Το έργο του Ά. Σικελιανού καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα· για τον λόγο αυτό οι χρήστες της Ανεμόσκαλας δεν έχουν τη δυνατότητα προβολής ολόκληρου του ποιήματος και η αναζήτηση μένει στην ανάσυρση συμφραζομένων σε επίπεδο στίχου (για περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις δυνατότητες αναζήτησης, αλλά και τις εκδοτικές αλλαγές, ο χρήστης μπορεί να συμβουλευτεί την ενότητα «Οδηγίες αναζήτησης» από το αριστερό μενού). Πρόκειται δηλαδή για τη διάθεση ενός γλωσσικού εργαλείου, το οποίο λειτουργεί επικουρικά και εκ παραλλήλου με τις στερεότυπες έντυπες εκδόσεις. Ο αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει εδώ στην ενότητα «Για τη ζωή και το έργο του» για να παρακολουθήσει την εξέλιξή του βίου και της ποιητικής του Α. Σικελιανού, με αναλυτικά βιβλιογραφικά στοιχεία.

Το γλωσσικό εργαλείο ad hoc δημιουργίας (μη λημματοποιημένων) καταλόγων λεκτικών τυπών (σύμφωνα με τις εκδοτικές αρχές του προγράμματος και με διόρθωση παροραμάτων) στα συμφραζόμενά τους αντλεί από τις συλλογές που απαρτίζουν τον Λυρικό Βίο του Σικελιανού, όπως ονόμασε ο ίδιος τη συγκεντρωτική έκδοση του ποιητικού του έργου· ο Πρόλογος στη σχεδιαζόμενη από τον ίδιο αυτή έκδοση προδημοσιεύτηκε το 1938 στη Νέα Εστία (366, 1.9.1942), και αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα των συλλογών. Στο corpus προγραμματίζεται να ενταχθούν επιπλέον και οι έμμετρες τραγωδίες του Σικελιανού, όπως συγκεντρώθηκαν κάτω από τον τίτλο Θυμέλη, στην οριστική μορφή τους, ώστε ο χρήστης να έχει τη δυνατότητα αναζήτησης λεκτικών τύπων και σε αυτές, χωρίς ωστόσο δικαιώματα ανάγνωσης του πλήρους κειμένου. Δεν περιλαμβάνονται πρωιμότερες μορφές, μη αυτοτελώς δημοσιευμένα εν ζωή ποιήματα και αποσπάσματα. Το corpus εμπλουτίζεται σταδιακά και ο αναγνώστης μπορεί να δει τους τίτλους των συλλογών που περιλαμβάνει από την επιλογή πάνω δεξιά «Το ποιητικό του έργο», χωρίς πάλι να έχει πρόσβαση στα ίδια τα ποιήματα· στη φιλολογική επιμέλεια λήφθηκαν υπόψη τα παροράματα που δημοσιεύονται στον τόμο ΣΤ΄ της στερεότυπης σειράς του Λυρικού Βίου σε επιμέλεια Γ.Π. Σαββίδη (εκδ. Ίκαρος), ο τόμος του ίδιου με Σημειώσεις στον Λυρικό Βίο του Άγγελου Σικελιανού, καθώς και όσα παροράματα σημειώνουν ο Ξ.Α. Κοκόλης το 2001 και ο Peter Mackridge το 2013 σε σχετικά τους άρθρα (βλ. εδώ την ενότητα Για τη ζωή και το έργου του > Βιβλιογραφία). Όσον αφορά τις τοποχρονολογίες που σημειώνονται στο τέλος ορισμένων ποιημάτων στην έκδοση του Λυρικού Βίου αλλά αφαιρούνται στη στερεότυπη έκδοση (όπου μεταφέρονται στον τόμο των Σημειώσεων), εδώ ακολουθούν το ποίημα και είναι αναζητήσιμες μέσα από τις επιλογές των ειδικών κριτηρίων για παρακειμενικά στοιχεία.

Ειδικότερα, για τον Πρόλογο στη Ζωή: α) ακολουθήθηκε, με κάποιες σιωπηρές ρυθμίσεις ή διορθώσεις, η στίξη που προτείνει ο Γ.Π. Σαββίδης, κυρίως απαλείφοντας το κόμμα στο τέλος στίχου ως περιττό (καθώς η αλλαγή στίχου έχει παυστική αξία), οριοθετώντας στικτικά τις παρομοιώσεις με μεσαία παύλα (μονή ή διπλή), η οποία άλλοτε έχει παρενθετική και άλλοτε παυστική αξία, αλλά και κατεβάζοντας την ήδη υπάρχουσα παρενθετική παύλα από το τέλος του προηγούμενου στίχου στην αρχή της παρενθετικής φράσης· β) στη στερεότυπη έκδοση του Ίκαρου ακολουθείται η σύμφωνα με την τελευταία βούληση του ποιητή έκδοση του 1946 (ενώ όλες οι παραλλαγές και οι διαφορές με προηγούμενες εκδόσεις/δημοσιεύσεις καταγράφονται στον ξεχωριστό τόμο των Σημειώσεων), ωστόσο η διαίρεση τόσο στροφών όσο και ευρύτερων στροφικών ενοτήτων ρυθμίζεται κάποτε σύμφωνα με την α΄ έκδοση, χωρίς αυτό να δηλώνεται στον συνοδευτικό τόμo των Σημειώσεων (π.χ. «Η συνείδηση της φυλής μου: IV» στιχ. 40 για αλλαγή στροφής ή «Η συνείδηση της γυναίκας: ΙΙ» στιχ. 28-29 για αλλαγή ενότητας) ― ακολουθήθηκε και εδώ η ίδια τακτική, μετά από αντιπαραβολή των εκδόσεων. Επιπλέον, καθώς το ποίημα πέρα από στροφές διακρίνεται και σε μεγαλύτερες ενότητες, όπου στην έκδοση Σαββίδη δεν είναι σαφής η αλλαγή στροφικής ενότητας, συμβουλευτήκαμε την πρώτη έκδοση (για τις τρεις πρώτες Συνειδήσεις, καθώς δεν στάθηκε δυνατή η αντιπαραβολή με την αυτοτελή έκδοση της τέταρτης), όπου η αλλαγή ενότητας σημαίνεται με αρχικό κεφαλαίο γράμμα με κόκκινο μελάνι (κάτι που καταργείται στη συγκεντρωτική έκδοση του 1946)· γ) σε ορισμένες περιπτώσεις ο χωρισμός στίχων της στερεότυπης έκδοσης δεν ακολουθεί την έκδοση του 1946 (η α' έκδοση των 4 πρώτων μερών έτσι και αλλιώς παραδίδει ένα διαφορετικής στιχουργικής εμφάνισης κείμενο, ωστόσο σε αυτές τις περιπτώσεις λειτουργεί ως δείκτης για τις εκδοτικές επιλογές της στερεότυπης έκδοσης), χωρίς η διαφορά με την έκδοση του 1946 να καταγράφεται στον συνοδευτικό τόμο των Σημειώσεων. Οι περιπτώσεις αυτές εδώ δηλώνονται με αστερίσκο-σημείωση επιμελητή στο τέλος του στίχου· ο χρήστης καθώς δεν έχει πρόσβαση στο πλήρες κείμενο δεν μπορεί μεν να διαβάσει τη σχετική σημείωση, ωστόσο στα αποτελέσματα αναζήτησης μπορεί να δει πως υπάρχει αστερίσκος στο τέλος του στίχου.

Επιπλέον, σημειώνουμε πως, για τεχνικούς λόγους, στο μεγάλο συνθετικό ποίημα του Αλαφροΐσκιωτου, οι επιμέρους ποιητικές ενότητες (που στην έντυπη έκδοση διακρίνονται με πλαγιότιτλους και μεγαλύτερο διάστιχο) στιχαριθμούνται αυτόνομα. Τέλος, η έμφαση δηλώνεται με πλαγιογράφηση, όπως στην πρώτη συγκεντρωτική έκδοση του Λυρικού Βίου του 1946, και όχι με έντονα στοιχεία, όπως στην στερεότυπη έκδοση του Ίκαρου. Σε κάθε περίπτωση το χρηστικό ψηφιακό αυτό coprus είναι σχεδιασμένο ώστε να λειτουργεί επικουρικά, εκ παραλλήλου με τις στερεότυπες έντυπες εκδόσεις, με τις οποίες δεν ταυτίζεται ούτε αντικαθιστά.

Μ. Ακριτίδου. Τελευταία ενημέρωση: Φεβρουάριος 2018