Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές
Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
| Για τη ζωή και το έργο του | Το ποιητικό του έργο |
Κώστας Βάρναλης (1884-1974)
© Ευγενία Βάρναλη
Εκδ. Κέδρος
-
1903. Φοιτητής στην Αθήνα (πρώτος δεξιά) [πηγή: περιοδ. Η Λέξη 187 (2006), 4]
-
Ο Βάρναλης με την ποιήτρια Δώρα Μοάτσου, την οποία παντρεύτηκε το 1929 [πηγή: ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ]
-
Με τον Μ. Μ. Παπαϊωάννου (αριστερά) και τον Στρ. Τσίρκα (δεξιά), το 1955 [πηγή: περιοδ. Η Λέξη 187 (2006), 48]
-
Πορτρέτο του Βάρναλη [πηγή: Ελληνικό και Λογοτεχνικό Αρχείο]
-
Στην εκδήλωση για τα πενηντάχρονα του έργου του (Θέατρο Ιντεάλ, Δεκέμβρης 1956) [πηγή: περιοδ. Η Λέξη 187 (2006), 71].
-
Στη Μόσχα μετά την απονομή του βραβείου Λένιν, μαζί με τον λογοτέχνη Ιλία Έρενμπουργκ (1959).
| ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ | Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ | ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ | ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ |
|---|---|---|---|
| 1884 | Γέννηση στον Πύργο (Μπουργκάς) της Βουλγαρίας (τότε Ανατολικής Ρωμυλίας). | Γ. Βιζυηνός, Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (από τη σειρά διηγημάτων που δημοσιεύει τα έτη 1883-1884 στο περιοδ. Εστία). Α. Παπαδιαμάντης, Γυφτοπούλα. Δ. Bερναρδάκης, Ψευδαττικισμού έλεγχος. Γ. Xατζιδάκις, Mελέτη επί της Nέας ελληνικής ή Bάσανος του Eλέγχου του Ψευδαττικισμού. | J. Laforgue, Les complaintes. É. Zola, Germinal. |
| 1898 | Τελειώνει το ελληνικό σχολείο και γράφεται στα Ζαρίφεια Διδασκαλεία της Φιλιππούπολης. Γράφει ποιήματα ήδη από το δημοτικό και συνεχίζει τα ποιητικά του γυμνάσματα σε όλη τη διάρκεια των γυμνασιακών σπουδών του. | Αυτόνομη Κρητική Πολιτεία. ~ Κ. Παλαμάς, Τάφος. Κ. Χατζόπουλος, Τα ελεγεία και τα ειδύλλια. περ. Η Τέχνη (-1899). | Ισπανο-αμερικάνικος πόλεμος. ~ St. Mallarmé, Poésies. |
| 1902 | Ολοκληρώνει τις εγκύκλιες σπουδές του και διορίζεται δάσκαλος στο σχολείο του Πύργου. Πριν αναλάβει υπηρεσία κερδίζει υποτροφία για σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δημοσιεύει ποιήματα στις Ειδήσεις του Αίμου της Φιλιππούπολης. | Κυβέρνηση Δηλιγάννη. ~Πανελλήνιος Ανθολογία : Ήτοι απάνθισμα των εκλεκτοτέρων ελληνικών ποιημάτων υπό Δημητρίου Κ. Κοκκινάκη [1899]. | Τερματισμός του δεύτερου πολέμου των Μπόερς στη Ν. Αφρική. ~ J. Conrad, Heart of Darkness. |
| 1903 | Γράφεται στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο πλευρό των δημοτικιστών στα Ορεστειακά. | Ορεστειακά. περ. Ο Νουμάς. Α. Παπαδιαμάντης, Η φόνισσα (σε συνέχειες). | Δολοφονία του βασιλιά της Σερβίας Aλέξανδρου Oμπρένοβιτς. |
| 1904 | Στέλνει στον Κωστή Παλαμά την αδημοσίευτη συλλογή του Πυθμένες. Δημοσιεύονται στο Νουμά (τχ. 110) μια σειρά δέκα ποιημάτων του με το γενικό τίτλο «Σε μια μέρα της ζωής μου». Στο περιοδικό Ακρίτας δημοσιεύει 3 ποιήματα από την ανέκδοτη ακόμα συλλογή Κηρήθρες. | Μακεδονικός αγώνας. Θάνατος Π. Μελά. ~ Ι. Δροσίνης, Διηγήματα των αγρών και της πόλεως . Α. Καρκαβίτσας, Ο Αρχαιολόγος. Κ. Παλαμάς, Ασάλευτη ζωή. περ. Νέα Ζωή (Αλεξάνδρεια). | Πόλεμος Ρωσίας – Ιαπωνίας. ~ L. Pirandello, Il fu Mattia Pascal. |
| 1905 | Εκδίδεται η συλλογή Κηρήθρες. | Επανάσταση του Θερίσου. Κυβέρνηση Δηλιγιάννη. Δολοφονία Δηλιγάννη. | Στάση του πληρώματος του θωρηκτού Ποτέμκιν στην Oδησσό. Θεωρία της σχετικότητας από τον Α. Αϊνστάιν. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Henryk Sienkiewicz |
| 1907 | Συμμετέχει στην εκδοτική ομάδα του περ. Ηγησώ (10 συνολικά τεύχη 1907-1908) δημοσιεύοντας παράλληλα και δικά του ποιήματα [το περιοδικό είναι διαθέσιμο στην Ψηφιοθήκη του ΑΠΘ]. | Γ. Bλαχογιάννης, Aρχείον του στρατηγού Iωάννου Mακρυγιάννη. Ί. Δραγούμης, Mαρτύρων και ηρώων αίμα. Κ. Παλαμάς, Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου. A. Παπαδιαμάντης, Tα ρόδινα ακρογιάλια. Γ. Σκληρός, Tο κοινωνικόν μας ζήτημα. Γέννηση Ν. Εγγονόπουλου. περιοδ. Ηγησώ (-1908). | Αιματηρή εξέγερση των Ρουμάνων αγροτών. ~ M. Gorky, Η μάνα. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Rudyard Kipling |
| 1908 | Γράφει το ποίημα «Θυσία». Αποφοιτά από τη Φιλοσοφική σχολή. Διορίζεται ελληνοδιδάσκαλος στην Αμαλιάδα. | Τερματισμός του Μακεδονικού αγώνα. Ο Δελμούζος διευθυντής στο Παρθεναγωγείο του Βόλου. Επαναστατική κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου στην Κρήτη. ~Δ. Bικέλας, H ζωή μου. | Κίνημα Νεοτούρκων. ~E. M. Forster, A Room with a View. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Rudolf Eucken |
| 1909 | Ξεκινά τη μεταφραστική του δραστηριότητα με το ανακρεόντειο απόσπασμα 32 που δημοσιεύεται στο περιοδικό Παρθενών. | Κίνημα στο Γουδί. Άφιξη του Βενιζέλου στην Ελλάδα. Ίδρυση της «Φοιτητικής Συντροφιάς». ~ Γέννηση του Γ. Ρίτσου. Ά. Σικελιανός, Ο Αλαφροΐσκιωτος. Γρ. Ξενόπουλος, Στέλλα Βιολάντη. | Εκθρόνιση του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β'. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Selma Lagerlöf |
| 1910 | Συνεχίζει τη μεταφραστική του δραστηριότητα με τις Βάκχες (εκδ. Αθήναι: Φέξης). | Ο Ε. Βενιζέλος στην Ελλάδα. Γενικές εκλογές και κυβέρνηση Βενιζέλου (-1915). Ίδρυση «Εκπαιδευτικού Ομίλου». ~ K.Π. Kαβάφης, Ποιήματα. K. Παλαμάς, H Φλογέρα του βασιλιά. Αυτοκτονία Π. Γιαννόπουλου. Κυκλοφορεί η ποιητική ανθολογία Λύρα από τον Ι. Πολέμη. | E. M. Forster, Howards End. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Paul Johann Ludwig Heyse. |
| 1911 | Σχολάρχης στην Αργαλαστή του Πηλίου. Κατηγορείται για εμπλοκή στην υπόθεση των Αθεϊκών του Βόλου. Αθωώνεται με βούλευμα μετά την παραπομπή του σε δίκη. Μετατίθεται ως σχολάρχης στα Μέγαρα. Δημοσιεύεται η «Θυσία» στα αλεξανδρινά Γράμματα, το πρώτο από μια σειρά ποιημάτων του που θα δουν το φως στο περιοδικό (στο τεύχος 9-10, Οκτ.– Νοέμβ., δημοσιεύει το «Συμπόσιον», με αφιέρωση στον Πέτρο Ψηλορείτη, ψευδώνυμο του Καζαντζάκη. Θα ακολουθήσει σειρά αρχαιόθεμων και διονυσιακών ποιημάτων στα επόμενα τεύχη). Εκδίδoνται οι μεταφράσεις Ξενοφώντος Απομνημονεύματα και Ευριπίδου Ηρακλής μαινόμενος (Βιβλιοθήκη Φέξη Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων). | Αναθεώρηση του Συντάγματος του 1864. ~ Γέννηση Οδ. Ελύτη. Π. Δέλτα, Στον καιρό του Βουλγαροκτόνου. Κ. Χρηστομάνος, Η κερένια κούκλα. περ. Γράμματα (Aλεξάνδρεια, 1911- 1919). | Πόλεμος Ιταλίας – Οθωμανικής αυτοκρατορίας |
| 1912 | Τυπώνεται στη σειρά Βιβλιοθήκη Φέξη Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων η μετάφραση του Αίαντα του Σοφοκλή: Σοφοκλέους Αίας Mαστιγοφόρος. | Βαλκανικοί πόλεμοι (-1913). Κατάληψη της Ρόδου από τους Ιταλούς. ~ K. Oυράνης, Spleen. Κ. Παλαμάς, Οι καημοί της λιμνοθάλασσας, Σατιρικά γυμνάσματα, Πολιτεία και μοναξιά. | T. Mann, Der Tod in Venedig. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Gerhart Hauptmann. |
| 1913 | Ευριπίδου “Ηρακλείδαι”. Μετάφραση Κ. Βάρναλη. Αθήνα: Εκδοτικός Οίκος Γεωργίου Φέξη, 1913. | Δολοφονία Γεωργίου Α΄. Συνθήκη Βουκουρεστίου: στην Ελλάδα παραχωρούνται η Ήπειρος, η Μακεδονία, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου. | D. H. Lawrence, Sons and lovers. M. Proust, A la recherche du temps perdu (–1927). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Pαμπινντρανάθ Tαγκόρ. |
| 1914 | Απολύεται από τον στρατό (έχει επιστρατευτεί το 1912-1913) και επιστρέφει στα Μέγαρα. Φοιτά στο Διδασκαλείο της Μέσης Εκπαίδευσης που διευθύνει ο Γληνός. Δημοσιεύει ποιήματα στα Γράμματα, στην Ποικίλη Στοά. Εκδίδεται η μετάφραση Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου του Gustave Flaubert, από τις εκδ. Φέξη. | Ί. Δραγούμης, Ελληνικός πολιτισμός. K. Θεοτόκης, H τιμή και το χρήμα. Γρ. Ξενόπουλος, Στέλλα Bιολάντη. N. Πολίτης, Eκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού λαού. | Έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (-1918). Προσάρτηση της Κύπρου από τη Βρετανία. ~ P. Claudel, Deux poèmes d’été. J. Joyce, Dubliners. |
| 1915 | Σχολάρχης στην Κερατέα Αττικής. Διευθύνει (-1917) το εκπαιδευτικό περιοδικό Αγωγή, όπου δημοσιεύει και μελέτη για τον Βαλαωρίτη. | Κυβέρνηση Γούναρη. Επάνοδος Βενιζέλου. Συμμαχικά στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη. Διαφωνία Βενιζέλου και βασιλέα Κωνσταντίνου και παραίτηση του πρώτου (Οκτ.). ~ Γ. Δροσίνης, Φωτερά σκοτάδια. Κ. Παλαμάς, Βωμοί. Ά. Σικελιανός, Πρόλογος στη ζωή. | Bύθιση του πλοίου «Lusitania» από γερμανικό υποβρύχιο. ~ F. Kafka, Die Verwandlung. |
| 1916 | Επιστρατεύεται ξανά. Υπηρετεί στη Λήμνο μέχρι τον Ιούλιο. Δημοσιεύεις ποιημάτων στα Γράμματα, στην Νέα Ζωή. | Συμμαχικός αποκλεισμός και εθνικός διχασμός. Ο Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Κυβέρνηση «Εθνικής Αμύνης». ~ Ι. Κονδυλάκης, Όταν ήμουν δάσκαλος και άλλα διηγήματα. Ίδρυση εκδοτικού οίκου Γκοβόστη. | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Carl Gustaf Verner von Heidenstam |
| 1917 | Καθηγητής στο Α΄ Γυμνάσιο Πειραιά. Δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδ. Λόγος. Δίνει διάλεξη για τον Βιζυηνό στον Παρνασσό και διαβάζει ποιήματά του στα Φιλολογικά Σαββατόβραδα του Πυρσού. | Παραίτηση βασιλιά Κων/νου, είσοδος της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βασιλέας Αλέξανδρος. Κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου. Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Υπόθεση του Παρθεναγωγείου του Βόλου. ~ Ά. Σικελιανός, Μήτηρ Θεού. Κ. Χατζόπουλος, Φθινόπωρο. Γέννηση Τ. Σινόπουλου. | Οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία. ~ S. Freud, Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση. J.R. Jiménez, Sonetos espirituales. E. Pound, «Cantos I, II, III». |
| 1918 | Δημοσιεύει το «Αλκιβιάδης» στον Πυρσό, ποίημα που με τη γλώσσα του θα προκαλέσει την αντίδραση του Γρ. Ξενόπουλου και φιλολογικό καυγά στις εφημερίδες. Συμμετέχει σε διαγωνισμό του Υπουργείου Παιδείας για υποτροφία σπουδών στην Ευρώπη. | Μάχη του Σκρα. Ανακωχή του Μούδρου μεταξύ Συμμάχων-Τουρκίας. ~ Γρ. Ξενόπουλος, Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας. Σ. Σκίπης, Aπολλώνιον Άσμα. περ. Bωμός (10 Oκτ.1918–1 Σεπτ. 1919). | Τερματισμός του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σοβιετική πρωτεύουσα η Μόσχα. ~ G. Apollinaire, Caligrammes. Tr. Tzara, Dada Manifesto. |
