ΛΗΜΜΑ

• πλεονεκτέω
• ρήμα
• πλεονεκτῶ

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1. είμαι πλεονέκτης, έχω ή απαιτώ περισσότερα από όσα δικαιούμαι να απαιτήσω, είμαι άπληστος, αχόρταγος 2. έχω ή απαιτώ περισσότερα από κπ. άλλο, έχω ή απαιτώ μεγαλύτερο μερίδιο κπ. πράγματος |με γεν. πράγμ. 3. έχω κάποιο πλεονέκτημα, υπερτερώ, υπερέχω έναντι κπ., ξεπερνώ κπ. |απόλ. |με γεν. προσ. |με εμπρόθετο προσδιορισμό |με γεν. προσ. και εμπρόθετο προσδιορισμό |με δοτ. αναφ. |φρ. πλεονεκτέω τῶν νόμων=είμαι ανώτερος από τους νόμους Β. ΠΑΘΗΤΙΚΟ εξαπατώμαι

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
• 1. είμαι πλεονέκτης, έχω ή απαιτώ περισσότερα από όσα δικαιούμαι να απαιτήσω, είμαι άπληστος, αχόρταγος
• ΗΡ 8.112.1 Θεμιστοκλέης δέ͵ οὐ γὰρ ἐπαύετο πλεονεκτέων, ἐσπέμπων ἐς τὰς ἄλλας νήσους ἀπειλητηρίους λόγους, αἴτεε χρήματα διὰ τῶν αὐτῶν ἀγγέλων
• ΞΕΝ Απομν 2.6.21 δυσμενὲς μὲν ὁ τοῦ πλεονεκτεῖν ἔρως
• ΠΛ Γοργ 483c λέγουσιν ὡς αἰσχρὸν καὶ ἄδικον τὸ πλεονεκτεῖν, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ ἀδικεῖν, τὸ πλέον τῶν ἄλλων ζητεῖν ἔχειν
• 2. έχω ή απαιτώ περισσότερα από κπ. άλλο, έχω ή απαιτώ μεγαλύτερο μερίδιο κπ. πράγματος
• με γεν. πράγμ.
• ΘΟΥΚ 6.39.2 ὀλιγαρχία δὲ τῶν μὲν κινδύνων τοῖς πολλοῖς μεταδίδωσι͵ τῶν δ΄ ὠφελίμων οὐ πλεονεκτεῖ μόνον͵ ἀλλὰ καὶ ξύμπαντ΄ ἀφελομένη ἔχει
• ΞΕΝ ΚΠαιδ 1.6.25 καὶ ἐπὶ τῶν πράξεων δέ͵ ἢν μὲν ἐν θέρει ὦσι͵ τὸν ἄρχοντα δεῖ τοῦ ἡλίου πλεονεκτοῦντα φανερὸν εἶναι· ἢν δὲ ἐν χειμῶνι͵ τοῦ ψύχους { όταν εργάζονται, ο άρχοντας πρέπει να δείχνει ότι το καλοκαίρι εκτίθεται περισσότερο από τους άλλους στον ήλιο, και το χειμώνα στο κρύο }
• 3. έχω κάποιο πλεονέκτημα, υπερτερώ, υπερέχω έναντι κπ., ξεπερνώ κπ.
• απόλ.
• ΞΕΝ Ελλ 7.1.34 πολὺ ἐπλεονέκτει ὁ Πελοπίδας παρὰ τῷ Πέρσῃ
• ΑΡΙΣΤ Πολιτικ 1301a οἱ δ΄ ὡς ἄνισοι ὄντες πλεονεκτεῖν ζητοῦσιν { αυτοί, επειδή είναι άδικοι, επιδιώκουν να υπερέχουν έναντι των άλλων }
• με γεν. προσ.
• ΠΛ Πολ 349c τί δὲ δὴ ὁ ἄδικος; ἆρα ἀξιοῖ τοῦ δικαίου πλεονεκτεῖν;
• με εμπρόθετο προσδιορισμό
• ΑΡΙΣΤ Πολιτικ 1292b οὐ γὰρ εὐθὺς μεταβαίνουσιν͵ ἀλλὰ ἀγαπῶσι τὰ πρῶτα μικρὰ πλεονεκτοῦντες παρ΄ ἀλλήλων
• με γεν. προσ. και εμπρόθετο προσδιορισμό
• ΠΛ Λαχ 183a ὅτι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἄλλων περὶ τὸν πόλεμον
• με δοτ. αναφ.
• ΞΕΝ ΚΠαιδ 4.3.21 τοῖσδε πλεονεκτήσω τοῦ ἱπποκενταύρου
• ΞΕΝ ΚΠαιδ 7.1.33 ἐπλεονέκτουν μέντοι οἱ Αἰγύπτιοι καὶ πλήθει καὶ τοῖς ὅπλοις
• φρ. πλεονεκτέω τῶν νόμων=είμαι ανώτερος από τους νόμους
• ΠΛ Νομ 691a δῆλον ὡς πρῶτον τοῦτο οἱ τότε βασιλῆς ἔσχον͵ τὸ πλεονεκτεῖν τῶν τεθέντων νόμων
• Β. ΠΑΘΗΤΙΚΟ εξαπατώμαι
• ΞΕΝ Απομν 3.5.2 Βοιωτῶν μὲν γὰρ πολλοὶ πλεονεκτούμενοι ὑπὸ Θηβαίων δυσμενῶς αὐτοῖς ἔχουσιν
• ΔΗΜ 41.25 φάσκῃ πλεονεκτεῖσθαι ταῖς χιλίαις δραχμαῖς { ισχυρίζεται ότι απατήθηκε κατά χίλιες δραχμές }

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• Από: πλεονεκτέω < πλέον + -έκτης (του ρ. ἔχω), πβ. εὐ-έκτης, καχ-έκτης.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• Ρ3
• πλεονεκτῶ, ἐπλεονέκτουν, πλεονεκτήσω, ἐπλεονέκτησα, πεπλεονέκτηκα
• πλεονεκτοῦμαι

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: πλεονέκτημα, πλεονεξία, πλεονέκτης
  • επίθετα: πλεονεκτικός
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ρήματα: ἀντιπλεονεκτέω-ῶ
  • επίθετα: ἀπλεονέκτητος
• ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
  • πλεονεκτηματικότης
• ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής %πλεονε%