ΛΗΜΜΑ

• ἄδικος
• επίθετο
• -ος, -ον
• ἀδίκως

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• ΕΠΙΘΕΤΟ 1. αυτός που ενεργεί εναντίον του δικαίου, άδικος |με εμπρόθετο προσδιορισμό |ασεβής, αυτός που παραβιάζει το θεϊκό δίκαιο, αντ. του εὐσεβής |στρεβλός, κακός, βλαβερός |για πράγματα |ως ουσ. τὸ ἄδικον, τὰ ἄδικα |φρ. τὰ ἄδικα=τα κακά, οι συμφορές 2. άδικος, επιθετικός |φρ. ἄρχω χειρῶν ἀδίκων=αρχίζω επίθεση, επιτίθεμαι πρώτος, αδικώ πρώτος 3. ατίθασος, αχαλιναγώγητος |για ζώα ΕΠΙΡΡΗΜΑ άδικα, παράλογα

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• ΕΠΙΘΕΤΟ 1. αυτός που ενεργεί εναντίον του δικαίου, άδικος
• ΗΣ Εργ 260 Δίκη γηρύετ΄ ἀνθρώπων ἀδίκων νόον { η Δίκη του μηνάει των άδικων ανθρώπων την καρδιά }
• ΑΙΣΧ Χο 398 { εκδίκηση θέλω να πάρω από τους άδικους }
• ΣΟΦ Τραχ 1011 πάντων Ἑλλάνων ἀδικώτατοι ἀνέρες { από όλους τους Έλληνες οι πιο άδικοι άνδρες }
• με εμπρόθετο προσδιορισμό
• ΗΡ 2.119 Μενέλεως ἀνὴρ ἄδικος ἐς Αἰγυπτίους
• ΞΕΝ ΚΠαιδ 8.8.27 ἀδικωτέρους περὶ τοὺς ἄλλους
• ασεβής, αυτός που παραβιάζει το θεϊκό δίκαιο, αντ. του εὐσεβής
• ΕΥΡ Βακ 995 τὸν ἄθεον ἄνομον ἄδικον Ἐχίονος γόνον γηγενῆ
• στρεβλός, κακός, βλαβερός
• για πράγματα
• ΑΡΙΣΤΟΦ Νεφ 116 ἢν οὖν μάθῃς μοι τὸν ἄδικον τοῦτον λόγον
• ΙΣΟΚΡ 1.38 μᾶλλον ἀποδέχου δικαίαν πενίαν ἢ πλοῦτον ἄδικον { ...τον πλούτο που αποκτήθηκε με άδικα μέσα }
• ΠΛ Θεαιτ 150a ἀλλὰ διὰ τὴν ἄδικόν τε καὶ ἄτεχνον συναγωγὴν ἀνδρὸς καὶ γυναικός͵ ᾗ δὴ προαγωγία ὄνομα
• ως ουσ. τὸ ἄδικον, τὰ ἄδικα
• ΞΕΝ ΚΑναβ 1.9.16 περὶ παντὸς ἐποιεῖτο τούτους πλουσιωτέρους ποιεῖν τῶν ἐκ τοῦ ἀδίκου φιλοκερδούντων
• ΠΛ Γοργ 460a ἀνάγκη αὐτὸν εἰδέναι τὰ δίκαια καὶ τὰ ἄδικα
• ΕΥΡ Ορεστ 647 λαβεῖν χρή μ΄ ἀντὶ τοῦδε τοῦ κακοῦ ἄδικόν τι παρὰ σοῦ
• φρ. τὰ ἄδικα=τα κακά, οι συμφορές
• ΑΙΣΧ Ικ 403-404 Ζεὺς... νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς͵ ὅσια δ΄ ἐννόμοις { στους κακούς δίνει ο Δίας, όπως είναι εύλογο, συμφορές, στους δίκαιους αγαθά }
• 2. άδικος, επιθετικός
• φρ. ἄρχω χειρῶν ἀδίκων=αρχίζω επίθεση, επιτίθεμαι πρώτος, αδικώ πρώτος
• ΑΝΤΙΦ 4.2.1 ἄρχων γὰρ χειρῶν ἀδίκων
• ΛΥΣ 4.11 καὶ εἰ οὗτος ἦρχε χειρῶν ἀδίκων
• 3. ατίθασος, αχαλιναγώγητος
• για ζώα
• ΞΕΝ ΚΠαιδ 2.2.26 οὔτε γὰρ ἅρμα δήπου ταχὺ γένοιτ' ἂν βραδέων ἵππων ἐνόντων οὔτε δίκαιον ἀδίκων συνεζευγμένων
• ΕΠΙΡΡΗΜΑ άδικα, παράλογα
• ΙΣΟΚΡ 17.1 περὶ τοῦ μὴ δοκεῖν ἀδίκως τῶν ἀλλοτρίων ἐπιθυμεῖν
• ΑΡΙΣΤΟΦ Ιππ 1201 οἴμοι τάλας͵ ἀδίκως γε τἄμ΄ ὑφήρπασας
• ΘΟΥΚ 6.82.3 οὐδὲ ἀδίκως καταστρεψάμενοι τούς τε Ἴωνας καὶ νησιώτας
• ΣΟΦ Ηλ 113 αἳ τοὺς ἀδίκως θνῄσκοντας ὁρᾶθ΄
• ΙΣΑΙΟΣ 12.9 ἀδίκως ὑβρίσθη ὑπὸ τῶν ἐν τῷ δήμῳ συστάντων
• ΙΣΟΚΡ 15.288 ὧν τίνες ἂν ἀδικώτερον ἔχοιεν τὴν αἰτίαν ταύτην;
• ΞΕΝ ΚΑναβ 7.1.16 ἔλεγον ὅτι ἀδικώτατα πάσχοιεν ἐκβαλλόμενοι εἰς τοὺς πολεμίους

