Εξώφυλλο

Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές

Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
  • Στον Αλφειό, το1957.

  • Στον Αλφειό, το 1957.

  • Ο Τάκης Σινόπουλος με τον Στρατή Τσίρκα στο Λονδίνο, όπου το 1975 συμμετείχαν στις εκδηλώσεις του Ελληνικού Μήνα.

  • Εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του Νυχτολογίου (1978).

  • Ο Τάκης Σινόπουλος στο γραφείο του (αρχές του 1981, φωτογραφία Γιάννη Σταθάτου).

  • Πίνακας του Τ. Σινόπουλου (1962) [από την έκδοση Το γκρίζο φως και οχτώ πίνακες, Κέδρος, 1982].

  • Πίνακας του Τ. Σινόπουλου (1961) [από την έκδοση Το γκρίζο φως και οχτώ πίνακες, Κέδρος, 1982].

Εργογραφία

Πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις

Ποίηση

1951

Μεταίχμιο. Ιδιωτική έκδοση. (Β΄ έκδοση: Ζαχαρόπουλος 1984).

1953

Άσματα Ι-ΧΙ. Ιδιωτική έκδοση.

1956

Η γνωριμία με τον Μαξ. Αθήνα: Οι Φίλοι της Λογοτεχνίας.

1957

Ελένη. Αθήνα: Δίφρος.

Μεταίχμιο Β΄. Αθήνα: Δίφρος. (Β΄ έκδοση: Ζαχαρόπουλος 1984).

1959

Η νύχτα και η αντίστιξη. Ιδιωτική έκδοση.

1961

Το άσμα της Ιωάννας και του Κωνσταντίνου. Ιδιωτική έκδοση.

1964

Η ποίηση της ποίησης. Ιδιωτική έκδοση.

1972

Πέτρες. Αθήνα: Κέδρος.

Νεκρόδειπνος. Αθήνα: Ερμής.

1975

Το χρονικό. Αθήνα: Κέδρος.

1976

Συλλογή Ι. 1951-1964. Αθήνα: Ερμής. (Συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών του μέχρι το 1964).

1977

Ο χάρτης. Αθήνα: Κέδρος.

1978

Νυχτολόγιο. Αθήνα: Κέδρος.

1980

Συλλογή ΙΙ. 1960-1980. Αθήνα: Ερμής. (Συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών του από το 1972 μέχρι 1978. Περιλαμβάνει την ανέκδοτη ενότητα «Δρομοδείχτες», 1960-1980).

1982

Το γκρίζο φως και οχτώ πίνακες. (Β΄ έκδοση: Κέδρος 1995).

1999

Ποιήματα για την Άννα. Αθήνα: Ερμής.

Στις παραπάνω συλλογές εντάσσονται όσα ποιήματα επέλεξε ο ποιητής να συμπεριλάβει σε αυτοτελείς εκδόσεις· σημειώνεται, ωστόσο, ότι άφησε εκτός ορισμένα δημοσιευμένα ποιήματα, κυρίως της πρώτης περιόδου. Σημειώνεται επίσης ότι έχουν υπάρξει μεταθανάτιες δημοσιεύσεις ανέκδοτων ποιημάτων σε περιοδικά. Αμέσως μετά τον θάνατό του, στο περ. Η Λέξη 9 (Νοέμβριος 1981), δημοσιεύονται ανέκδοτα κείμενα από τα κατάλοιπα του Τ. Σινόπουλου σε επιμέλεια Γ.Π. Σαββίδη (μέλους της επιτροπής που όρισαν η σύζυγος και τα αδέρφια του ποιητή για την εκδοτική φροντίδα του έργου του). Πρόκειται για τα εξής: «Το κελί», «Από το «Νυχτολόγιο, Β'» και 5 στροφές ενός άτιτλου ποιήματος. Έχει προηγηθεί η δημοσίευση του «Μια παράξενη όραση», Αυγή 12.7.1981. Ανέκδοτες εγγραφές από το «Νυχτολόγιο, Β΄» δημοσιεύονται και τα επόμενα χρόνια, στην εφ. Πατρίδα του Πύργου, στο περ. Η Λέξη 59-60 (Νοέμβριος 1986) και στο περιοδικό Κ (5 Ιούλιος 2004) (από το αρχείο του Γ. Παυλόπουλου). To 2005, σε τόμο για την Έλλη Λαμπέτη, δημοσιεύθηκαν 18 άτιτλα ποιήματα του Σινόπουλου γραμμένα το 1948 και σταλμένα σε αυτή με το ψευδώνυμο Χ. Κοσμάς (μόνο το ένα από αυτά είχε δημοσιευτεί στην Ποιητική Τέχνη, με σχετική αφιέρωση), βλ. Φρίξος Ηλιάδης, Έλλη Λαμπέτη, Αθήνα, Κοχλίας, 2005, σ. 37-55. Για την πλήρη εργογραφία του Τ. Σινόπουλου, ο αναγνώστης μπορεί να συμβουλευτεί το Δημοπούλου, Κ. & Ό. Γρηγοριάδου. 2009. Βιβλιογραφία Τάκη Σινόπουλου. 1934-2004. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

