ΛΗΜΜΑ

• αἰτιάομαι
• ρήμα
• αἰτιῶμαι
• αποθετικό

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• Α.ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1. θεωρώ κπ. υπεύθυνο για κτ., αποδίδω σε κπ. ή κτ. την αιτία |διατείνομαι, ισχυρίζομαι |με απρφ. 2. κατηγορώ, κατακρίνω, ψέγω |με αιτ. |με αιτ. και γεν. |με διπλή αιτ. |με αιτ. και περί |με ὡς ή ὅτι 3. θεωρώ κπ. ως αιτία αγαθού Β.ΠΑΘΗΤΙΚΟ |κατηγορούμαι από κπ.

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• Α.ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
• 1. θεωρώ κπ. υπεύθυνο για κτ., αποδίδω σε κπ. ή κτ. την αιτία
• ΙΣΟΚΡ 15.36 εἰκότως ἄν τις τὴν τύχην αἰτιάσαιτο
• ΠΛ Φαιδρ 262d ἔγωγε αἰτιῶμαι τοὺς ἐντοπίους θεοὺς
• ΑΡΙΣΤ Φυσ 195a ὃ γὰρ παρὸν αἴτιον τοῦδε͵ τοῦτο καὶ ἀπὸν αἰτιώμεθα ἐνίοτε τοῦ ἐναντίου͵ οἷον τὴν ἀπουσίαν τοῦ κυβερνήτου τῆς τοῦ πλοίου ἀνατροπῆς͵ οὗ ἦν ἡ παρουσία αἰτία τῆς σωτηρίας
• διατείνομαι, ισχυρίζομαι
• με απρφ.
• ΠΛ Φιληβ 22d αἰτιώμεθ' ἄν ἑκάτερος ὁ μὲν τὸν νοῦν αἴτιον, ὁ δ' ἠδονὴν εἷναι
• 2. κατηγορώ, κατακρίνω, ψέγω
• με αιτ.
• ΔΗΜ 57.34 τοῦτο γάρ ἐστιν ὁ συκοφάντης͵ αἰτιᾶσθαι μὲν πάντα͵ ἐξελέγξαι δὲ μηδέν
• ΞΕΝ ΚΑναβ 6.6 οὔτε τὴν στρατιὰν αἰτιῶμαι
• με αιτ. και γεν.
• ΠΛ Πολ 619c οὐ γὰρ ἑαυτὸν αἰτιᾶσθαι τῶν κακῶν
• με διπλή αιτ.
• ΞΕΝ ΚΑναβ 7.2 οὐκ αἰτιῶμαι τάδε τὸν θεὸν
• με αιτ. και περί
• ΔΗΜ 19.92 οὐδεὶς γὰρ οὐδὲν αἰτιᾶται περὶ αὐτοῦ σε
• με ὡς ή ὅτι
• ΞΕΝ ΑθΠολ 2. 17 αἰτιᾶται ὁ δῆμος ὡς ὀλίγοι ἄνθρωποι...διέφθειραν
• ΠΛ Λαχ 179c αἰτιώμεθα τοὺς πατέρας ἡμῶν ὅτι ἔπραττον
• 3. θεωρώ κπ. ως αιτία αγαθού
• ΠΛ Πολ 599e σὲ δὲ τίς αἰτιᾶται νομοθέτην ἀγαθὸν γεγονέναι καὶ σφᾶς ὠφεληκέναι;
• Β.ΠΑΘΗΤΙΚΟ
• κατηγορούμαι από κπ.
• ΞΕΝ Ελλ 2.1 ᾐτιάθη μέντοι ὑπό τινων προδοῦναι τὰς ναῦς
• ΘΟΥΚ 6.53.2 καὶ χρηστὸν δοκοῦντα εἶναι αἰτιαθέντα ἀνέλεγκτον διαφυγεῖν

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• < ΑΙΤΙΟΣ ή ΑΙΤΙΑ >
• Από: αἰτι- + -άομαι.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• Ρ2
• αἰτιῶμαι, ᾐτιώμην, αἰτιάσομαι, ᾐτιασάμην, ᾐτίαμαι, ᾐτιάμην

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: αἰτία, τό αἴτιον 'η αιτία', τό αἰτιατόν 'το αποτέλεσμα', αἰτίαμα, αἰτίασις
  • ρήματα: αἰτιῶμαι, αἰτιάζομαι, αἰτίζω, ἐπαιτιῶμαι, καταιτιῶμαι
  • επίθετα: αἴτιος, ἀναίτιος, ἐπαίτιος, ὑπαίτιος, μεταίτιος, ξυναίτιος, παναίτιος, φιλαίτιος, αἰτιατέος, αἰτιατός
  • επιρρήματα: ὑπαιτίως, φιλαιτίως
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: αἰτίωμα, αἰτίωσις, αἰτιολογία, αἰτιολόγημα, αἰτιολογισμός, αἰτιότης, αἰτιατική (πτώση), ἀναιτιασμός, ἐπαιτίασις, καταιτίασις, καταιτιασμός, προαιτία
  • ρήματα: αἰτιάζω, αἰτιολογῶ, ἀναιτιολογῶ, ἐξαιτιολογῶ, ἀνταιτιῶμαι, προσαιτιῶμαι, ἀπαιτιῶμαι, ἐξαιτιῶμαι, προαιτιῶμαι, προσεπαιτιῶμαι, συναιτιῶμαι, συνεπαιτιῶμαι, ἀπαιτίζω
  • επίθετα: συμμεταίτιος, παραίτιος, συναίτιος, ἐναίτιος, ἀνυπαίτιος, αὐταίτιος, μικραίτιος, προαίτιος, πρωταίτιος, συνυπαίτιος, ἀναιτίατος, αἰτιατικός, αἰτιώδης, αἰτιολογικός, ἀναιτιολόγητος, δυσαιτιολόγητος, ἐπαιτιατέος, καταιτιατικός
  • επιρρήματα: αἰτιατικῶς, αἰτιωδῶς, ἀναίτια, ἀναίτιδι, ἀναιτίως, ἀναιτιολογήτως, ἀνυπαιτίως
• ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΗΜΩΔΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Επιτομή Λεξικού Κριαρά %αιτι%
• ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
  • αιτιάσιμος, αιτιασιμότης, αιτιαστής, αιτιογένεσις, αιτιολογημένως, αιτιολόγημα, αιτιολόγησις, αιτιολογισταί 'ορθολογισταί', αιτιότης
• ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Λεξικό Γεωργακά %αιτι%
  • Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής %αιτι%
• ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • Κορσ. αιτίζω, Κάρπαθ. αναίτια