ΛΗΜΜΑ

• θαυμάζω
• ρήμα

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1. παρατηρώ, κοιτάζω κτ. με θαυμασμό |θαυμάζω, τιμώ, σέβομαι |με αιτ.προσ. ή πράγμ. |απόλ. 2. απορώ, παραξενεύομαι, εκπλήσσομαι |με αιτ. και απρμφ. |με αιτιολογική πρόταση ή πλάγια ερώτηση |με γεν. |με αιτ. και γεν. |με εμπρόθετο προσδιορισμό |απόλ. Β. ΠΑΘΗΤΙΚΟ θαυμάζομαι, τιμώμαι, είμαι σεβαστός, εκτιμώμαι

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
• 1. παρατηρώ, κοιτάζω κτ. με θαυμασμό
• ΟΜ Οδ 7.43 θαύμαζεν δ΄ Ὀδυσεὺς λιμένας καὶ νῆας ἐΐσας
• ΞΕΝ Οικ 8.6.1 τίς δ΄ οὐκ ἂν θαυμάσειεν ἱππέας κατὰ τάξεις ἐλαύνοντας
• θαυμάζω, τιμώ, σέβομαι
• με αιτ.προσ. ή πράγμ.
• ΘΕΟΓΝ ελεγ 1.373 Ζεῦ φίλε͵ θαυμάζω σε· σὺ γὰρ πάντεσσιν ἀνάσσεις/ τιμὴν αὐτὸς ἔχων καὶ μεγάλην δύναμιν
• ΕΥΡ ΙΤαυ 1214 ὡς εἰκότως σε πᾶσα θαυμάζει πόλις
• ΙΣΟΚΡ 8.83 τὸν δὲ πλοῦτον θαυμάζοντες καὶ ζηλοῦντες
• απόλ.
• ΞΕΝ Ελλ 1.4.13 ὁ ἐκ τοῦ ἄστεως ὄχλος ἡθροίσθη πρὸς τὰς ναῦς͵ θαυμάζοντες καὶ ἰδεῖν βουλόμενοι τὸν Ἀλκιβιάδην
• 2. απορώ, παραξενεύομαι, εκπλήσσομαι
• με αιτ. και απρμφ.
• ΕΥΡ Μηδ 268 πενθεῖν δ'οὔ σε θαυμάζω τύχας
• με αιτιολογική πρόταση ή πλάγια ερώτηση
• ΞΕΝ ΚΠαιδ 4.5.37 ἄνδρες φίλοι τε καὶ σύμμαχοι͵ μὴ θαυμάζετε ὅτι πολλάκις ὑμᾶς συγκαλῶ
• ΔΗΜ 15.19 θαυμάζω δ'εἰ μηδείς ὑμῶν ἡγεῖται Χίων ὀλιγαρχουμένων
• ΞΕΝ Απομν 1.1.20 θαυμάζω οὖν ὅπως ποτέ ἐπείσθησαν Ἀθηναῖοι Σωκράτην περί θεούς μὴ σωφρονεῖν
• με γεν.
• ΙΣΟΚΡ 6.93 θαυμάζω δὲ τῶν ὑπὲρ μὲν τῆς ἰδίας δόξης ἀποθνῄσκειν ἐθελόντων͵ ὑπὲρ δὲ τῆς κοινῆς μὴ τὴν αὐτὴν γνώμην ἐχόντων
• με αιτ. και γεν.
• ΔΗΜ 20.143 πολλὰ δὲ θαυμάζων Λεπτίνου κατὰ τὸν νόμον
• με εμπρόθετο προσδιορισμό
• ΑΡΙΣΤ ΖΓεν 771b μᾶλλον ἄν τις εὐλόγως θαυμάσειεν ἐπὶ τῶν πολυτοκούντων
• απόλ.
• ΑΙΣΧΙΝ 3.144 συνείθισθε ἤδη τἀδικήματα τὰ τούτου ἀκούειν͵ ὥστε οὐ θαυμάζετε
• ΠΛ Νομ 804b μὴ θαυμάσῃς͵ ὦ Μέγιλλε͵ ἀλλὰ σύγγνωθί μοι
• Β. ΠΑΘΗΤΙΚΟ θαυμάζομαι, τιμώμαι, είμαι σεβαστός, εκτιμώμαι
• ΞΕΝ Απομν 4.8.2 πάντων ἀνθρώπων μάλιστα ἐθαυμάζετο ἐπί τῷ εὐθύμως τε και εὐκόλως ζῆν
• ΘΟΥΚ 2.39.4 ἐν τε τούτοις τὴν πόλιν ἀξίαν εἶναι θαυμάζεσθαι και ἔτι ἐν ἄλλοις