| 1919 | Πηγαίνει στο Παρίσι με υποτροφία για μετεκπαίδευση στην Αισθητική και τη Νεοελληνική Φιλολογία. Γνωριμία με τον Ψυχάρη. Δημοσιεύει στο περ. Μαύρος Γάτος το πρώτο άσμα από το ανολοκλήρωτο ποιητικό σύνθεμα Προσκυνητής, αφιερωμένο στον Ν. Γ. Πολίτη. | Συνθήκη του Neuilly. Απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη. ~ I. Γρυπάρης, Σκαραβαίοι και τερρακόττες. Κ. Θεοτόκης, Ο κατάδικος. Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ο πόνος του ανθρώπου και των πραγμάτων. Κ. Παλαμάς, Τα παράκαιρα· Τα δεκατετράστιχα. Ρ. Φιλύρας, Γυρισμοί. | Συνθήκη των Βερσαλλιών. Δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών. ~ B. Μαγιακόφσκι, 150.000.000 (-1920). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Carl Friedrich Georg Spitteler. |
| 1920 | Ανακαλείται η υποτροφία του μετά την αλλαγή κυβέρνησης και διορίζεται στο Γ' Γυμνάσιο Πειραιά. | Συνθήκη των Σεβρών. Δολοφονία Ι. Δραγούμη. Επάνοδος του βασιλιά Κωνσταντίνου. ~ K. Θεοτόκης, H ζωή και ο θάνατος του Kαραβέλα. Φ. Κόντογλου, Pedro Cazas (Αϊβαλί, περιορισμένα αντίτυπα). J. Moréas, Στροφές (μετάφρ. M. Mαλακάση, T. Άγρα). Κ. Ουράνης, Νοσταλγίες. Λ. Πορφύρας, Σκιές. περ. Mούσα (Aύγ. 1920-Nοέμ. 1923). | Πρόεδρος της τουρκικής Συνέλευσης στην Άγκυρα ο αξιωματικός Mουσταφά Kεμάλ Πρώτη σύνοδος της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη. ~ «Les Belles Lettres». Έκδοση του πρώτου τόμου σειράς αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων. Breton & Soupault, Les Champs magnétiques. P. Valéry, Cimetière marin. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Knut Pedersen Hamsun. |
| 1921 | Γράφει στην Αίγινα Το φως που καίει. Δίνει δύο διαλέξεις σε συγκεντρώσεις του Εκπαιδευτικού Ομίλου. | Πρωθυπουργός ο Δημήτριος Γούναρης. Πορεία του ελληνικού στρατού προς τον Σαγγάριο. ~ Κ.Γ. Καρυωτάκης, Νηπενθή. Π. Xορν, Tο Φιντανάκι. | Κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Anatole France. |
| 1922 | Αρθρογραφεί στην Απογευματινή Πρωτεύουσα, απαντώντας στις ιδεαλιστικές θέσεις του Φώτου Πολίτη. Δημοσιεύεται το «Οι Μοιραίοι» στο περιοδικό της ΟΚΝΕ Νεολαία. Με το ψευδώνυμο Δήμος Τανάλιας εκδίδεται Το φως που καίει, τυπωμένο στην Αλεξάνδρεια από το περ. Γράμματα. Στο περ. Μούσα δημοσιεύει το «Λευτεριά», απάντηση στο ποίημα του Παλαμά «Λύκοι». | Μικρασιατική Καταστροφή. ~Κ. Θεοτόκης, Οι σκλάβοι στα δεσμά τους. Π. Πικρός, Χαμένα κορμιά. Ποιητική ανθολογία Οι Νέοι από τον Τ. Άγρα. | Άνοδος του Μουσολίνι στην Ιταλία. Ίδρυση Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ~ J. Joyce, Ulysses. T.S. Eliot, The Waste Land. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Jacinto Benavente. |
| 1923 | Ξεκινά συνεργασία με τον Ριζοσπάστη που διακόπτεται καθώς ανακαλείται η διακοπή της υποτροφίας και ξαναπηγαίνει στο Παρίσι. Δήμος Τανάλιας, Ο λαός των μουνούχων, τυπωμένο στην Αλεξάνδρεια από τα Γράμματα. Με το ίδιο ψευδώνυμο δημοσιεύει στον Ριζοσπάστη το μετάφρασμα «Ένα κομμάτι από τον Κλέραμπώ», του Ρομαίν Ρολάν | Συνθήκη της Λωζάνης. ~ Γ. Μ. Αποστολάκης, Η ποίηση στη ζωή μας. Φ. Κόντογλου, Pedro Cazas. περ. Αρχείο Μαρξισμού (1923-5 / 1927-8). | H Άγκυρα πρωτεύουσα του τουρκικού κράτους. ~ R. M. Rilke, Duineser Elegien . I. Svevo, La coscienza di Zeno. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: William Butler Yeats. |
| 1924 | Επιστρέφει στην Αθήνα και διδάσκει νεοελληνική λογοτεχνία στην Παιδαγωγική Ακαδημία υπό τη διεύθυνση του Γληνού, από το φθινόπωρο. Στις 10 Νοεμβρίου η Εστία κατηγορεί την Παιδαγωγική Ακαδημία ότι απασχολεί κομμουνιστές και αντιπατριώτες εκπαιδευτικούς: σημείο αιχμής οι θέσεις του Βάρναλη στο Φως που καίει. | Μαρασλειακά (-1927). Εγκαθίδρυση Α΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (-1935). ~Η. Βιουτερίδης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Στρ. Μυριβήλης, Η ζωή εν τάφω. Κ. Παρορίτης, Ο κόκκινος τράγος. περ. Νέα Γράμματα (του Αθ. Κυριαζή). περ. Νέα Τέχνη. περ. Νέοι Βωμοί. | Θάνατος του Λένιν. ~ A. Breton, Manifeste du surréalisme. Μανιφέστο του Σουρεαλισμού. L. Aragon, Une vague de rêves. T. Mann, Der Zauberberg. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Wladyslaw Stanislaw Reymont. |
| 1925 | Εκδίδει τη μελέτη Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική, απάντηση στις θέσεις του Γιάννη Αποστολάκη για τον Σολωμό (έχουν προηγηθεί σατιρικά κείμενα με στόχο τον Αποστολάκη στον τύπο). Στα τέλη Μαρτίου 1925 ο Βάρναλης τιμωρείται με εξάμηνη παύση· διαμαρτυρίες στον τύπο από διανοούμενους της Αθήνας (ανάμεσά τους ο Παρορίτης και ο Παλαμάς, που καλούνται σε απολογία ως δημόσιοι υπάλληλοι) και της Αλεξάνδρειας (ανάμεσά τους ο Καβάφης). Συνεργάζεται με το περ. Φιλική Εταιρεία, όπου δημοσιεύει την 1η γραφή του συνθέματος Σκλάβοι πολιορκημένοι με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαβής. | Κορύφωση των Μαρασλειακών με επίθεση κατά της Ρ. Ιμβριώτη. Δικτατορία στρατηγού Θ. Παγκάλου. ~ E. Γιανίδης, Tο μεγάλο πρόβλημα. Ά. Kαμπάνης, Iστορία της νέας ελληνικής λογοτεχνίας. K. Παλαμάς, Oι πεντασύλλαβοι. Tα Παθητικά Kρυφομιλήματα. Oι Λύκοι. Δυο λουλούδια από τα ξένα. Γέννηση του M. Aναγνωστάκη. | Δημοσίευση του πρώτου μέρους του βιβλίου του A. Hitler, Mein Kampf. ~ F.S. Fitzgerald, The Great Gatsby. A. Gide, Les faux monnayeurs. F. Kafka, Der Process. V. Woolf, Mrs Dalloway. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: George Bernard Shaw. |
| 1926 | Λήξη της εξάμηνης παύσης και δυσμενή μετάθεση στα Χανιά. Απολύεται από τη θέση του καθηγητή στη δημόσια υπηρεσία, μετά την άρνησή του να αναλάβει υπηρεσία. Φεύγει πάλι στο Παρίσι, απ' όπου στέλνει ανταποκρίσεις στην εφημερίδα Πρόοδος. | Ανατροπή δικτατορίας Παγκάλου. Κυβέρνηση Γ. Κονδύλη. Στις εκλογές του Νοεμβρίου το ΚΚΕ εκλέγει τους πρώτους του βουλευτές. ~ Ίδρυση Ακαδημίας Αθηνών. περ. Αναγέννηση. | F. Kafka, Das Schloss. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Grazia Deledda. |
| 1927 | Ανταποκριτής από το Παρίσι για την εφημ. Εθνική. Συνεργάζεται με άρθρα στο περιοδικό του Γληνού Αναγέννηση και δημοσιεύει μελέτη στη Νέα Εστία και το ποίημα «Ο Καλός Πολίτης» στο περ. Λογοτεχνική Επιθεώρηση. Επιστροφή στην Αθήνα και έκδοση του συνθέματος Σκλάβοι πολιορκημένοι. Ο Π. Πικρός τον κατηγορεί για προσποιητή επαναστατικότητα και υπονόμευση του μαρξιστικού κινήματος, στο περιοδικό του Αντρέα Ζεβγά (=Αιμίλιος Χουρμούζιος) Λογοτεχνική Επιθεώρηση. | Αναθεώρηση συντάγματος. ~ Δ. Βουτυράς, Στη χώρα των σοφών και των αγρίων. Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ελεγεία και σάτιρες. Ν. Καζαντζάκης, Ασκητική (γραφ. 1922-1923). Κ. Παρορίτης, Οι δύο δρόμοι. Π. Πικρός, Τουμπεκί. Ά. Σικελιανός, Δελφικός Λόγος. Δ. Σολωμός, Η γυναίκα της Ζάκυθος (α' έκδοση Καιροφύλα). περ. Νέα Εστία. περ. Ελληνικά Γράμματα (1927-1930). | Οριστική επικράτηση Στάλιν. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Henri Bergson. |
| 1928 | Δημοσιεύει τα ποιήματα «Ιδεαλιστής» και «Εξαγνισμός» στο περ. Νέα Επιθεώρηση (μετονομασία της Λογοτεχνικής Επιθεώρησης). Μεταφράζει το «Τραγούδι ενός φαντάρου» του Βιτράκ που δημοσιεύεται στο περ. Καινούργια Ζωή. Η Ιερά Σύνοδος τον καλεί σε απολογία. | Κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου. ~ Αυτοκτονία Καρυωτάκη. Κ. Παλαμάς, Δειλοί και σκληροί στίχοι. περ. Νέα Επιθεώρηση (1928-1929, 1933-1934). | B. Brecht, Die Dreigroschenoper. A. Huxley, Point Counter Point. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Sigrid Undset. |
| 1929 | Παντρεύεται την ποιήτρια Δώρα Μοάτσου. Ξεκινά τη συνεργασία του με τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια και με το Λεξικό Ελευθερουδάκη. Κρατά τη λογοτεχνική στήλη στο περιοδ. Πρωτοπορία. Διαμαρτύρεται με κείμενό του στον Ριζοσπάστη για την εφαρμογή του Ιδιώνυμου. | Ψήφιση του «Ιδιώνυμου», που καθιστούσε παράνομη τη δημοσίευση κομμουνιστικών ιδεών. ~ Ορ. Διγενής [= Γ. Θεοτοκάς], Ελεύθερο Πνεύμα. Στρ. Δούκας, Ιστορία ενός αιχμαλώτου. Κ. Παλαμάς, Ο κύκλος των τετράστιχων. | Παγκόσμια οικονομική κρίση. ~A. Breton, Δεύτερο Μανιφέστο του Σουρρεαλισμού. P. Éluard, L’amour la poesie. E. M. Remarque, Im Westen nichts Neues. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Thomas Mann. |
| 1930 | Εγκύκλιος της Ιεραρχίας της Ελλάδας που καταδικάζει το κύμα αθεΐας. Ξεκινά συνεργασία με το περ. Πρωτοπόροι. | Ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας. ~ Ίδρυση Εθνικού Θεάτρου. Θ. Ντόρρος, Στου γλυτωμού το χάζι. Στ. Ξεφλούδας, Τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού. Κ. Πολίτης, Λεμονοδάσος. Γ. Μπεράτης, Διασπορά. Γ. Σκαρίμπας, Καημοί στο Γριπονήσι. περ. Πρωτοπόροι (1930-1931). | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Sinclair Lewis. |
| 1931 | Στο τεύχος Φεβρουαρίου του περ. Πρωτοπόροι δημοσιεύει με τον τίτλο «Μποναμάς» και με τη σατιρικήν υπογραφή Γερβάσιος ο θεοεμβαίκτης ένα ποίημα -απάντηση στη εγκύκλιο της πρωτοχρονιάς του 1930 από την Ιερά Σύνοδο (αργότερα δημοσιευμένο με αλλαγές ως «Πρωτοχρονιάτικο»). Από τον Δεκέμβρη μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Νέοι Πρωτοπόροι (-1936). Εκδίδεται στο τέλος της χρονιάς Η Αληθινή απολογία του Σωκράτη. | Β' Βαλκανική Συνδιάσκεψη Κωνσταντινούπολης. ~ Η. Βενέζης, Το νούμερο 31328. Κ. Παλαμάς, Περάσματα και Χαιρετισμοί. Γ. Σεφέρης, Στροφή. περ. Νέοι Πρωτοπόροι (1931-1936). περ. Ο Κύκλος (1931-1939, 1945-1947). | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Erik Axel Karlfeldt. |
| 1932 | Εργάζεται στη σύνταξη του Εγκυλοπαιδικού Λεξικού και στο Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, της Πρωίας (ώς το 1937). Ομιλία στο φιλολογικό μνημόσυνο του Ψυχάρη. | Βουλευτικές εκλογές με απλή αναλογική - αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης. ~ Εγκαίνια Εθνικού Θεάτρου. περ. Μακεδονικές Ημέρες (1932-1939, 1952-1953). Γ. Σεφέρης, Η Στέρνα. | Ο Φ. Ρούζβελτ πρόεδρος των Η.Π.Α. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: John Galsworthy |
| 1933 | Το φως που καίει: «δέφτερη ξαναπλασμένη» έκδοση. Ιδρυτικό μέλος της Αντιχιτλερικής επιτροπής βοήθειας στα θύματα του ναζισμού. | Βουλευτικές εκλογές. Κίνημα Πλαστήρα. Κυβέρνηση Π. Τσαλδάρη. Απόπειρα δολοφονίας Ε. Βενιζέλου. ~ Θάνατος Κ.Π. Καβάφη. Ν. Καββαδίας, Μαραμπού. Μ. Καραγάτσης, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν. Κ. Πολίτης, Εκάτη. Νικήτας Ράντος (ψευδ. Ν. Καλαμάρη), Ποιήματα. Γ. Σαραντάρης, Οι αγάπες του χρόνου.περ. Ιδέα (1933-1934). | Ο Χίτλερ νέος καγκελάριος της Γερμανίας. Δικτατορία στην Πορτογαλία. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Ivan Alekseyevich Bunin |
| 1934 | Αντιπρόσωπος των Ελλήνων συγγραφέων στο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων στη Μόσχα μαζί με το Γληνό. Στον Ριζοσπάστη (6.4.1934) δημοσιεύεται «Διακήρυξη» με την οποία καλούνται οι δημοκράτες στην οργάνωση του «Αντιφασιστικού Συνδερίου», την οποία υπογράφει και ο Βάρναλης (μεταξύ των Δ. Γληνό, Γαλ. Καζαντζάκη, Γ. Σιάντο κ.ά.). | Γ. Ρίτσος, Τρακτέρ. Ά. Σικελιανός, Διθύραμβος του Ρόδου. | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Luigi Pirandello. |
| 1935 | Αφιέρωμα στα πενηντάχρονα του ποιητή από το περιοδικό Νέοι Πρωτοπόροι. Δημοσίευση τμημάτων της αυτοβιογραφίας του στην εφημερίδα Ανεξάρτητος. Εξορίζεται στον Αϊ-Στράτη (Οκτώβρης-Δεκέμβρης 1935, μαζί με τον Γληνό). | Κίνημα της 1ης Μαρτίου. Αντικίνημα Κονδύλη για την παλινόρθωση του βασιλιά. ~ Α. Εμπειρίκος, Υψικάμινος. Κ. Π. Καβάφης, Ποιήματα (έκδοση Αλεξάνδρειας). Γ. Ρίτσος, Πυραμίδες. Γ. Σεφέρης, Μυθιστόρημα . Γ. Σκαρίμπας, Μαριάμπας. Σταυράκιος Κοσμάς [= Ν.Γ. Πεντζίκης], Αντρέας Δημακούδης, ένας νέος μονάχος. Έκδοση περιοδικών Τα Νέα Γράμματα (1935-40, 1944-45), Νεοελληνικά Γράμματα (1935-1936, 1936-1941) και Το 3ο Μάτι (1935-1937). Πρώτα ποιήματα του Οδ. Ελύτη. Ο Εμπειρίκος δίνει διάλεξη περί υπερρεαλισμού. | Ίδρυση της Βέρμαχτ. ~ T. S. Eliot, Ash-Wendsday. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: - |
| 1936 | Αποχωρεί από την εφημ. Ανεξάρτητος και ξεκινά συνεργασία με τον Ριζοσπάστη, που θα διαρκέσει ώς τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Δημοσιεύεται η μελέτη του Β. Βαρίκα για την ποίηση του Βάρναλη, όπου τον κατηγορεί για μονοδιάστατη αρνητικότητα. | Αιματηρά γεγονότα τον Μάιο στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την απεργία του καπνεργοστασίου «Κομέρσιας». Θάνατος Γ. Κονδύλη, Ελ. Βενιζέλου, Π. Τσαλδάρη. Δικτατορία Μεταξά. ~ Γ. Θεοτοκάς, Αργώ. Γ. Ρίτσος, Επιτάφιος. | Ισπανικός εμφύλιος (-1939). Δολοφονία του Lorca. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Eugene Gladstone O’Neill. |
| 1937 | Ξεκινά να γράφει στην εφημ. Πρωία (-1944). Ποιήματά συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή για παιδιά Ο κορυδαλλός: παιδικά ποιήματα (Αθήνα: Τύπος Δημ. Β. Δεληδημήτρη) - ως κοινός συγγραφέας όλων των ποιημάτων της συλλογής εμφανίζεται ο Νώντας Έλατος (ψευδώνυμο του παιδαγωγού Επαμεινώνδα Γ. Παπαμιχαήλ) | Κ. Πολίτης, Eroica (σε συνέχειες στα Νέα Γράμματα). Γ. Ρίτσος, Το τραγούδι της αδελφής μου. | Η Ιταλία αποχωρεί από την Κοινωνία των Εθνών. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Roger Martin du Gard. |
| 1938 | Το Βασιλικό Θέατρο ανεβάζει την κωμωδία του Μολιέρου «Οι ψευτοσπουδαίες», σε μετάφραση Βάρναλη (με υπογραφή Β.). | Υπερεαλισμός Α΄ (συλλογικός τόμος). Μ. Αξιώτη, Δύσκολες Νύχτες. Ν. Εγγονόπουλος, Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν. Γ. Ελιγιά, Ποιήματα. Γ. Θεοτοκάς, Το δαιμόνιο. Ν. Καζαντζάκης, Οδύσεια. Μ. Καραγάτσης, Γιούγκερμαν. Π. Πρεβελάκης, Το χρονικό μιας πολιτείας. Γύρω από τη συλλογή του Εγγονόπουλου ξεσπά διαμάχη γνωστή ως «σουρεαλιστικό σκάνδαλο». 1η ατομική έκθεση Γ. Τσαρούχη (Αθήνα). Γ. Σεφέρης - Κ. Τσάτσος: διάλογος για την ποίηση στο περ. Νέα Γράμματα. | Η Αυστρία γίνεται επαρχία της Γερμανίας. Σύμφωνο του Μονάχου. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Pearl Buck. |
| 1939 | Δημοσιεύει ανώνυμα σειρά μυθιστορηματικών βιογραφιών στην Πρωία (μυθιστορηματικές βιογραφίες θα συνεχίσει να δημοσιεύει και στη δεκαετία του 1950). Εκδίδεται το Ζωντανοί άνθρωποι. Μεταφράζει Νεφέλες του Αριστοφάνη. | Εντείνονται οι εκτοπίσεις και οι περιορισμοί από το μεταξικό καθεστώς. ~ Ν. Εγγονόπουλος, Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής. Μελισσάνθη, Ωσαννά και οραματισμός. Μυρτιώτισσα, Κραυγές. | Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία αναγνωρίζουν την κυβέρνηση του Φράνκο. Η Γερμανία επιτίθεται στην Πολωνία. Έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Frans Eemil Sillanpää. |
| 1940 | Συλλαμβάνεται από την Ασφάλεια μαζί με άλλους αριστερούς πνευματικούς ανθρώπους. | Τορπιλισμός «Έλλης» στο λιμάνι της Τήνου (Αύγ.). Ελληνοϊταλικός Πόλεμος (έως 1941). ~ Οδ. Ελύτης, Προσανατολισμοί. Γ. Σαραντάρης, Στους φίλους μιας άλλης χαράς. Γ. Σεφέρης, Τετράδιο Γυμνασμάτων και Ημερολόγιο καταστρώματος [Α΄]. | Συνθηκολόγηση Γαλλίας. Μάχη της Αγγλίας. Δολοφονία Λ. Τρότσκι. ~ E. Hemingway, For Whom the Bell Tolls. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: - |
| 1941 | Στις 26 Απριλίου, μετά τη συνθηκολόγηση, άρθρο του στην Πρωία θυμίζοντας τη συμβολική σημασία της μάχης των Θερμοπυλών. Θα ακολουθήσουν στο ίδιο πνεύμα και άλλα χρονογραφήματα. | Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα (10 Απριλίου 1941). Στις 27 Απριλίου οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα. Ίδρυση ΕΔΕΣ και ΕΑΜ (Σεπτ.). ~ Μ. Σαχτούρης, Η μουσική των νησιών μου. | Στις 17 Ιανουαρίου 1941 υπογράφεται το σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ Βουλγαρίας και Τουρκίας. |
| 1942 | Χρονογράφημα με τίτλο «Ορθογραφομαχία» σχετικά με την δίκη των τόνων. Συμμετέχει στο ΕΑΜ. | Ίδρυση του ΕΛΑΣ. Ανατίναξη γέφυρας Γοργοπόταμου (Νοέμ.). Ίδρυση Θεάτρου Τέχνης (Κάρολος Κουν). ~ Ά. Σικελιανός, Ακριτικά (1941-1942). | Έναρξη πολιορκίας του Στάλινγκραντ. ~ A. Camus, L'Étrange. |
| 1944 | Διακόπτει την κυκλοφορία της η εφημ. Πρωία με τη οποία συνεργάζεται. Από τα τέλη του 1944 συνεργάζεται με τον Ριζοσπάστη. | «Kίνημα της Mέσης Aνατολής» για τη συγκρότηση κυβέρνησης με βάση την ΠEEA (1 Απρ.). Συμφωνία Καζέρτας (Σεπτ.) Απελευθέρωση Αθήνας (Οκτ.). Επιστροφή εξόριστης κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου. Δεκεμβριανά. ~ Ν. Εγγονόπουλος, Μπολιβάρ ένα ελληνικό ποίημα. M. Kαραγάτσης, O κοτζάμπασης του Καστρόπυργου. T. Παπατσώνης, Ursa Minor. Ν.Γ. Πεντζίκης, Ο πεθαμένος και η ανάσταση. K. Πολίτης, Tο Γυρί (-1945). Ά. Σικελιανός, Σίβυλλα. Μ. Χατζηλαζάρου, Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης. Επανέκδοση περιοδικού Τα Νέα Γράμματα. περ. Φιλολογικά Χρονικά (-1946), Ξεκίνημα (1944). | Απόβαση Αγγλοαμερικανών στη Νορμανδία. Απελευθέρωση Παρισιού. «Συμφωνία ποσοστών» για τα Βαλκάνια κατά τη συνάντηση Churchill-Στάλιν στη Μόσχα. ~ J. Anouilh, Αντιγόνη. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Johannes Vilhelm Jensen. |
| 1945 | Ξεκινά η συνεργασία του με το περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα. | Συμφωνία της Βάρκιζας. Αμνηστία και αφοπλισμός του ΕΛΑΣ. ~ Μ. Αναγνωστάκης, Εποχές. Α. Εμπειρίκος, Ενδοχώρα. Ν. Καζαντζάκης, Ασκητική. Μ. Σαχτούρης, Η Λησμονημένη. Ά. Tερζάκης, Η πριγκιπέσσα Ιζαμπώ. περ. Κοχλίας (1945-1948). περ. Ελεύθερα Γράμματα (1945-1951). | Διάσκεψη της Γιάλτας. Συνθηκολόγηση Γερμανίας. Ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (Αύγ.). Τερματισμός Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Gabriela Mistral. |
| 1946 | Το ημερολόγιο της Πηνελόπης, σε συνέχειες στον Ριζοσπάστη. Συνεργάζεται με το Ρίζο της Δευτέρας. | Βουλευτικές εκλογές (Μάρτιος). Δημοψήφισμα (Σεπτέμβριος). Επάνοδος Γεωργίου Β΄. Εμφύλιος Πόλεμος (έως το 1949). ~ Ν. Εγγονόπουλος, Η επιστροφή των πουλιών. Ν. Καζαντζάκης, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά. Γ. Μπεράτης, Το πλατύ ποτάμι. Ά. Σικελιανός, Ο Χριστός στη Ρώμη. Λυρικός Βίος, Β΄. Ά. Tερζάκης, Tαξίδι με τον Έσπερο. Απρίλης. | Σύγκληση της πρώτης συνόδου των Ηνωμένων Εθνών στο Λονδίνο. Ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας από τον Enver Hoxha. ~ Dylan Thomas, Deaths and Entrances. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Hermann Hesse. |
| 1950 | Αρχίζει να γράφει το θεατρικό Άτταλος ο Γ'. Συνεργάζεται με την εφημ. Προοδευτικός Φιλελεύθερος, όπου θα δημοσιεύσει και μυθιστορηματικές βιογραφίες. | Γ. Θεοτοκάς, Ιερά Οδός. Μ. Λυμπεράκη, Ο άλλος Αλέξανδρος. Ρ. Αποστολίδης, Πυραμίδα 67. Ντ. Χριστιανόπουλος, Εποχή των ισχνών αγελάδων. | Πόλεμος της Κορέας (έως το 1953). Μακαρθισμός. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Earl (Bertrand Arthur William) Russell. |
| 1953 | Συνεργάζεται με την εφημ. Προοδευτική Αλλαγή. Ξεκινά (Αύγ.) να γράφει το χρονογράφημα στην εφημ. Αυγή (ώς το 1958). | Εκτέλεση Ν. Πλουμπίδη. ~ Β. Βασιλικός, Η διήγηση του Ιάσονα. Ν. Καζαντζάκης, Ο καπετάν Μιχάλης. Μ. Κατσαρός, Κατά Σαδδουκαίων. Α. Κοτζιάς, Πολιορκία. Τ. Λειβαδίτης, Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου. Δ. Χατζής, Το τέλος της μικρής μας πόλης. | Θάνατος Στάλιν. Εκλογή του Νικήτα Χρουστσόφ ως πρώτου γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Winston Churchill. |
| 1954 | Εκδίδονται τα Ποιήματα, εκλογή από το μέχρι τότε έργο του. Μεταφράζει Αριστοφάνη. | Μ. Αναγνωστάκης, Η συνέχεια. Τ. Πατρίκιος, Χωματόδρομος. Ν. Καρούζος, Η επιστροφή του Χριστού. Γ. Ρίτσος, Αγρύπνια . Α. Σαμαράκης, Ζητείται ελπίς . περ. Επιθεώρηση Τέχνης (1954-1967). | Πρόεδρος της στρατιωτικής κυβέρνησης της Aιγύπτου ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ. ~ W. Golding, Lord of the Flies (=Ο άρχοντας των μυγών). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Ernest Miller Hemingway. |
| 1956 | Βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Εκδίδονται οι Διχτάτορες. Καταθέτει ως μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη του συγγραφέα Μενέλαου Λουντέμη. Εκδίδονται από τον Κέδρο τα Ποιητικά, νέα εκλογή από το ποιητικό του έργο, με επιμέρους αλλαγές. Κυκλοφορούν από τον Ζαχαρόπουλου οι μεταφράσεις Αριστοφάνης. Ειρήνη – Πλούτος | Εκλογές, νίκη ΕΡΕ (Κ. Καραμανλής). Εκτοπισμός Μακαρίου. ~ Μ. Καραγάτσης, Ο κίτρινος Φάκελος. Μ. Κατσαρός, Οροπέδιο. Γ. Ρίτσος, Η σονάτα του σεληνόφωτος. Μ. Σαχτούρης, Όταν σας μιλώ. Τ. Σινόπουλος, Η γνωριμία με τον Μαξ. | 20ο Συνέδριο ΚΚΣΕ. Αποσταλινοποίηση και αμφισβήτηση του δόγματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Ουγγρική επανάσταση και εισβολή/επέμβαση Σοβιετιών στην Ουγγαρία. ~Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Juan Ramón Jiménez. |
