Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα

Αρχαία Ελληνική

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Colloquium του Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ (3/4/2025)

  Στο πλαίσιο του Colloquium του Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ, προσκαλεσμένος είναι ο Νίκος Μαυρέλος, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ο οποίος θα μιλήσει με θέμα: ''Παναγιωτάκης Νικούσιος και Βανή Εφέντης: ένας διάλογος για την επιστήμη στον καιρό της ευρωπαϊκής πρώιμης νεοτερικότητας και της διαμάχης Αρχαίων και Νεοτέρων''.

  Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 3 Απριλίου, ώρα 18.15, στην αίθουσα 209.

  27 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διάλεξη της κ. M. Graver με τίτλο: ''On Not Weeping For your Wife: The Impassivity of Stilpo'', Παν/μιο Κρήτης (31/3/2025)

  Ο Τομέας Κλασικών Σπουδών, Τμ. Φιλολογίας του Παν/μίου Κρήτης, διοργανώνει διάλεξη με ομιλήτρια την κα M. Graver (Dartmouth) και τίτλο: ''On Not Weeping For your Wife: The Impassivity of Stilpo''.

  Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 31 Μαρτίου 2025, ώρα 19.00, στην Αίθουσα 2, Διδακτήρια Φιλοσοφικής Σχολής, Παν/μίου Κρήτης.

  Η διάλεξη προσφέρεται στο πλαίσιο του σεμιναρίου του Δήμου Σπαθάρα "Φύλο και συναισθήματα στην κλασική αρχαιότητα" και είναι ανοικτή σε κάθε ενδιαφερόμενη και ενδιαφερόμενο.

  26 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Νέα Υπηρεσία Μεταγραφής Ελληνικών Χαρακτήρων σε Λατινικούς από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

  Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) ανακοινώνει με χαρά την έναρξη λειτουργίας μιας νέας ψηφιακής υπηρεσίας μεταγραφής ελληνικών χαρακτήρων σε λατινικούς.
  Η μεταγραφή ελληνικών ονομάτων και φράσεων σε λατινικούς χαρακτήρες αποτελεί κρίσιμη διαδικασία για τη βιβλιογραφική διαχείριση, την αναζήτηση πληροφοριών, αλλά και τη διασφάλιση της διεθνούς διαλειτουργικότητας των μεταδεδομένων.

  Μέσω της νέας διαδικτυακής εφαρμογής, καταλογογράφοι, ερευνητές, ακαδημαϊκοί και κάθε ενδιαφερόμενος μπορούν εύκολα και γρήγορα να μεταγραμματίσουν ονόματα και φράσεις από τα Νέα ή Αρχαία Ελληνικά σε λατινικούς χαρακτήρες, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα: ISO 843:1997 και ALA-LC Romanization Table for Greek.
  Η υπηρεσία παρέχεται εντελώς δωρεάν και είναι προσβάσιμη μέσω της ιστοσελίδας transliteration.nlg.gr.

  Με αυτή την πρωτοβουλία, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος ενισχύει τη διάδοση και τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας, παρέχοντας ένα πολύτιμο εργαλείο που διευκολύνει την πρόσβαση και την ανταλλαγή βιβλιογραφικών και πολιτιστικών δεδομένων σε διεθνές επίπεδο.

  21 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή διάλεξη της κ. Β. Πανούση με τίτλο: ''Το τρόπαιο του Αινεία: Τελετουργία, Τραύμα και Συλλογική Μνήμη'', Παν/μιο Κρήτης (4/4/2025)

  Στο πλαίσιο του ερευνητικού σεμιναρίου του Τομέα Κλασικών Σπουδών, Τμ. Φιλολογίας Παν/μίου Κρήτης, θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή διάλεξη με ομιλήτρια την κα Βασιλική Πανούση
  (William & Mary University) και τίτλο: ''Το τρόπαιο του Αινεία: Τελετουργία, Τραύμα και Συλλογική Μνήμη'', την Παρασκευή 4 Απριλίου 2025, 12:00-14:00.

  Το σεμινάριο είναι ανοικτό σε όλες και όλους, αλλά απαιτείται προεγγραφή.

  20 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις

  Λεξιλογείον: μιλώντας για λέξεις...