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• < ΘΑΥΜΑ >
• Από: θαῡμα + -ζω.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• Ρ9
• θαυμάζω, ἐθαύμαζον, θαυμάσω, ἐθαύμασα, τεθαύμακα, (μτγν. ἐτεθαυμάκει)
• θαυμάσομαι (με ενεργητική σημασία), (μτγν. ἐθαυμασάμην), (μτγν. τεθαύμασμαι)
• παθ. μέλλ.θαυμασθήσομαι, παθ. αόρ.ἐθαυμάσθην
• ιων. θωμάζω

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: θαῦμα, θαυμασιότης, θαυμαστής, θαυμασμός, θαυματοποιία, θαυματοποιός, θαυματουργία
  • ρήματα: θαυμαίνω, θαυμαστόω 'κάνω κάτι θαυμαστό', θαυματουργέω, ἀποθαυμάζω 'κυριεύομαι από μεγάλο θαυμασμό', ἐπιθαυμάζω 'εκφράζω το θαυμασμό μου σε κάποιον προσφέροντάς του δώρο', ὑπερθαυμάζω
  • επίθετα: θαυμάσιος, θαυμαστικός, θαυμαστός, θαυματός, θαυματοποιητικός, ἀξιοθαύμαστος
  • επιρρήματα: θαυμασίως, θαυμαστῶς
• ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • ιων. θωμάζω, θῶμα 'θαύμα', θωμάσιος, θωμαστός
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: θαύμακτρον 'τα χρήματα που πληρώνει κάποιος, για να δει τέχνασμα θαυματοποιού', θαυμασία 'θαύμα, θαυμασμός', θαυμάστωσις, θαυματολογία, θαυματούργημα, θαυματουργός, θαυμασιουργός, ἀθαυμαστία 'ο χαρακτήρας του αθαύμαστου'
  • ρήματα: θαυμασιόω, θαυματοποιέω, ἐκθαυμάζω, καταθαυμάζω, προθαυμάζω, προσθαυμάζω, συνθαυμάζω, συνθαυματουργέω
  • επίθετα: θαυματόεις, θαυματόβρυτος 'αυτός που είναι γεμάτος θαύματα', ἀθαύμαστος 'αυτός που δε θαυμάζει ή δεν εκπλήσσεται με τίποτε', μικροθαύμαστος, πανθαυμάσιος, πανθαύμαστος, πολυθαύμαστος, ὑπερθαύμαστος
  • επιρρήματα: ἀθαυμάστως, ἀθαυμαστί, ἀποθαυμαστικῶς
• ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΗΜΩΔΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Επιτομή Λεξικού Κριαρά %θαυμ%
• ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
  • θαυμασιογράφοι, θαυμάστρια, θαυματογέννητος, θαυματοϊατροί, θαυματολόγος, θαυματοπλάσται, θαυματοποιείον, θαυματουργικά
• ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Λεξικό Γεωργακά %θαυμ%
  • Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής %θαυμ%
• ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • Θράκ. θαμαίνουμι 'θαυμάζω, απορώ', Ήπ. θιαμαίνομαι 'μένω με ανοιχτό το στόμα, θαυμάζω', Νάξ. θάμασμα 'υπέροχο πράγμα', Πόντ. θάμασμαν, θάγμαγμαν 'θαυμασμός', Κύπ. θαμμαστός, Πόντ. θαμαστός, θαγμαστός 'θαυμάσιος', Κύπ. θαμματουργία 'θαυματουργία'