| 1957 | Πεζός λόγος. Σολωμικά. Αισθητικά Κριτικά Α΄. Αφιέρωμα στον Βάρναλη από την Επιθεώρηση Τέχνης (Φλεβάρης 1957). | Ν. Εγγονόπουλος, Εν Ανθηρώ Έλληνι λόγω. Τ. Σινόπουλος, Ελένη· Μεταίχμιο Β΄. | Δόγμα Αϊζενχάουερ. Αποχώρηση των Ισραηλινών από τη χερσόνησο του Σινά. Ίδρυση Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. ~B. Pasternak, Doktor Zhivago, J. Kerouac, On the Road. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Albert Camus. |
| 1958 | Αισθητικά Κριτικά Β΄ (έκδ). Επανεκδίδεται ο τόμος Ζωντανοί άνθρωποι, συμπληρωμένος: Άνθρωποι: ζωντανοί - αληθινοί. Νοσηλεύεται για 7 μήνες περίπου, διάστημα στο οποίο γράφει και δημοσιεύει ποιήματα (Επιθεώρηση Τέχνης), σπάζοντας μια μεγάλη περίοδο ποιητικής σιωπής. | Κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, με την ΕΔΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση. ~ Γ. Ρίτσος, Ανυπόταχτη πολιτεία· Όταν έρχεται ο ξένος. Μ. Σαχτούρης, Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο. Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης: Ν. Εγγονόπουλος, Εν ανθηρώ έλληνι λόγω. Αρχίζει την έκδοσή της η πεντάτομη Ελληνική Ποίηση ανθολογημένη 1958-1961, των Μ. Μ. Παπαϊώαννου, Μ. Αυγέρη, Β. Ρώτα και Θρ. Σταύρου. | Ανακήρυξη της ενωμένης Αραβικής Δημοκρατίας Αιγύπτου και Συρίας από τον Νάσσερ. Στρατηγός Ντε Γκωλ Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Boris L. Pasternak. |
| 1959 | Βραβείο Λένιν στη Μόσχα. Δημοσιεύει ταξιδιωτικές εντυπώσεις από τη Ρωσία στην Αυγή. | Υπογραφή της συνθήκης Ζυρίχης - Λονδίνου μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, Ελλάδας, Τουρκίας, ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας. ~ Ά. Αλεξάνδρου, Ευθύτης Οδών. Ε.Χ. Γονατάς, Η κρύπτη. Ο. Ελύτης, Το άξιον εστί. Γ. Θέμελης, Το πρόσωπο και το είδωλο. Ν. Κάσδαγλης, Κεκαρμένοι. Α. Κοτζιάς, Ο εωσφόρος. Π. Πρεβελάκης, Ο ήλιος του θανάτου. Γ. Ρίτσος, Οι γερόντισσες και η θάλασσα. Τ. Σινόπουλος, Η νύχτα και η αντίστιξη. Γ. Σκαρίμπας, Το βατερλώ δύο γελοίων. Δ. Σωτηρίου, Οι νεκροί περιμένουν. | Καθεστώς Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Salvatore Quasimodo. |
| 1962 | Εκδίδεται αυτοτελώς η μετάφραση της κωμωδίας του Μολιέρου Σχολείο Γυναικών (γρ. 1939). | Γ. Kορδάτος, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μ. Κουμανταρέας, Τα μηχανάκια. Το νεκρό σπίτι, Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού. Κ. Πολίτης, Στου Χατζηφράγκου. Δ. Σωτηρίου, Ματωμένα χώματα. Κ. Ταχτσής, Το τρίτο στεφάνι. Στρ. Τσίρκας, Αριάγνη. Α. Φραγκιάς, Η καγκελόπορτα. Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης: Γ. Θέμελης, Φωτοσκιάσεις. | Εκτέλεση του εγκληματία πολέμου Adolf Eichmann στο Ισραήλ. Κρίση των πυραύλων στην Κούβα. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: John Steinbeck. |
| 1963 | Συμμέχει στο αφιέρωμα της Επιθεώρησης Τέχνης για τον Καβάφη. Νωρίτερα στο ίδιο περιοδικό δημοσιεύει άρθρο για τη γλώσσα με τίτλο «Ο γυρισμός του Μιστριώτη» και το ποίημα «Ελεύθερος κόσμος». Δημοσίευει μετάφραση σε στίχους του έργο του Pierre Corneille Ο Σιντ (Θέατρο 12) και εκδίδει αυτοτελώς τη μετάφραση Ιππόλυτος του Ευριπίδη. | Δολοφονία Γρ. Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη. ~ Φιλολογική έκδοση των ποιημάτων του Καβάφη (Γ. Π. Σαββίδης). Ν.-Α. Ασλάνογλου, Ποιήματα για ένα καλοκαίρι. Θ. Βαλτινός, Η κάθοδος των εννιά. Τ. Γκρίτση-Μιλλιέξ, Και ιδού ίππος χλωρός…. Τ. Πατρίκιος, Μαθητεία. Γ. Ρίτσος, 12 ποιήματα για τον Καβάφη. Γ. Χειμωνάς, Η εκδρομή. περ. Eποχές (1963-1967). | Δολοφονία Προέδρου Η.Π.Α. J. Kennedy. ~Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Γιώργος Σεφέρης. |
| 1964 | Γιορτάζονται με εκδηλώσεις τα 80χρονα του Βάρναλη και ο Μ. Θεοδωράκης μελοποιεί στίχους του. | Εκλογική νίκη Ένωσης Κέντρου (Γ. Παπανδρέου). Θάνατος βασιλέα Παύλου. Κωνσταντίνος Β΄. ~ Έκδοση Αυτογράφων Έργων του Σολωμού από τον Λ. Πολίτη. Γ. Θεοτοκάς, Ασθενείς και οδοιπόροι. Γ. Ιωάννου, Για ένα φιλότιμο. Ν. Καχτίτσης, Ο Εξώστης. Δ. Π. Παπαδίτσας, Εν Πάτμω. «Άξιον Εστί» του Ο. Ελύτη σε μουσική Μ. Θεοδωράκη στο θέατρο «Ρεξ» στην Αθήνα. Μ. Κακογιάννης, Zorba the Greek | Νόμπελ ειρήνης στον Martin Luther King. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Jean-Paul Sartre. |
| 1965 | Τυπώνεται η συλλογή Ελεύθερος κόσμος. Κυκλοφορεί η μετάφραση της Λυσιστράτης του Αριστοφάνη. | Ιουλιανά. Παραίτηση κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου. Πολιτική κρίση. Θάνατος του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα σε σύγκρουση Αστυνομίας και διαδηλωτών. ~ Γ. Ιωάννου, Για ένα φιλότιμο. Α. Σαμαράκης, Το λάθος. Στρ. Τσίρκας, Η Νυχτερίδα. Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης: Ν. Παππάς, Το ηρωικό τριαντάφυλλο. | Επίθεση Η.Π.Α. στο Βιετνάμ (έως το 1973). ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Mikhail Aleksandrovich Sholokhov. |
| 1966 | Η Ένωση Συντακτών τού απονέμει το Χρυσό Εύσημο Δημοσιογραφίας. Εκδίδεται εμπλουτισμένη με 6 ποιήματα η συλλογή Ελεύθερος Κόσμος και η μετάφραση Τρωαδίτισσες του Ευριπίδη. | Β. Βασιλικός, Ζ· Φανταστικό ντοκυμανταίρ ενός εγκλήματος. Ν. Μπακόλας, Ο κήπος των πριγκίπων. Ν.Γ. Πεντζίκης, Το μυθιστόρημα της κυρίας Έρσης. Γ. Ρίτσος, Ρωμιοσύνη. Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης: Μυρτιώτισσα (Θεώνη Δρακοπούλου), Άπαντα. | Πολιτιστική επανάσταση στην Κίνα. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Shmuel Yosef Agnon, Nelly Sachs. |
| 1967 | Μετά τον Απρίλη ξεκινά να γράφει τα ποιήματα της συλλογής Οργή Λαού (θα εκδοθεί μεταθανάτια το 1975 σε επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη). Εκδίδεται η μετάφρασή του του Μισάνθρωπου του Μολέριου. Υιοθετεί με τη Δώρα Μοάτσου μια κόρη, την Ευγενία. | Απρ: Παραίτηση κυβέρνησης Παρασκευοπούλου. Κυβέρνηση Π. Κανελλόπουλου (ΕΡΕ). Διάλυση της Βουλής και προκήρυξη εκλογών. 21 Απριλίου: Πραξικόπημα των Συνταγματαρχών. Εκτόπιση 6000 αντικαθεστωτικών στη Γυάρο. ~ Ν. Καχτίτσης, Ο ήρωας της Γάνδης. | Αραβοϊσραηλινός πόλεμος (των έξι ημερών). Θάνατος του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία. ~ M. Kundera, Žert. G. G. Márquez, Cien años de soledad. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Miguel Angel Asturias. |
| 1970 | Κυκλοφορούν οι μεταφράσεις έργων του Αριστοφάνη: Ιππείς, Εκκλησιάζουσες καθώς και οι Νεφέλες σε διορθωμένη 2η έκδ. | Δίκες εναντίον μελών αντιστασιακών οργανώσεων. Ιδρύεται η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Προβληματισμού (Ε.Μ.Ε.Π.) με πρωτεργάτη τον Ρόδη Ρούφο. ~ Δεκαοχτώ Κείμενα. Γ. Κοντός, Περιμετρική. Γ. Πατίλης, Ο μικρός και το θηρίο. Β. Στεριάδης, Ο κ. Ιβό. Μ. Χάκκας, Ο μπιντές και άλλες ιστορίες. Θ. Αγγελόπουλος (σκην.) Αναπαράσταση. | Πρόεδρος της Xιλής ο Salvador Allente. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Aleksandr Isayevich Solzhenitsyn. |
| 1971 | Κυκλοφορεί η μετάφραση των Βατράχων του Αριστοφάνη. | Θάνατος Σεφέρη και κηδεία με αντιστασιακό χαρακτήρα. Νέα Κείμενα. Ε. Βακαλό, Γενεαλογία. Ο. Ελύτης, Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας· Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά. Γ. Ιωάννου, Η σαρκοφάγος. Μ. Σαχτούρης, Το Σκεύος. Γ. Χειμωνάς, Ο γιατρός Ινεότης. περ. Tραμ (1971-1972, 1976-1979, 1987-1991). Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης: Δ. Ζευγώλη - Γλέζου, Τα δύο φεγγάρια. | T. Hughes, Crow. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Pablo Neruda. |
| 1972 | Εκδίδεται το θεατρικό Άτταλος ο Γ΄. | Νέα Κείμενα 2. M. Αξιώτη, H Kάδμω. Θ. Βαλτινός, Το συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη. Α. Κοτζιάς, Ο Γενναίος Τηλέμαχος. Γ. Ρίτσος, Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα. T. Σινόπουλος, Nεκρόδειπνος. Α. Φραγκιάς, Λοιμός. Μ. Χάκκας, Το κοινόβιο. Θ. Αγγελόπουλος (σκην.) Μέρες του ΄36. περ. Αντί (Μάιος 1972): διακοπή της κυκλοφορίας στο 1ο τεύχος με επέμβαση της χούντας. Α΄ Βραβείο ποίησης: Μ. Δαλμάτη, Ποίηση. | "Ματωμένη Κυριακή" στην Β. Ιρλανδία. Ολυμπιακοί Αγώνες στο Μόναχο: ομηρία ισραηλινών αθλητών και αιματηρή επέμβαση αστυνομίας. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Heinrich Böll. |
| 1974 | Πεθαίνει στις 16 Δεκεμβρίου, βραδιά διοργάνωσης τιμητικής για αυτόν εκδήλωσης από την ΕΣΗΕΑ. Η κηδεία του θα πάρει παλλαϊκό χαρακτήρα. Ο Γ. Ρίτσος γράφει το ποίημα «Χαιρετισμός στον Βάρναλη», που δημοσιεύεται στην Αυγή στις 19 Δεκεμβρίου, ενώ νωρίτερα έχει ήδη εικονογραφήσει την έκδοση της Αληθινής απολογίας του Σωκράτη από τον «Κέδρο». Αγγέλα Γιώτη, 2014 / Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (τελευταία ενημέρωση από το ΚΕΓ, Ιαν. 2017). Σημαντικές πηγές για την κατάρτιση του συνοπτικού (και όχι εξαντλητικού) χρονολογίου: περιοδικό The New Griffon 11, (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη: Ταξινόμηση και καταγραφή του αρχείου του Κώστα Βάρναλη από τη Θεανώ Μιχαηλίδου). Κακαβάνης, Ηρακλής, 2012. Ο άγνωστος Βάρναλης και 19 αδημοσίευτα ποιήματά του. Αθήνα: Εντός. Πηγή για τα ευρύτερα γραμματολογικά και ιστορικά συμφραζόμενα στάθηκαν οι γραμματολογίες του Κ. Θ. Δημαρά, Λίνου Πολίτη, Mario Vitti, Αλέξανδρου Αργυρίου και Roderick Beaton καθώς και το ψηφιακό «Χρονολόγιο» του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού, βασισμένο σε προηγούμενες εργασίες του Κ.Θ. Δημαρά και του Γ.Π. Σαββίδη. | Κυπριακό πραξικόπημα. Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Πτώση της Χούντας. Μεταπολίτευση. ~ Δ. Νόλλας, Νεράιδα της Αθήνας. Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης: Ζ. Καρέλλη, Τα ποιήματα. | Πτώση της δικτατορίας στην Πορτογαλία (Η Επανάσταση των Γαριφάλων). Σκάνδαλο Watergate στις Η.Π.Α. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Eyvind Johnson, Harry Martinson. |