  

  Διαβάστε τη δημοσίευση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας στη στήλη "Λεξιλογείον" της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής

  Αναδημοσίευση από το φύλλο της 16ης Μαρτίου 2025

  Δημοσκοπήσεις
  Η λέξη «δήμος» είναι από παλιά ινδοευρωπαϊκή ρίζα που σήμαινε «κοπάδι» και η πιο συναρπαστική φράση που την περιέχει είναι το ομηρικό «δήμος ονείρων» (καμιά σχέση με τη «Συνοικία το όνειρο») που ανήκει στην τοπογραφία του Κάτω Κόσμου. Οι αρχαίοι δεν συνδύασαν ποτέ αυτή τη λέξη με το ρήμα «σκοπώ» (= παρατηρώ, εξετάζω, σταθμίζω), αλλά, όπως σε τόσες άλλες περιπτώσεις, μας έβγαλαν ασπροπρόσωπους όταν εμείς χρειαστήκαμε τον συνδυασμό.
  Δημοσκοπήσεις
  Περισσότερες από εκατόν είκοσι λέξεις που έχουν για βάση ή για πρώτο συνθετικό το «δήμος» είναι καταγραμμένες στα λεξικά της ελληνικής γλώσσας, οι πιο πολλές σε κατάσταση βαθιάς ταρίχευσης, αν και κάποιες (όπως το αριστοφανικό «δημοπίθηκος» = απατεώνας ή το «δημόλευστος» = αυτός που λιθοβολείται από τον λαό) θα ήταν ίσως πολύ χρήσιμες και σήμερα. Πάντως, η «δημοσκόπηση» εμφανίζεται κατά τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, όταν πιάνουν επίσημα δουλειά οι «δημοσκόποι», δηλαδή το σινάφι που έχει για πάτρωνά του άγιο τον Γεώργιο Γκάλοπ, ο οποίος έκανε την πρώτη επαγγελματική δημοσκόπηση το 1932 σε κάποιες τοπικές αμερικανικές εκλογές όπου ήταν υποψήφια η πεθερά του. Απλώς, στη συνέχεια έκανε εν δήμω αυτό που είχε αρχίσει εν οίκω.
  Φαίνεται ότι η πρώτη δημοσκοπική μέθοδος, προ Γκάλοπ, ήταν πολύ απλή, αν λάβουμε υπόψη ότι η αγγλική λέξη για τη δραστηριότητα που μας απασχολεί εδώ είναι το «poll», που αρχικά σήμαινε «κεφάλι». Ως γνωστόν, από το «μετράμε κεφάλια» τότε μέχρι τις μετρήσεις της σήμερον άλλαξαν πολλά – υπάρχει υψηλή τεχνολογία πίσω από το «δημοσκοπήσατε, πυρ!».
  Υπάρχει όμως και ένα ζήτημα. Οι περισσότερες λέξεις που λήγουν σε -σκόπος (επίθημα λέγεται αυτό στην αργκό των γραμματικών) παραπέμπουν σε διαγνωστικά τερτίπια, σε θεοτικές μαγγανείες ή σε φαυλότητες. Γνωστή, και πάντα επίκαιρη, η αντιπαθής τάξη των «κερδοσκόπων», παντός καιρού οι «καιροσκόποι», αμφιλεγόμενοι οι «ραβδοσκόποι» ενώ οι «οιωνοσκόποι» (να μην τους συγχέουμε με τη σύγχρονη φυλή των birdwatchers) έχουν καταθέσει προ πολλού τα μπλοκάκια τους. Η αλήθεια είναι ότι ένα επίθημα δεν συνιστά επαρκή λόγο για να δυσπιστούμε απέναντι στους δημοσκόπους, πλην το ζήτημα εδώ δεν είναι το -σκόπος αλλά, σε κάποιες περιπτώσεις, ο σκοπός.
  ______________________________________________
  Σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας δημοσιεύει δύο λέξεις την εβδομάδα στην στήλη «Λεξιλογείον», στο ένθετο των Νέων Εποχών του «Βήματος» (και στην ηλεκτρονική έκδοση). Οι σχετικές καταχωρίσεις θα αναδημοσιεύονται στα διαδικτυακά μέσα του ΚΕΓ και σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας του ΚΕΓ.
  Σχολιάζονται λέξεις που είτε παρουσιάζουν ενδιαφέρον από ιστορική άποψη (ετυμολογία, ταξίδι της λέξης μέσα στον χρόνο) είτε «πριμοδοτούνται» από τη σύγχρονη γλωσσική (και όχι μόνο) επικαιρότητα, μεταξύ άλλων. Ο σχολιασμός ̶ σύντομος, μακριά από κάθε διάθεση γλωσσικής διδασκαλίας ̶ θα κινητοποιεί, πιστεύουμε ευχάριστα, την ανάδυση ρητών και υπόρρητων σημασιών, διασυνδέοντας ακόμη και γνωστές σημασίες με σύγχρονα νοήματα.
  Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις

  20 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή συνάντηση "Χαρτογραφήσεις" της Δ.ΕΛ.ΕΞΩ.: Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στην Αυστραλία (21/3/25)

  Στο πλαίσιο του προγράμματος "Χαρτογραφήσεις" της διεθνούς ομάδας ειδικού επιστημονικού ενδιαφέροντος Δ.ΕΛ.ΕΞΩ (Διδασκαλία της Ελληνικής στο Εξωτερικό), θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή συνάντηση, την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025 και ώρα 14:00–16:00 (ώρα Ελλάδας), με θέμα: Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στην Αυστραλία.
  Εισηγητές: Πατρίτσια Κορομβόκης (Macquarie University, Sydney), Σταυρούλα Νικολούδη (La
  Trobe University, Melbourne) και Γιώργος Φραζής (Charles Darwin University.

  Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί μέσω Zoom

  Η επόμενη συνάντηση των «Χαρτογραφήσεων» θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 30 Μαΐου 2025 και ώρα Ελλάδας 14:00 με 16:00, με δύο τοποθετήσεις από τον κ. Βόικαν Στόιτσιτς για την Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη Σερβία και την κ. Βάλλη Λύτρα (Goldsmiths Πανεπιστήμιο του Λονδίνου) για την Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην Ελβετία.

  Στόχος των Χαρτογραφήσεων είναι η αποτύπωση της διδασκαλίας της Ελληνικής σε διαφορετικά συγκείμενα στο εξωτερικό.

  20 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Ομιλία της κ. S. Barbantani με τίτλο: ''Hellenistic military epitaphs, between tradition and innovation'', ΔΠΘ (27/3/2025)

  Στο πλαίσιο των ερευνητικών δράσεων του Εργαστηρίου Ελληνικής Ποίησης και Έντεχνου Λόγου (ΕΠΕΛ), και του κύκλου ομιλιών με θέμα: ''Αρχαία ελληνική ποίηση σε ώρες πολέμου'', του Τμ. Φιλολογίας του ΔΠΘ, θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή διάλεξη από την κα S. Barbantani
  (Universita cattolica del Sacro Cuore, Milano) με τίτλο: ''Hellenistic military epitaphs, between tradition and innovation'', την Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025.

  18 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Τύπος

  Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στο Μουσείο Ακρόπολης: Μαραθώνια συνακρόαση του ομηρικού έπους της Ιλιάδας (21/3/2025)

  Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης την Παρασκευή 21 Μαρτίου, το Μουσείο Ακρόπολης προσκαλεί τους επισκέπτες στον προαύλιο χώρο του να παρακολουθήσουν μια μαραθώνια συνακρόαση του ομηρικού έπους της Ιλιάδας, την οποία διοργανώνει το ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της ΕΡΤ.

  Η εκδήλωση θα μεταδοθεί σε απευθείας σύνδεση από το ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της ΕΡΤ και η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.

  Από τις 9 το πρωί ως τις 9 το βράδυ, φοιτήτριες και φοιτητές της Κλασικής Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε φιλολογική επιμέλεια του Αν. Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Βασίλη Π. Βερτουδάκη, θα απαγγείλουν την Ιλιάδα του Ομήρου – κατ’ επιλογήν δώδεκα ραψωδίες από την Α ως την Ω, σε νεοελληνική μετάφραση. Μέρος της πρώτης ραψωδίας θα απαγγείλει ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης.

  Live streaming: https://www.ertecho.gr/radio/trito/

  18 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Συνέντευξη του καθ. Χ. Τσαγγάλη στο China Social Sciences Network με θέμα: Expanding inter-civilizational dialogue and comparative research through classical studies

  Ο Χρήστος Κ. Τσαγγάλης (Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ, Μέλος του ΔΣ του ΚΕΓ και Διευθυντής του Τμήματος Γλώσσας και Λογοτεχνίας) έδωσε συνέντευξη στο China Social Sciences Network με θέμα Expanding inter-civilizational dialogue and comparative research through classical studies.

  17 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διάλεξη του κ. Leo Trotz-Liboff με τίτλο: ''Cicero and Esoteric Philosophy in Rome'', Παν/μιο Κρήτης (18/3/2025)

  Ο Τομέας Κλασικών Σπουδών, Τμ. Φιλολογίας του Παν/μίου Κρήτης, διοργανώνει διάλεξη με ομιλητή τον κ. Leo Trotz-Liboff (Research Associate, University of Bonn) και τίτλο: ''Cicero and Esoteric Philosophy in Rome''.

  Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 18 Μαρτίοτ 2025, ώρα 19:15, στην Αίθουσα 7 Διδακτήρια Φιλοσοφικής Σχολής, είναι ανοικτή σε κάθε ενδιαφερόμενο/-η
  και προσφέρεται στο πλαίσιο του μαθήματος ΛΑΦΦ209 του κυρίου Αποστολάκη.

  14 Μάρ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0