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• < ΔΙΚΗ >
• Από: στερητικό ἀ- + δικ- + -ος.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• Ε2
• επίθετο συγκρ. ἀδικώτερος, υπερθ. ἀδικώτατος
• επίρρημα συγκρ. ἀδικώτερον, υπερθ. ἀδικώτατα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: ἀδικία, ἀδικίη, ἀδίκημα, τὸ ἀδίκιον 'αδίκημα', ἀδικίου γραφή 'καταγγελία εναντίον αυτών που βλάπτουν το δημόσιο', ἀδικομαχία 'μάχη με άδικα μέσα'
  • ρήματα: ἀδικέω, ἀνταδικέω, συναδικέω
  • επίθετα: ἄδικος
  • επιρρήματα: ἀδίκως
• ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • αιολ. ἀδικήω, δωρ. ἀδικίω
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: ἀδίκευσις, ἀδικοδοξία 'δόλιος σχεδιασμός', ἀδικοκρισία, ἀδικοπράγημα, ἀδικοπραγία, ἀδικητής 'αυτός που διαπράττει αδίκημα'
  • ρήματα: ἀδικοπραγέω, ἀδικοδοξέω 'επιζητώ τη δόξα με άδικα μέσα', ἀδικαμαχέω ΄μάχομαι με άδικα μέσα'
  • επίθετα: ἀδικητικός 'διατεθειμένος να διαπράξει αδίκημα', ἀδικόμαχος, ἀδικομήχανος 'αυτός που μηχανεύεται αδικίες', ἀδικοπήμων, ἀδικοχρήματος 'αυτός που έχει χρήματα άδικα αποκτημένα'
  • επιρρήματα: ἀδικαίως, ἀδικητικῶς 'με τον τρόπο κάποιου διατεθειμένου να διαπράξει αδίκημα'
• ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΗΜΩΔΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Επιτομή Λεξικού Κριαρά αδικ%
• ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
  • αδικοκρατία, αδικοκρισία, αδικοπραξία, αδικοπαθώ, αδικοπράττω, αδικοθανατώ
• ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Λεξικό Γεωργακά αδικ%
  • Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής αδικ%
• ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • Πόντ. αδικεύω, Χίος Μ.Ασία Ιθ. Κέρκ. Κωνστ. Κρ. Πελοπ. Ζάκ. αδικητής 'αυτός που αδικεί', Πόντ. αδίκετος 'αυτός που δεν αδικήθηκε', Κως αδικομαχώ 'κοπιάζω μάταια'