση και λεξικογράφηση πραγματικών διαλεκτικών δεδομένων.

Λεξικογραφία και Σώματα Κειμένων
Εισηγητές: Διονύσης Γούτσος, Γεωργία Φραγκάκη
Σεμινάριο-εργαστήριο (15 ωρών)
Διάρκεια: 20/11/09 – 18/12/09
Βασικός σκοπός του σεμιναρίου είναι η παρουσίαση των δυνατοτήτων που παρέχουν τα ηλεκτρονικά σώματα κειμένων (corpus) στο σχεδιασμό, στη δημιουργία, στη βελτίωση και στην αξιολόγηση των σύγχρονων λεξικών. Θα συζητηθεί η σύνδεση της γλωσσολογικής θεωρίας με τη λεξικογραφική πρακτική μέσα από τη δημιουργία και αξιοποίηση ηλεκτρονικών σωμάτων κειμένων. Ειδικότερα, θα εξεταστεί η δημιουργία του λημματολογίου, η σύνταξη του λήμματος (ερμήνευμα-παραδείγματα-χαρακτηρισμοί) και ο χειρισμός των λεξικών μονάδων, με έμφαση στις πολυλεκτικές μονάδες και στο δίγλωσσο λήμμα. Στα προσδοκώμενα αποτελέσματα περιλαμβάνεται η εξοικείωση των συμμετεχόντων με τις σύγχρονες μεθόδους δημιουργίας ηλεκτρονικών λεξικών και η ενημέρωσή τους για τις μεθόδους και τις εφαρμογές των ηλεκτρονικών σωμάτων κειμένων.

Λεξικογραφία και Ορολογία
Εισηγητής: Γιώργος Ξυδόπουλος
Σεμινάριο-εργαστήριο (15 ωρών)
Διάρκεια: 25/11/09 – 13/01/10
Στο σεμινάριο θα παρουσιαστούν οι βασικές μεθοδολογικές αρχές της δημιουργίας λεξικών ορολογίας, που αναφέρονται α) στο είδος της πληροφορίας που πρέπει να περιλαμβάνει ένα λεξικό ορολογίας και β) στους τρόπους που αυτή η πληροφορία γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας από το λεξικογράφο. Θα σχολιαστούν οι διαφορές μεταξύ λεξικών γενικής γλώσσας και λεξικών ορολογίας. Θα αναλυθεί το παράδειγμα σύνταξης λεξικού όρων γλωσσολογίας, και ειδικότερα τα κριτήρια μεταφοράς, επιλογής ή/και δημιουργίας ισοδύναμης ορολογίας, με παράλληλη εφαρμογή/εξάσκηση σε επιλεγμένο corpus όρων της γλωσσολογίας. Θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη δημιουργία ηλεκτρονικού/διαδικτυακού λεξικού/γλωσσαρίου ορολογίας, με εστίαση στο σχεδιασμό της μικροδομής και της μακροδομής και στην πολιτική επιλογής λημμάτων.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. http://www.asprilexi.com/General1.aspx?id=1