Για μεταφράσεις ποιημάτων του Τ. Σινόπουλου, ο αναγνώστης μπορεί να συμβουλευτεί τη βάση βιβλιογραφίας «Μεταφράσεις της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας σε άλλες γλώσσες» στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα.

Δοκίμιο -Κριτική

1984

Τέσσερα μελετήματα για τον Σεφέρη. Φιλ. επιμ. Νάσος Βαγενάς. Αθήνα: Κέδρος.

1984

Μεταίχμιο. Εισαγ. Μ. Γ.Μερακλής. Αθήνα: Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος.

1999

Χρονικό αναγνώσεων. Βιβλιοκρισίες για τη μεταπολεμική ποίηση. Φιλ. επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης & Δώρα Μέντη. Αθήνα: Εκδόσεις Σοκόλη. Ο τόμος περιλαμβάνει τις σημαντικότερες από τις 79 συνολικά βιβλιοκρισίες του Σινόπουλου, αναδεικνύοντας τη σημαντική κριτική του δραστηριότητα.

Μετά τον θάνατό του, σε φιλολογική επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη, δημοσιεύτηκαν (μη αυτοτελώς) οι παρακάτω σημειώσεις του ποιητή:

«Παρατηρήσεις και σχόλια πάνω στο ποίημα Το Άσμα της Ιωάννας και του Κωνσταντίνου μετά την έκδοση του βιβλίου, 1 Δεκεμβρίου 1962», Εντευκτήριο 5 (Δεκ. 1988): 5-8. Ανατύπωση φυλλαδίου που τυπώθηκε το 1987 για τα 26 χρόνια της πρώτης έκδοσης της συλλογής (έκδοση εκτός εμπορίου).

«Σημειώσεις για τα Άσματα (Ι-ΧΙ.) 12+13 Απριλίου 1953», Περίπλους 16 (1988): 201-208.

«Σημειώσεις για Το Χρονικό», Η Λέξη 9 (1981): 671-683.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία

Βασική βιβλιογραφία (επιλογή)

Δεν καταλογογραφούνται εξαντλητικά τα άρθρα που περιλαμβάνονται στα αφιερώματα περιοδικών που καταγράφονται παρακάτω. Για άρθρα που δημοσιεύονται σε συλλογικούς τόμους και τα αναλυτικά περιεχόμενα των τόμων βλ. τώρα την ψηφιακή βάση "Σύμμεικτα της νεοελληνικής φιλολογίας".

Αγγελάτος, Δ. 2007. «Τα ποιήματα που δεν ανήκουν στους ποιητές αλλά στην ποίηση: η συνεργασία Σινόπουλου-Παυλόπουλου», Νέα Εστία 1805: 929-952.

Αναγνωστάκη, Ν. 1995. «Μελετώντας Σινόπουλο». Στο Διαδρομή. Δοκίμια κριτικής (1960-1995). Αθήνα: Εκδόσεις Νεφέλη, 233-248.

Βαγενάς, Ν. 1994. «Σχόλια στον Νεκρόδειπνο του Τάκη Σινόπουλου». Στο Η ειρωνική γλώσσα. Κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία. Αθήνα: Στιγμή, 133-148.

Γαραντούδης, Ε. 2010. «Ελληνική ποίηση και κινηματογράφος. Το παράδειγμα μιας σύγκρισης. Τάκης Σινόπουλος, Νεκρόδειπνος - Alain Resnais, Hiroshima mon amour». Σύγκριση 20: 7-50.

Γαραντούδης, Ε. Εισαγ.-ανθολ. κειμένων 2000. Για τον Σινόπουλο. Κριτικά κείμενα, Λευκωσία: Εκδόσεις Αιγαίον. Αναλυτικά περιεχόμενα στην ψηφιακή βάση "Σύμμεικτα νεοελληνικής φιλολογίας".

Γκρης, Η., επιμ. 1996. Τάκης Σινόπουλος, «Ένοικος τώρα του παντοτεινού, κεκυρωμένος». Αφιέρωμα, Πύργος Ηλείας: Εκδόσεις περιοδικού Αλφειός. Αναλυτικά περιεχόμενα στην ψηφιακή βάση "Σύμμεικτα νεοελληνικής φιλολογίας".

