Σπάρτη, δεύτερο μισό του 7ου αιώνα

Μια ποιητική σύνθεση του Αλκμάνα αποτελεί καλό δείγμα της ευρείας απήχησης που είχε η ποίηση στην κοινωνία (Κακριδής 2.4.Β.i [σ. 56-57]). Ένας πολυμελής χορός παρθένων τραγουδούσε και χόρευε. Το άσμα ονομαζόταν παρθένειον. Η ομορφιά των δύο πρώτων κοριτσιών του χορού, της Αγιδώς και της Αγησιχόρας, παρομοιαζόταν με το φως των ουράνιων σωμάτων και με τα υπερήφανα άλογα των αγώνων, που ήταν τα σύμβολα του πλούτου της αριστοκρατίας. Η εκδήλωση λάμβανε χώρα στο πλαίσιο ενός νυκτερινού εορτασμού προς τιμήν της Αρτέμιδος Ορθίας:

Ευτυχισμένος όποιος με ωραία διάθεση περνά τη μέρα στη χαρά.

Εγώ όμως τραγουδώ της Αγιδώς το φως. Τη βλέπω σαν τον ήλιο

που αυτή για μας πιστοποιεί ότι όντως λάμπει.

Ωστόσο, ούτε να την επαινώ, μα ούτε και να την ψέγω

μου επιτρέπει η ξακουσμένη πρώτη του χορού, έτσι που υπερέχει:

σαν ίππος πλάι σε πρόβατα -στιβαρός, νικηφόρος, με οπλές θορυβώδεις-

δοσμένος σε όνειρο μεσημεριανό κάτω από βράχο.

[…]

Αυτή ᾽ν᾽ η Αγησιχόρα.

Και η επόμενη στην ομορφιά μετά την Αγιδώ

θα παραβγεί στο τρέξιμο μ᾽ αυτές σαν άλογο Σκυθών δίπλα σε κελτικό.

Σε σύγκριση με μας που φέρνουμε τον πέπλο της Ορθίας μέσα σε θεία νύκτα,

αυτές είναι οι Πλειάδες: δείτε πώς λάμπουν

σβήνοντας και τον Σείριο καθώς μεσουρανούν!

Η ομορφιά των νεαρών κοριτσιών ήταν το αντίστοιχο της ανδρείας του πολεμιστή. Σε ορισμένες περιοχές, όπως στη Σάμο, υπήρχαν θεσμοθετημένα καλλιστεία για την ανάδειξη της ωραιότερης κόρης. Με τον ίδιο τρόπο που οι πολεμιστές έριζαν στη μάχη για να αναδείξουν την αρετή τους, τα κορίτσια έκαναν ό,τι μπορούσαν για να φανούν θελκτικότερα. Στο παρθένειο του Αλκμάνα περιγράφονται να φορούν χρυσά κοσμήματα, σπάνια πορφυρά ρούχα, εξαρτήματα της κόμης φερμένα από την Ανατολή. Όλες βέβαια αναγνώριζαν την έκπαγλη ομορφιά της Αγησιχόρας. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο δεν μπορούσαν να υμνήσουν υπερβολικά τη γοητευτικότατη Αγιδώ.

Η λάμψη της αντικειμενικής ομορφιάς προκαλούσε τον γενικό θαυμασμό, αλλά γεννούσε επίσης ζήλια. Στην πραγματική ζωή της Σπάρτης κάποια κορίτσια οπωσδήποτε θα είχαν σκεφτεί να πετύχουν με ξόρκια την πρόωρη γήρανση, την απόσυρση μέσω του γάμου ή ακόμη και τον αφανισμό της Αγησιχόρας. Η σκοτεινή αυτή πλευρά του ανταγωνισμού δεν βρήκε βέβαια χώρο έκφρασης στην υμνητική ποίηση της αρχαϊκής εποχής.