Δάλλας, Γ. 1989. «Ο ποιητής Τάκης Σινόπουλος κρίκος μεταβατικός δυο εποχών». Πλάγιος λόγος. Δοκίμια κριτικής εφαρμογής. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη. 175-195.

Δημοπούλου, Κ. & Ό. Γρηγοριάδου. 2009. Βιβλιογραφία Τάκη Σινόπουλου. 1934-2004. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

Καρατζόγλου, Γ. 1988. «Μια συνομιλία με τον Τάκη Σινόπουλο». Εντευκτήριο 5: 9-22.

Μαρωνίτης, Δ. Ν. 2009. Τάκης Σινόπουλος - Μίλτος Σαχτούρης. Μελετήματα. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

Μωραΐτης, Ε. 2006. «Τάκης Σινόπουλος. Το πρόβλημα της επίδρασης». Πόρφυρας 118: 637-647.

Νικολαΐδης, Π. 2002. «Διάλογος με τους νεκρούς: Από τον Γιώργο Σεφέρη στον Τάκη Σινόπουλο». Κονδυλοφόρος 1: 193-203 [Αναδημοσίευση στο Πιερής Μ. επιμ. 2004. Γιώργος Σεφέρης. Το ζύγιασμα της καλοσύνης. Αθήνα: Εκδόσεις Μεσόγειος, 291-306].

Πιερής, Μ. 1988. Ο ποιητής-χρονικογράφος. Μεταμορφώσεις του αφηγητή στον Νεκρόδειπνο του Τάκη Σινόπουλου. Αθήνα: Ερμής.

---, 1988. Ο χώρος και τα χρόνια του Τάκη Σινόπουλου, 1917-1981. Σχεδίασμα βιο-εργογραφίας. Αθήνα: Ερμής.

Πλατανίτης, Δ. 1989. Τρία δοκίμια για τον Τάκη Σινόπουλο. Αθήνα: Σμίλη.

Ρώτα Μ.Σ. 1989. «Τάκη Σινόπουλου, "Ιωάννα". Αναζητήσεις του ποιητή στα τέλη της δεκαετίας του '40». Μολυβδοκονδυλοπελεκητής 1: 187-207.

Σαββίδης, Γ. Π. [1981] 1990. Μεταμορφώσεις του Ελπήνορα (Από τον Πάουντ στον Σινόπουλο), Αθήνα: Ερμής. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο του Ιδρύματος Τ. Σινόπουλου.

Στεφανοπούλου, Μ. 1992. Τάκης Σινόπουλος, Η ποίηση και η ουσιαστική μοναξιά. Αθήνα: Εκδόσεις Πορεία.

Φράιερ, Κ. 1978. Τοπίο θανάτου. Εισαγωγή στην ποίηση του Τάκη Σινόπουλου. Μτφρ. Ν. Βαγενάς & Θ. Στραβέλης. Αθήνα: Κέδρος.

Χατζηβασιλείου, Β. 2005. «Τάκης Σινόπουλος: Το ποιητικό χρονικό ενός ανολοκλήρωτου μυθιστορήματος». Η λέξη 185: 306-311.

Χατζιδάκι, Ν. 1977. «Μια συνομιλία του Τάκη Σινόπουλου με τη Νατάσα Χατζιδάκι». Σήμα 17: 9-14.

Αφιερώματα περιοδικών

  • Σήμα τχ. 17 (1977).
  • Χνάρι, τχ. ¾ (1975).
  • Εποπτεία, τχ. 51 (Νοέμ. 1980).
  • Η λέξη, τχ. 9 (Νοέμ. 1981) [διαθέσιμο στο ΕΚΕΒΙ]
  • Αντί, τχ. 205 (1982)
  • Νέο επίπεδο, τχ. 11-12 (1991-1992).
  • Αλφειός, τχ. 2 (1994). Με συνεργασία του φίλου του Γιώργη Παυλόπουλου.
  • Η λέξη, τχ. 185 (Ιούλ.-Σεπτ. 2005).
  • Νέα Εστία, τχ. 1805 (Νοέμ. 2007).
  • Οροπέδιο, τχ. 8 (Χειμώνας 2009-2010).
  • Μανδραγόρας, τχ. 45 (Δεκ. 2011 «30 χρόνια από τον θάνατο του Τάκη Σινόπουλου»).
  • Μικροφιλολογικά Τετράδια (υπό έκδοση): η αλληλογραφία των Μ. Αναγνωστάκη και Τ. Σινόπουλου, σε επιμέλεια Δ. Κόκορη.

Δικτυακές πηγές - Τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ

Κική Δημοπούλου
© 2014 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας