Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές
Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
-
Ο Παλαμάς 1908 (πηγή: Ίδρυμα Κωστή Παλαμά)
-
O φιλολογικός κύκλος της Eστίας (Νοέμβρης 1893). Aπό αριστερά, όρθιοι: Γ. Ψυχάρης, Δημ. Kακλαμάνος, Γ. Kασδόνης, Γ. Bλαχογιάννης, K. Παλαμάς, Γ. Δροσίνης, Γρ. Ξενόπουλος. Kαθιστοί: Θ. Bελλιανίτης, Α. Περρής, N. Γ. Πολίτης, Στ. Στεφάνου, M. Λάμπρος, Γ. Σουρής, Eμ. Pοϊδης, Αρχείο προσωπογραφιώνKNE/EIE. Η φωτογραφία και στο ψηφιακό Ιστορικό Αρχείο Α.Π.Θ. - Ι.Ν.Σ. - Ίδρυμα Μ.Τριανταφυλλίδη στην Ψηφιοθήκη του Α.Π.Θ.]
-
Ο Παλαμάς το 1912 [πηγή: αφιερωματικό τεύχος περ. Η λέξη 114 (1993)]
-
Ο Παλαμάς και ο Σικελιανός στον τάφο του Βαλαωρίτη, Λευκάδα 1925, για τα 100χρονα από τη γέννηση του Βαλαωρίτη με απαγγελίες πανηγυρικών ποιημάτων από τον Παλαμά («Αριστοτέλης Βαλαωρίτης») και τον Σικελιανό («Ωδή στο Βαλαωρίτη»). [πηγή: Αρχείο προσωπογραφιών ΚΝΕ/ΕΙΕ]
-
O Παλαμάς ως Γενικός Γραμματέας του Πανεπιστημίου, καθισμένος στην καρέκλα του Πρύτανη στη Mεγάλη Aίθουσα Tελετών, διενεργεί Πρυτανικές Aρχαιρεσίες, μάλλον το 1928
-
Το 1930 στο γραφείο του σπιτιού του στην οδό Ασκληπιού.
-
28 Φεβρουαρίου 1943. Η κηδεία και ταφή του Κ. Παλαμά στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών πήρε αυθόρμητα χαρακτήρα αντικατοχικής εκδήλωσης.
| ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ | Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ | ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ | ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ |
|---|---|---|---|
| 1859 | Γέννηση στην Πάτρα (13 Μαρτίου). | Ο Ιακ. Πολυλάς εκδίδει Τα Ευρισκόμενα του Σολωμού. Γέννηση του Γ. Δροσίνη. Αρ. Βαλαωρίτης, Η Κυρά Φροσύνη, Το σήμαντρον (έκδ. Κέρκυρα). Α. Μάτεσης, Ο Βασιλικός. | Νίκη του Ναπολέοντα ΙΙΙ και του Βίκτορα Εμμανουήλ II στη μάχη του Solferino, στη Λομβαρδία (δεύτερος πόλεμος για την ιταλική ανεξαρτησία). Έναρξη των εργασιών για τη διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ. ~ Γέννηση του Knut Hamsun. Ch. Darwin, Η καταγωγή των ειδών. |
| 1865 | Μένει ορφανός, καθώς πεθαίνει ο πατέρας του Μιχαήλ στις 11 Φεβρουαρίου, ενώ σαράντα μέρες νωρίτερα, στις 27 Δεκεμβρίου του 1864 είχε πεθάνει από πρόωρο τοκετό η μητέρα του, Πηνελόπη. | Εθνικές Εκλογές. ~ Με Βασιλικό Διάταγμα του Υπουργείου Ναυτικών οι πρώτες στροφές του σολωμικού Ύμνου εις την Ελευθερίαν μελοποιημένες από τον Ν. Μάντζαρο χαρακτηρίζονται «Επίσημον Εθνικόν Άσμα της Ελλάδας». | Δολοφονία του Αβραάμ Λίνκολν. ~ L. Carroll Alice in wonderland. |
| 1866 | Εγκαθίσταται στο Μεσολόγγι, με τον μεγαλύτερο αδερφό του Χριστάκη, στο σπίτι του θείου τους, Δημητρίου Ιωάννη Παλαμά. | Κρητική Επανάσταση (-1869). ~ Εμ. Ροΐδης, Πάπισσα Ιωάννα. Πρώτη ποιητική εμφάνιση και βράβευση του Δ. Παπαρρηγόπουλου στον Βουτσιναίο διαγωνισμό. | F. Dostoevsky, Έγκλημα και τιμωρία. |
| 1872 | Πιθανώς γράφει ποιήματα για συλλογή με τίτλο Ερωτοβλήτου Ημερολόγιον, σύμφωνα με στοιχεία από το αρχείο του. Έχει ξεκινήσει να γράφει ποιήματα από το 1869 ή πιθανώς ήδη από το 1868, καθώς καταγράφεται η πληροφορία ότι σώζεται αυτόγραφο του ποιήματος «Η παραλία» με χρονολογία 1868. | Κυβέρνηση Ε. Δεληγεώργη. ~ Α. Λασκαράτος, Στιχουργήματα διάφορα. | |
| 1874 | Δημοσιεύει ποιήματα στην τοπική εφημερίδα του Μεσολογγίου Δυτική Ελλάς. Σύμφωνα με σωζόμενο παλαμικό χειρόγραφο συνθέτει ποιήματα για συλλογή με τίτλο Παιδίου Στίχοι (-1876), που θα παραμείνει ανένταχτη και ανέκδοτη όσο ζούσε. | Κυβέρνηση Δ. Βούλγαρη. Χ. Τρικούπης, «Τις πταίει;». ~ Γ. Βιζυηνός, «Ο Κόδρος, επικόν ποίημα, βραβευθέν κατά τον Βουτσιναίον ποιητικόν διαγωνισμόν του 1874». | |
| 1875 | Αποφοιτά από το Γυμνάσιο Μεσολογγίου. Εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δημοσιεύει ποίηση στον Αιτωλικό Αστέρα (Μεσολογγίου), στην Εφημερίδα των Συζητήσεων (22 Αυγ.) και στην εφη. Αυγή (1 Σεπτ., 6 Δεκ.): ελεγείο στον φοιτητή νομικής Σπύρο Ιγγλέση, ελεγείο στη Ζωή Δροσίνη, και μνημόσυνο ποίημα για τον Αθανάσιο Μηλίγγη, φοιτητή ιατρικής. Παρακολουθεί με ενθουσιασμό απαγγελία ποίησης του Αχιλλέα Παράσχου στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσό». Αλληλογραφεί με την εξαδέλφη του στο Μεσολόγγι, Μάσιγγα. | Κυβέρνηση Χ. Τρικούπη. Κυβέρνηση Α. Κουμουνδούρου. ~ Γ. Μαρκοράς, Ο Όρκος. Γ. Tερτσέτης, Aπλή γλώσσα. Ε. Φραγκούδης, Θέρσανδρος. περ. Ευτέρπη. | Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία. Εξέγερση χωρικών Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. |
| 1876 | Δημοσίευση ποιήματός του στο Αττικόν Ημερολόγιον («Το Γιούλι», με χρονολογία Ιούνιος 1875. Γιούλι αποκαλούσε ο Παλαμάς την Ιουλία Δεσποτοπούλου, στη οποία έχει αφιερώσει ανέκδοτα ποιήματα προηγούμενων ετών). Δημοσίευση του ποιήματος «Μεσολογγιάς» στην εφημ. Αυγή [=Νέα Εστία 570 (1951), σ. 451-452, με εισαγωγικό σημείωμα του Κ. Κώνστα, όπου και περιγραφή της ανέκδοτης συλλογής Παιδίου Στίχοι, όπου ανήκει]. Υποβάλλει στον Βουτσιναίο διαγωνισμό τη συλλογή (σε καθαρεύουσα) Ερώτων έπη (απορρίπτεται με εισηγητή τον Θ. Ορφανίδη) [η συλλογή σήμερα λανθάνει]. Σύμφωνα με τα σωζόμενα σημειωμάταριά του, φαίνεται ότι έχει υπό συγκρότηση τρεις συλλογές (ηρωική, ερωτική και ποικίλης ύλης). | Λιντσάρισμα προξένων στη Θεσσαλονίκη. Κυβέρνηση Α. Κουμουνδούρου. ~ Εστία (-1895). | Βουλγαρική εξέγερση. Οθωμανικό σύνταγμα. ~ St. Mallarmé, L' Après-midi d' un faune.M. Twain, The Adventures of Tom Sawyer . |
| 1877 | Γράφει μακρόστιχο ποίημα σε καθαρεύοντες δεκαπεντασύλλαβους με τίτλο «Ελλάς και Μεσολόγγι», προδρομικό αυτού που θα απαγγείλει τον επόμενο χρόνο [το ποίημα έμεινε ανέκδοτο, α' έκδ. μεταθανάτια το 2003, βλ. εδώ την ενότητα της Βιβλιογραφίας]. | Οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Κωνσταντίνο Κανάρη (μετά τη δίμηνη διακυβέρνηση Δεληγιώργη και την επταήμερη διακυβέρνηση Κουμουνδούρου). Κινήματα σε Ήπειρο και Θεσσαλία, και Κρήτη. ~ Εμ. Ροΐδης, Περί συγχρόνου ελληνικής ποιήσεως. Διαμάχη Ροΐδη-Βλάχου για την ποίηση. | Ρωσοτουρκικός πόλεμος. ~ L. Tolstoy, Άννα Καρένινα. |
| 1878 | «Μισολόγγι»: ποίημα που απαγγέλλει αντί για πανηγυρικό στον Τάφο των Ηρώων στο Μεσολόγγι, στις 9 Απριλίου (Κυριακή των Βαΐων, επέτειο της εξόδου), ύστερα από πρόσκληση της δημοτικής αρχής Μεσολογγίου (σύμφωνα με το έθιμο η απαγγελία γινόταν από μέλος της οικογένειας Παλαμά). Τον Ιούλιο τυπώνεται σε 16σέλιδο στο Μεσολόγγι (πρώτη αυτοτελής παλαμική έκδοση). | Κυβέρνηση Κουμουνδρούρου. Επανάσταση στη Θεσσαλία. ~ Ι. Παπαδιαμαντόπουλος, Τρυγόνες και Έχιδναι. Σατιρική εφημ. Ραμπαγάς (-1889). | Συνθήκη Αγ. Στεφάνου. Συνέδριο Βερολίνου. |
| 1879 | Πρώτη ποιητική συνεργασία στον Ραμπαγά του Κλ. Τριαντάφυλλου και του Βλ. Γαβριηλίδη («Η κούνια», 21 Ιαν., υπογραφή Κώστας). Στο τεύχος της 29.4.1879 δημοσιεύεται το «Προ του Εσταυρωμένου»: σύμφωνα με τη βιβλιογραφία του Γ. Κατσίμπαλη, είναι το πρώτο δημοσιευμένο ποίημα του που θα συμπεριλάβει αργότερα σε αυτοτελή έκδοση συλλογής (Τα τραγούδια της πατρίδος μου, με διαφορές και τίτλο «Οι νιες κι οι νιοι»). Συγκατοικεί με τον ποιητή και συμφοιτητή του Νίκο Καμπά. Γνωριμία με τον Γ. Δροσίνη. | Οι πρώτες εργατικές απεργίες (Σύρος). ~ Δ. Βικέλας, Λουκής Λάρας. Α. Παπαδιαμάντης, Η Μετανάστις. Ο Ιω. Καμπούρογλου ξεκινά τη μετάφραση της Νανάς. περ. η Διάπλασις των Παίδων. Θάνατος του Αρ. Βαλαωρίτη. Βαλωρίτης, Ο Φωτεινός. | Πόλεμος του Ειρηνικού. ~ H. Ibsen, Et dukkehjem. E. Zola, Nana. |
| 1880 | Πρώτη συνεργασία (υπογραφή Κωchτής) στο Μη χάνεσαι του Βλ. Γαβριηλίδη, που έχει αποχωρήσει από τον Ραμπαγά. | Γ. Δροσίνης, Ιστοί αράχνης. Ν. Καμπάς, Στίχοι. Σατιρική εφημ. Μη χάνεσαι (-1883). | F. Dostoevsky, Αδελφοί Καραμάζοφ. |
| 1881 | Γράφει το ποίημα «Της Ηλιογέννητης», που «είναι το όραμα μέσ' από το οποίο θα σαρκώνονταν στα 1900 Οι Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης» (το παράθεμα από τον Πρόλογο στη β' έκδ. της συλλογής Τα τραγούδια της πατρίδος μου). Πρώτη ποιητική συνεργασία στο περ. Εστία. | Προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Άρτας στο νεοελληνικό κράτος. ~ Α. Παράσχος, Ποιήματα . | H. James, The Portrait of a Lady. |
| 1882 | Αρχίζει η τακτική συνεργασία με το Μη χάνεσαι και από τη θέση του κοινοβουλευτικού συντάκτη. Πέρα από τις κοινοβουλευτικές ανταποκρίσεις που υπογράφει ως Κουτρούλης, δημοσιεύει άρθρα και χρονογραφήματα με την υπογραφή Ονουλουλού. Πρώτη βιβλιογραφημένη δημοσίευση παλαμικής μετάφρασης: «Στίχοι κατά τον Άινε», ημερολ. Ποικίλη Στοά. | Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη. ~ A. Παπαδιαμάντης, Oι έμποροι των εθνών, σε συνέχειες στο Μη χάνεσαι. | Συνθήκη Τριπλής Συμμαχίας Ιταλίας-Αυστροουγγαρίας - Γερμανίας. ~ M. Twain, The Prince and the Pauper. |
| 1883 | Συνεργασία με την εφημ. Ακρόπολις του Βλ. Γαβριηλίδη (αμιγώς πολιτική εφημερίδα που αντικαθιστά το σατιρικό φύλλο Μη χάνεσαι), που θα κρατήσει ώς το 1887 (υπογράφει και δικαστικά χρονικά με το ψευδ. Ακροπολίτης). | Το περιοδικό Εστία προκηρύσσει διαγωνισμό «ελληνικού διηγήματος». | Fr. W. Nietzsche, Also sprach Zarathustra (-1885). |
| 1884 | Πρώτη βιβλιογραφημένη δημοσίευση διηγήματος: «Ο υπολοχαγός» (Εστία, 28 Οκτ.). Δημοσιεύει μεταξύ άλλων κριτική για τα Ειδύλλια του Δροσίνη και γράφει αφιερωματικό ποίημα προς τον ποιητή τους. | Γ. Βιζυηνός, Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (από τη σειρά διηγημάτων που δημοσιεύει τα έτη 1883-1884, περ. Εστία). Ι. Δροσίνης, Ειδύλλια. Α. Εφταλιώτης, Νησιώτικες ιστορίες. Α. Παπαδιαμάντης, Γυφτοπούλα. Δ. Bερναρδάκης, Ψευδαττικισμού έλεγχος. Γ. Xατζιδάκις, Mελέτη επί της Nέας ελληνικής ή Bάσανος του Eλέγχου του Ψευδαττικισμού. περ. Εβδομάς (-1892). | J. Laforgue, Les complaintes. É. Zola, Germinal. |
| 1885 | Απαγγέλει ποιήματά του («Παλιά νιάτα», «Η κόρη της Λήμνου») στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσό». Ξεκινά να γράφει στο Άστυ, συνεργασία που θα κρατήσει ώς το 1890 (οπότε αυτό μετατρέπεται σε καθημερινή εφημερίδα). | Kυβέρνηση Θ. Δηλιγιάννη. Κήρυξη επιστράτευσης (Σεπτ.), λόγω της κρίσης που προκάλεσε η προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας από τη Βουλγαρία. ~ A. Παπαδιαμάντης, Xρήστος Mηλιόνης. Σατιρική εβδομαδιαία εφημ. Το Άστυ (-1907). | Προσάρτηση της Aνατολικής Pωμυλίας από τη Bουλγαρία. Συνθήκη Bρετανικής και Oθωμανικής Aυτοκρατορίας ορίζει Bρετανό και Oθωμανό αρμοστές στην Aίγυπτο.Θάνατος V. Hugo. |
| 1886 | Τα τραγούδια της Πατρίδος μου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας (Δεκέμβριος 1885;), πρώτη αυτοτελώς εκδομένη συλλογή. Δημοσιεύει το «Βασίλειος ο Μακεδών» (Εστία 30 Μαρτ.), το οποίο θα δημοσιεύσει ξαναδουλεμένο ως «Βυζαντινές ραψωδίες: Το παιδί της χήρας» το 1905 στον Νουμά, πριν τελικά ενταχθεί ως «Ο γιος της χήρας» στη Φλογέρα του Βασιλιά (1910). | Tελεσίγραφο Aγγλίας, Aυστρίας, Γερμανίας, Iταλίας, Pωσίας προς την κυβέρνηση για παύση των πολεμικών προετοιμασιών. Θαλάσσιος αποκλεισμός της Eλλάδας από τον συμμαχικό στόλο. Kυβέρνηση X. Tρικούπη και λήξη του αποκλεισμού. ~ A. Λασκαράτος, Iδού ο άνθρωπος. | Συνθήκη Βουκουρεστίου (καθορισμός σερβοβουλγαρικών συνόρων). Αιματηρή εργατική διαδήλωση 1ης Mαΐου στο Σικάγο με αίτημα το οκτάωρο. ~ V. Hugo, La fin de Satan. A. Rimbaud, Les illuminations. |
| 1887 | Συνεργάζεται με την Εφημερίδα του Δ. Κορομηλά, επώνυμα και ψευδώνυμα (ώς και το 1896). Παντρεύεται τη Μαρία Αποστόλου Βάλβη (από το Μεσολόγγι), με κουμπάρο (σύμφωνα και με μαρτυρία του Δροσίνη, βλ. και την ανακοίνωση στις 28 Δεκ. στην εφημ. Ακρόπολη) τον Βλάση Γαβριηλίδη. | Ι. Ζαμπέλιος, Σκενδέρ Βέης : Τραγωδία εις Πράξεις πέντε. | 13 Νοεμβρίου - Ματωμένη Κυριακή στο Λονδίνο (σύγκρουση Ιρλανδών διαδηλωτών με αστυνομικές δυνάμεις). |
| 1888 | Γράφει επαινετικά άρθρα για Το Ταξίδι του Ψυχάρη. Δίνει τη διάλεξη «Κάλβος ο Ζακύνθιος» στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσό». Γέννηση του πρώτου παιδιού του, της Ναυσικάς. | Γ. Ψυχάρης, Το ταξίδι μου. Γρ. Ξενόπουλος, Άνθρωπος του κόσμου. | |
| 1889 | Βραβεύεται στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό Ο Ύμνος εις την Αθηνάν (εκδίδεται την ίδια χρονιά), μετά από εισήγηση του Ν. Πολίτη. | A΄ Φιλαδέλφειος ποιητικός διαγωνισμός. Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν (Μπάρτ και Χιρστ) (1889–1905). | Εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης στο Παρίσι. ~ O.Wilde, The Picture of Dorian Gray. |
| 1890 | Ομιλία ποιητικής και απαγγελία ποιημάτων του στον «Παρνασσό». Βραβεύονται στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό Τα μάτια της ψυχής μου (εισηγητής ο Αρ. Προβελέγγιος). | Ο Θ. Δηλιγιάννης κερδίζει τις εκλογές. ~ Γ. Δροσίνης, Αμάραντα. Μ. Μητσάκης, Είς Αθηναίος χρυσοθήρας. Γρ. Ξενόπουλος, Νικόλας Σιγαλός. | |
| 1891 | Γέννηση του δεύτερου παιδιού του, του Λέανδρου. Θάνατος παλληκαριού, μη αυτοτελής δημοσίευση στην Εστία. Στην Εστία επίσης δημοσιεύει σειρά ποιημάτων από τη συλλογή Τα μάτια της ψυχής μου. Γράφει «διά τον ηθοποιόν κ. Λεκατσάν προς απαγγελίαν εν τω θεάτρω» το ποίημα «Ω Μούσα». | "Εβραϊκά" στην Κέρκυρα (συκοφαντία του αίματος): πολύνεκρες επιθέσεις εναντίον της εβραϊκής κοινότητας. ~ A. Eφταλιώτης, Aγάπης λόγια. | Θάνατος του Ar. Ribaund. |
| 1892 | Απαγγέλει δύο ποιήματα στη φιλολογική εσπερίδα των Θυγατέρων του Βασιλέως. Εκδίδονται Τα μάτια της ψυχής μου (θα χαιρετιστούν την επόμενη χρονιά από τον Γ. Καλοσγούρο ως «φιλολογική αναγέννησις» σε μελέτη του δημοσιευμένη σε δύο μέρη σε τεύχη της Εστίας). Υπογράφει το λήμμα «Ελληνική Φιλολογία» του Λεξικού Εγκυκλοπαιδικού (Μπάρτ και Χιρστ), τόμος Γ΄. | Kυβέρνηση Xαρίλαου Tρικούπη. ~ Μετάφραση της Ιλιάδας από τον Α. Πάλλη. | R. Kipling, Barrack-Room Ballads. |
| 1894 | Γέννηση του τρίτου παιδιού του, του Άλκη. Τυπώνεται ομιλία που δίνει στον «Παρνασσό» για το έργο του Κρυστάλλη. Δημοσιεύει μετάφραση του ποιήματος «Υπατία» του Γάλλου παρνασσικού Leconte de Lisle (Εστία, 25 Σεπτ.)· στην ανώνυμη επίκρισή της στο Άστυ θα απαντήσει εκτενώς, πάλι από την Εστία. | Α. Εφταλιώτης, Νησιώτικες ιστορίες. E. Pοΐδης, «Ψυχολογία Συριανού συζύγου». | Υπόθεση Dreyfus στη Γαλλία. ~ H. von Hofmannsthal, Der Tor und der Tod. |
| 1895 | Ο Μ. Μητσάκης δημοσιεύει άρθρο σε συνέχειες στην εφ. Το Άστυ όπου καταφέρεται εναντίον του Παλαμά. Η Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 του αναθέτει τη σύνθεση του Ύμνου των Αγώνων. Υπερασπίζεται την ποίηση του Γρυπάρη (τα 12 σονέτα κάτω από τον κοινό τίτλο «Σκαραβαίοι και τερρακόττες» που δημοσιεύονται σε τρία τεύχη της Εικονογραφημένης Εστίας το πρώτο τετράμηνο του έτους). Δημοσιεύει στην Εφημερίδα τα 12 σονέτα με τον τίτλο «Πατρίδες» (25 Δεκ.), που αργότερα θα προταχθούν στην ομώνυμη ενότητα της Ασάλευτης Ζωής. | Εκλογές και ήττα Χ. Τρικούπη. ~ Γ. Βιζυηνός, «Μοσκώβ-Σελήμ. Ιστορία ενός στρατιώτου». Ι. Κονδυλάκης, Οι Άθλιοι των Αθηνών . | Πρώτη δημόσια προβολή κινηματογραφικών ταινιών από τους αδελφούς Λυμιέρ στο Παρίσι. |
| 1896 | Ολυμπιακός ύμνος (για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα). Σταματά τη συνεργασία του με την Εφημερίδα και προγραμματίζει με τον Ξενόπουλο έκδοση περιοδικού με τίτλο Νέα Ζωή (δεν θα εκδοθεί τελικά). | Αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα. Παραχώρηση νέου Oργανικού Nόμου στην Κρήτη. ~ A. Kαρκαβίτσας, O ζητιάνος. | A. Chekhov Ο γλάρος. P. Valéry, La soirée avec Monsieur Teste. |
| 1897 | Ίαμβοι και ανάπαιστοι (έκδ.). Δίνει σειρά διαλέξεων στον «Παρνασσό» για την ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (φιλολογίας). Γράφει (Μάρτ.-Αύγ.) ποιήματα της ενότητας «Γυρισμός». Διορίζεται Γενικός Γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών (-1928). | Ήττα της Ελλάδας στον ελληνοτουρκικό πόλεμο (συνθηκολόγηση 20 Σεπτ.). Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος. ~ Εκδοτική σειρά «Bιβλιοθήκη Mαρασλή» (-1907). Α. Εφταλιώτης Οι φυλλάδες του Γεροδήμου. | M. de Unamuno, Paz en la guerra. |
| 1898 | Εκδίδεται η παλαμική μετάφραση του έργου του Laurie, A. Πρόας ο Νικίου: μυθιστορία ής η σκηνή εν Αθήναις κατά τον αιώνα του Φιλίππου. Μετά τον θάνατο του γιου του Άλκη (στις 24 Φεβρ.) γράφει και εκδίδει την ποιητική σύνθεση Τάφος. Σε συναντήσεις στο φιλολογικό του σαλόνι αποφασίζεται η έκδοση (στη δημοτική) του περ. Η Τέχνη (-1899), στο οποίο και θα συνεργάζεται, από το πρώτο τεύχος της 1.11.1898. | Κρητική Πολιτεία (Αρμοστεία Πρίγκιπα Γεωργίου). ~ Κ. Χατζόπουλος, Τα ελεγεία και τα ειδύλλια. περ. Η Τέχνη (-1899). | Ισπανο-αμερικάνικος πόλεμος. «Κατηγορώ» από τον Εμίλ Ζολά για την υπόθεση Ντρέιφους. ~ St. Mallarmé, Poésies. |
| 1899 | Συνεχίζει να δημοσιεύει σε τεύχη του περ. Τέχνη (μεταξύ άλλων, ποιήματα της ενότητας «Γυρισμός», δοκίμια για τον Σίλερ και τον Παπαδιαμάντη, κριτικές βιβλίων). Διαμάχη με τον Εφταλιώτη για τον εθνικό χαρακτήρα της τέχνης, με αφορμή το ομώνυμο περιοδικό. Γράφει μέρος των Λόγων από τον Δωδεκάλογο του Γύφτου. Δημοσιέυει "προανάκρουσμα" αναγγέλοντας τακτική σειρά σημειωμάτων κριτικής βιβλίου στην Ακρόπολι, ωστόσο η συνεργασία αυτή δεν θα αποφέρει παρά ελάχιστα σημειώματα. | Κυβέρνηση Θεοτόκη. ~ Α. Καρκαβίτσας, Λόγια της πλώρης. | Συνθήκη Aγγλίας-Γαλλίας για το Σουδάν. ~ A.Chekhov, Ο θείος Βάνιας. |
| 1900 | Οι Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης (έκδ.), σε ανισοσύλλαβο στίχο (με υπότιτλο Από το Τραγούδι του Ήλιου· αργότερα θα ενταχθεί ως 7ο βιβλίο στη συλλογή Βωμοί). Μεταφράζει σε πεζό την έμμετρη ωδή του Ντ' Ανούτσιο «Στο νέο Βασιλέα της Ιταλίας». Γράφει τη «Φοινικιά», αφιερωμένη στον Δροσίνη. | Ίδρυση της Eθνικής Πινακοθήκης. Πρώτος διευθυντής ο Γεώργιος Iακωβίδης. ~ Γέννηση του Γ. Σεφέρη. περ. Παναθήναια. | Συνθήκη Aγγλίας-Γαλλίας για το Σουδάν. ~ A. Τσέχωφ, Ο θείος Βάνιας. |
| 1901 | Θάνατος παλικαριού(έκδ). Προλογίζει την έκδοση του σολωμικού έργου στη σειρά της Βιβλιοθήκης Μαρασλή. Συνιδρυτής της Νέας Σκηνής του Κ. Χρηστομάνου. Αφού διαβάσει το διήγημα «Έρως Εσταυρωμένος» του Γρ. Ξενόπουλου στα Παναθήναια του αφιερώνει το ποίημα «Στέλλα Βιολάντη», που δημοσιεύει στο ίδιο περιοδικό (31.5.1901). Υπερασπίζεται την Ιστορία της Ρωμιοσύνης του Εφταλιώτη. Στα "Ευαγγελικά" προπηλακίζεται από τους φοιτητές. | Ευαγγελικά. Νέα Σκηνή του Κ. Χρηστομάνου. Αρ. Εφταλιώτης, Ιστορία της Ρωμιοσύνης. περ. Ο Διόνυσος (-1902). | Ο Sully Prudhomme κερδίζει το πρώτο Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας της Σουηδικής Ακαδημίας. |
| 1902 | Γράφει το ποίημα που το 1910 θα θέσει σε θέση προλόγου της Φλογέρας του Βασιλιά (την οποία θα αφιερώσει στον Α. Πάλλη για τη μετάφραση της Ιλιάδας). Επίκριση του Δημ. Χατζόπουλου (περ. Διόνυσος) για τον παλαμικό πρόλογο στην έκδοση του σολωμικού έργου το 1901. | Εκλογές. Σανιδικά. Κυβέρνηση Δηλιγάννη. ~Πανελλήνιος Ανθολογία : Ήτοι απάνθισμα των εκλεκτοτέρων ελληνικών ποιημάτων υπό Δημητρίου Κ. Κοκκινάκη [1899]. | Τερματισμός του δεύτερου πολέμου των Μπόερς στη Ν. Αφρική. ~ J. Conrad, Heart of Darkness (=Η καρδιά του σκότους). |
| 1903 | Ξεκινά συνεργασία με τον Νουμά. Τρισεύγενη (έκδ.). Διένεξη με τον σκηνοθέτη Χρηστομάνο, που οδηγεί σε ματαίωση της προγραμματιζόμενης παράστησης της Τρισεύγενης. Η Μαρίκα Κοτοπούλη απαγγέλλει το ποίημα του Παλαμά «Το Χαίρε της τραγωδίας» πριν από την πρώτη παράσταση της μεταφρασμένης Ορέστειας. Ο Παλαμάς στο κέντρο των επιθέσεων των Ορεστειακών. | Ορεστειακά. περ. Ο Νουμάς. Α. Παπαδιαμάντης, Η φόνισσα. | Δολοφονία του βασιλιά της Σερβίας Aλέξανδρου Oμπρένοβιτς. |
| 1904 | Εκδίδονται Η ασάλευτη ζωή και τα Γράμματα, τ. Α΄. | Μακεδονικός αγώνας. Θάνατος Π. Μελά. ~ Α. Καρκαβίτσας, Ο Αρχαιολόγος. περιοδ. Νέα Ζωή (Αλεξάνδρεια). Θάνατος του Ε. Ροΐδη. | Πόλεμος Ρωσίας – Ιαπωνίας. ~ L. Pirandello, Il fu Mattia Pascal. |
| 1905 | Δημοσιεύει, μεταξύ άλλων, τρεις Λόγους (Δουλευτής, Αγάπη, Θεοί [=Ο θάνατος των θεών]) από το υπό έκδοση σύνθεμα Δωδεκάλογος του Γύφτου στον Νουμά (Ιούλ.- Νοέμβρ.), με πρώτη χρονολογία γραφής και για τους τρεις το 1899. | Επανάσταση του Θερίσου. Κυβέρνηση Δηλιγιάννη. ~ Κ. Βάρναλης, Κηρήθρες. Α. Μελαχρινός, Ο δρόμος φέρνει. | Στάση του πληρώματος του θωρηκτού Ποτέμκιν στην Oδησσό. Θεωρία της σχετικότητας από τον Α. Αϊνστάιν. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Henryk Sienkiewicz |
| 1907 | Εκδίδονται Ο Δωδεκάλογος του γύφτου και τα Γράμματα, τ. Β΄. Προαναγγέλεται η έκδοση της Φλογέρας του Βασιλιά. Στον Νουμά, όπου συνεχίζεται η πυκνύ συνεργασία του, δημοσιεύει μεταξύ άλλων ένα εκτενές άρθρο σε δύο συνέχειες (20 Απρ.- 6 Μαΐου) όπου σχολιάζει και επαινεί τον λόγο που έδωσε ο Νικόλαος Πολίτης για το έπος του Διγενή Ακρίτη (Περί του εθνικού έπους των νεωτέρων Ελλήνων : λόγος απαγγελθείς εν τω Εθνικώ Πανεπιστημίω την 14 Ιανουαρίου 1907). | Γ. Bλαχογιάννης, Aρχείον του στρατηγού Iωάννου Mακρυγιάννη. Ί. Δραγούμης, Mαρτύρων και ηρώων αίμα. A. Παπαδιαμάντης, Tα ρόδινα ακρογιάλια. Γ. Σκληρός, Tο κοινωνικόν μας ζήτημα. Γέννηση Ν. Εγγονόπουλου. περ. Ηγησώ (-1908). | Αιματηρή εξέγερση των Ρουμάνων αγροτών. ~ M. Gorky, Η μάνα. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Rudyard Kipling |
| 1908 | Δέχεται επιτίμηση από τον Υπουργό Παιδείας λόγω δημόσιας στήριξης του δημοτικισμού. Αποκριτική γραφή στον Α. Καρκαβίτσα. Η πρώτη σειρά των Σατιρικών Γυμνασμάτων δημοσιεύεται στον Νουμά (6 Ιαν.) | Τερματισμός του Μακεδονικού αγώνα. Ο Δελμούζος διευθυντής στο Παρθεναγωγείο του Βόλου. Επαναστατική κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου στην Κρήτη. ~Δ. Bικέλας, H ζωή μου. | Κίνημα Νεοτούρκων. ~E. M. Forster, A Room with a View (=Ένα δωμάτιο με θέα). Βραβείο Νομπέλ Λογοτ.: Rudolf Eucken |
| 1909 | Γνωριμία και στήριξη του Ελ. Βενιζέλου. Σε σειρά τευχών του Νουμά δημοσιεύει ποιήματα των Καημών της λιμνοθάλασσας (ήδη από τον Δεκ. 1908). | Κίνημα στο Γουδί. Άφιξη του Βενιζέλου στην Ελλάδα. Ίδρυση της «Φοιτητικής Συντροφιάς». ~ Γέννηση του Γ. Ρίτσου. Ά. Σικελιανός, Ο Αλαφροΐσκιωτος. Γρ. Ξενόπουλος, Στέλλα Βιολάντη (θεατρικό). | Εκθρόνιση του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β'. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Selma Lagerlöf |
| 1910 | Επικριτικό δοκίμιο του Κ. Χατζόπουλου σε συνέχειες στον Νουμά (τχ. 380-386). Η φλογέρα του Βασιλιά με την Ηρωική τριλογία, Πρόλογο κι Επίλογο (έκδ.). Στηρίζει την ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου και επαινεί τη «Φοιτητική Συντροφιά». Γράφει την πρώτη σειρά των Πεντασύλλαβων και των Παθητικών κρυφομιλημάτων (-1911). | Ο Ε. Βενιζέλος στην Ελλάδα. Γενικές εκλογές και κυβέρνηση Βενιζέλου (-1915). Ίδρυση «Εκπαιδευτικού Ομίλου». ~ K.Π. Kαβάφης, Ποιήματα. Αυτοκτονία Π. Γιαννόπουλου. Κυκλοφορεί η ποιητική ανθολογία Λύρα από τον Ι. Πολέμη. περ. Graecia (-1914, Παρίσι). | Δολοφονία του πρωθυπουργού της Αιγύπτου Boutros Ghali. ~ E. M. Forster, Howards End (=Επιστροφή στο Χάουαρντς Έντ). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Paul Johann Ludwig Heyse. |
| 1911 | Το άρθρο του «Για να το διαβάσουν και τα παιδιά» στον Νουμά θα οδηγήσει σε αιτιάσεις εναντίον του σε συνεδρίαση της βουλής, σε προπηλακίσεις από φοιτητές και σε προσωρινή απόλυση από το Πανεπιστήμιο (παύση ενός μηνός τον Απρίλιο λόγω των γλωσσικών του θέσεων). Τάφος: β΄ έκδοση μαζί με τον «Πρώτο λόγο των Παραδείσων». Δημοσιεύει για τον Παπαδιαμάντη με αφορμή τον θάνατό του στον Νουμά (9 Ιαν.) και στο αφιέρωμα στον Παπαδιαμάντη του γαλλόφωνου περ. Graecia (15 Νοέμ.). | Αναθεώρηση του Συντάγματος του 1864. ~ Γέννηση Οδ. Ελύτη, θάνατος Αλ. Παπαδιαμάντη. Π. Δέλτα, Στον καιρό του Βουλγαροκτόνου. Ρ. Φιλύρας, Ρόδα στον αφρό. Κ. Χρηστομάνος, Η κερένια κούκλα. περ. Γράμματα (Aλεξάνδρεια, 1911- 1919) [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις]. | Πόλεμος Ιταλίας – Οθωμανικής αυτοκρατορίας |
| 1912 | Δημοσιεύει, μεταξύ άλλων, σειρά σημειωμάτων «Ο ποιητής και ο κριτικός» στον Νουμά. Γράφει τη σειρά ποιημάτων «Στη χώρα που αρματώθηκε« (Οκτ.-Νοέμ.). Εκδίδονται τα Οι καημοί της λιμνοθάλασσας και Τα σατυρικά γυμνάσματα (μαζί με το Ο Ποιητής και τα Νιάτα), Πολιτεία και μοναξιά. | Βαλκανικοί πόλεμοι (-1913). Κατάληψη της Ρόδου από τους Ιταλούς. ~ K. Oυράνης, Spleen. | T. Mann, Der Tod in Venedig (=Θάνατος στη Βενετία). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Gerhart Hauptmann. |
| 1913 | Τα πρώτα κριτικά (έκδ.). | Δολοφονία Γεωργίου Α΄. Συνθήκη Βουκουρεστίου: στην Ελλάδα παραχωρούνται η Ήπειρος, η Μακεδονία, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου . | D. H. Lawrence, Sons and lovers. M. Proust, A la recherche du temps perdu (–1927). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Pαμπινντρανάθ Tαγκόρ. |
| 1914 | Εκδίδεται αυτοτελώς ομιλία που δίνει τον Ιαν. για τον Βαλαωρίτη στον Εκπαιδευτικό Όμιλο. Ξεκινά η τακτική συνεργασία του με την εφ. Εμπρός που θα συνεχιστεί ώς το 1925. | Ί. Δραγούμης, Ελληνικός πολιτισμός. K. Θεοτόκης, H τιμή και το χρήμα. Γρ. Ξενόπουλος, Στέλλα Bιολάντη. N. Πολίτης, Eκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού λαού. Θεσμοθετείται το «Βασιλικὸν Μετάλλιον Γραμμάτων και Τεχνών», μετέπειτα γνωστό ως Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. | Έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ( -1918). Προσάρτηση της Κύπρου από τη Βρετανία. ~ P. Claudel, Deux poèmes d’été. J. Joyce, Dubliners. |
| 1915 | Βωμοί (έκδ.). Γράφει χρονογραφήματα στην εφ. Νέα Ημέρα. Γράφει τη δεύτερη σειρά των Πεντασύλλαβων (-1917). Τιμάται με τον Αργυρό Σταυρό των Ιπποτών του Τάγματος Σωτήρος και με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή η Τρισεύγενη (σκην. Θ. Οικονόμου). Αρχή αλληλογραφίας με τη Λιλή Πατρικίου, μετέπετεια Ιακωβίδη. | Κυβέρνηση Γούναρη. Επάνοδος Βενιζέλου. Συμμαχικά στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη. Διαφωνία Βενιζέλου και βασιλέα Κωνσταντίνου και παραίτηση του πρώτου (Οκτ.). ~ Γ. Δροσίνης, Φωτερά σκοτάδια. Ά. Σικελιανός, Πρόλογος στη ζωή. Βραβεύονται οι Α. Βλάχος, Γ. Σουρής,Χ. Άννινος, Α. Προβελέγγιος, Κ. Παλαμάς με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών, η πρώτη βράβευση στην ιστορία του θεσμού. | Bύθιση του πλοίου «Lusitania» από γερμανικό υποβρύχιο. ~ Fr. Kafka, Die Verwandlung. |
| 1916 | Κυκλοφορεί η παλαμική μετάφραση του έργου του É. Verhaeren, Η Ελένη της Σπάρτης. | Συμμαχικός αποκλεισμός και εθνικός διχασμός. Ο Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Κυβέρνηση «Εθνικής Αμύνης». ~ Ι. Κονδυλάκης, Όταν ήμουν δάσκαλος και άλλα διηγήματα. | J. Joyce, A Portrait of the Artist as a Young Man, Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Carl Gustaf Verner von Heidenstam. |
| 1917 | Τιμάται με τον Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος. Στη σειρά των Διαλέξων του «Παρνασσού» τυπώνονται οι ομιλίες που έδωσε την προηγούμενη χρονιά («Βιζυηνός και Κρυστάλλης», «Ιούλιος Τυπάλδος»). Δίνει ομιλία με θέμα «Πώς τραγουδούμε το θάνατο της κόρης», που θα τυπωθεί την επόμενη χρονιά. Αρχή αλληλογραφίας με την Λιλή Ζηρίνη. | Παραίτηση βασιλιά Κων/νου, είσοδος της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου. Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Υπόθεση του Παρθεναγωγείου του Βόλου. ~ Ά. Σικελιανός, Μήτηρ Θεού. Κ. Χατζόπουλος, Φθινόπωρο. Γέννηση Τ. Σινόπουλου. | Οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία. ~ S. Freud, Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση. J.R. Jiménez, Sonetos espirituales. E. Pound, «Cantos I, II, III». |
| 1918 | Πώς τραγουδούμε το θάνατο της κόρης, ανάτυπο από το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου 6.Τιμάται με το Εθνικόν Αριστείον των Γραμμάτων και των Τεχνών. | M. Mαλακάσης, Aσφόδελοι. Γρ. Ξενόπουλος, Tο μυστικό της κοντέσσας Bαλέραινας. Σ. Σκίπης, Aπολλώνιον Άσμα. περ. Bωμός (10 Oκτ.1918–1 Σεπτ. 1919). | Τερματισμός του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. ~ G. Apollinaire, Caligrammes. Tr. Tzara, Dada Manifesto. F. Pessoa, 35 Sonnets. O. Spengler, Der Untergang des Abendlandes (–1922). |
| 1919 | Εκδίδονται Τα παράκαιρα και Τα δεκατετράστιχα. | Συνθήκη του Neuilly. Απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη. ~ I. Γρυπάρης, Σκαραβαίοι και τερρακόττες. Κ. Θεοτόκης, Ο κατάδικος. Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ο πόνος του ανθρώπου και των πραγμάτων. Ρ. Φιλύρας, Γυρισμοί. | Συνθήκη των Βερσαλλιών. Δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών. ~ B. Μαγιακόφσκι, 150.000.000 (-1920). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Carl Friedrich Georg Spitteler. |
| 1920 | Διηγήματα (έκδ). Β' έκδοση της Φλογέρας του Βασιλιά. Σειρά επανεκδόσεων προηγούμενων συλλογών του. Γράφει τη δεύτερη σειρά των Παθητικών κρυφομιλημάτων. Κλονισμένη υγεία | Συνθήκη των Σεβρών. Δολοφονία Ι. Δραγούμη. Επάνοδος του βασιλιά Κωνσταντίνου. ~ K. Θεοτόκης, H ζωή και ο θάνατος του Kαραβέλα. Φ. Κόντογλου, Pedro Cazas (Αϊβαλί, περιορισμένα αντίτυπα). J. Moréas, Στροφές (μτφρ. M. Mαλακάση, T. Άγρα). Κ. Ουράνης, Νοσταλγίες. Λ. Πορφύρας, Σκιές. περ. Mούσα (Aύγ. 1920–Nοέμ.1923). | Πρόεδρος της τουρκικής Συνέλευσης στην Άγκυρα ο αξιωματικός Mουσταφά Kεμάλ. Πρώτη σύνοδος της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη. ~ «Les Belles Lettres». Έκδοση του πρώτου τόμου σειράς αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων. Breton & Soupault, Les Champs magnétiques (=Τα μαγνητικά πεδία). P. Valéry, Cimetière marin (=Το θαλασσινό κοιμητήριο). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Knut Pedersen Hamsun. |
| 1921 | Αγγλική μετάφραση ανθολογίας παλαμικών ποιημάτων από τον Αριστείδη Ε. Φουτρίδη. Γνωριμία με την Ελένη Κορτζά, με τη οποία σώζεται αλληλογραφία του από το 1922 (Γράμματα στη Ραχήλ). | Πρωθυπουργός ο Δημήτριος Γούναρης. Πορεία του ελληνικού στρατού προς τον Σαγγάριο. ~ Κ.Γ. Καρυωτάκης, Νηπενθή. Π. Xορν, Tο Φιντανάκι. | Κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ. ~ Βραβείο Νομπέλ Λογοτ.: Anatole France. |
| 1922 | Γαλλική μετάφραση ανθολογίας παλαμικών ποιημάτων από τον Eugène Clément. Δημοσιεύει «Κομμάτια από τη Βραδινή Φωτιά» σε τεύχη του περ. Παντογνώστης (θα ενταχθούν στην μεταθανάτια έκδοση της ομώνυμης συλλογής). Γράφει στις 27 Αυγούστου το ποίημα «Λύκοι». | Μικρασιατική Καταστροφή. ~ Κ. Βάρναλης, Το φως που καίει. Κ. Θεοτόκης, Οι σκλάβοι στα δεσμά τους. Ζ. Παπαντωνίου, Πεζοί ρυθμοί. Π. Πικρός, Χαμένα κορμιά. Ποιητική ανθολογία Οι Νέοι από τον Τ. Άγρα. | Άνοδος του Μουσολίνι στην Ιταλία. Ίδρυση Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ). ~ J. Joyce, Ulysses. T.S. Eliot, The Waste Land. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Jacinto Benavente. |
| 1923 | Έντονη κριτική δραστηριότητα γύρω από την παλαμική ποίηση: ο Αποστολάκης επικρίνει τον Παλαμά στη μονογραφία του, ο Η. Βουτιερίδης εκδίδει τη μελέτη Κωστής Παλαμάς. Το ποιητικό του έργο, ενώ η Άλκης Θρύλος[=Ελένη Ουράνη] δίνει τρεις διαλέξεις για τον Παλαμά. | Συνθήκη της Λωζάνης. ~ Γ. Μ. Αποστολάκης, Η ποίηση στη ζωή μας. Κ. Βάρναλης, Ο Λαός των Μουνούχων. Φ. Κόντογλου, Pedro Cazas. περ. Kυπριακά Xρονικά (-1937). | H Άγκυρα πρωτεύουσα του τουρκικού κράτους. ~ R. M. Rilke, Duineser Elegien (=Οι ελεγείες του Ντουίνο). I. Svevo, La coscienza di Zeno (=Η συνείδηση του Ζήνωνα). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: William Butler Yeats. |
| 1924 | Ο Καβάφης σχολιάζει αρνητικά την παλαμική ποίηση σε συνέντευξή του. Παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής από τη Γαλλία στον Παλαμά και στον Δροσίνη. | Η. Βιουτερίδης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. | Θάνατος του Franz Kafka. Manifeste du surréalisme. |
| 1925 | Οι Πεντασύλλαβοι, Τα Παθητικά Κρυφομιλήματα, Οι Λύκοι, Δυο λουλούδια απ’ τα ξένα (έκδ.). Αγγλική μετάφραση ανθολογίας παλαμικών ποιημάτων σε μετάφραση Θ. Στεφανίδη και Γ. Κατσίμπαλη. Τιμά τον Σολωμό με ομιλία στα αποκαλυπτήρια της προτομής του στον Βασιλικό Κήπο, και τον Βαλαωρίτη, ταξιδεύοντας με τον Σικελιανό στη Λευκάδα για τα 50χρονα από τον θάνατό του, όπου έγιναν απαγγελίες πανηγυρικών ποιημάτων από τον Παλαμά («Αριστοτέλης Βαλαωρίτης») και τον Σικελιανό («Ωδή στο Βαλαωρίτη»). Αντιμέτωπος με τον Ψυχάρη για το βραβείο Νόμπελ. Υπογράφει διαμαρτυρία για την απόλυση του Βάρναλη. Εκδηλώσεις στην Κύπρο για τα 50χρονα της ποιητικής του ζωής. | Δικτατορία στρατηγού Θ. Παγκάλου. ~ K. Bάρναλης, O Σολωμός χωρίς μεταφυσική. Μυρτιώτισσα, Κίτρινες φλόγες (με πρόλογο Κ. Παλαμά). Γέννηση Μ. Αναγνωστάκη. | Δημοσίευση του πρώτου μέρους του βιβλίου του A. Hitler, Mein Kampf (=Ο αγώνας μου). ~ F.S. Fitzgerald, The Great Gatsby. A. Gide, Les faux monnayeurs. F. Kafka, Der Process. V. Woolf, Mrs Dalloway. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: George Bernard Shaw. |
| 1926 | Εκδήλωση για τα 50χρονα του Παλαμά στην Αλεξάνδρεια (φιλολογικός σύλλογος «Νέα Ζωή», 13.2.1926) και έκδοση αντίστοιχου αφιερωματικού τεύχους (Νέα Ζωή 6, όπου προτάσσεται το αφιερωματικό ποίημα του Παλαμά «Όλες οι αγάπες», στον Κ. Ν. Κωνσταντινίδη). Διορίζεται μέλος της Ακαδημίας Αθηνών με την ίδρυσή της (με πρόταση του Γ. Δροσίνη). Στο Μεσολόγγι στις 24 Απρ. για τα 100χρονα από την έξοδο, απαγγέλει το «Η Δόξα στο Μεσολόγγι (1826-1926)». Σε συνέντευξή του αλλά και στην αρθογραφία του σχολιάζει αρνητικά την καβαφική ποίηση. Γνωριμία και ξεκίνημα αλληλογραφίας με την Άρτεμη Ρέσσου, για την οποία θα γράψει 33 ποιήματα. | Ανατροπή δικτατορίας Παγκάλου. Κυβέρνηση Γ. Κονδύλη. ~ Ίδρυση Ακαδημίας Αθηνών. | F. Kafka, Das Schloss. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Grazia Deledda. |
| 1927 | Μελέτη του Γ. Ψυχάρη: Κωστής Παλαμάς. Φιλολογική κριτική μελέτη (Αλεξάνδρεια). Αντιπαράθεση με Ψυχάρη. Επίτιμος δημότης Θεσσαλονίκης. | Κ. Βάρναλης, Σκλάβοι πολιορκημένοι. Κ. Καρυωτάκης, Ελεγεία και σάτιρες. Πρώτες Δελφικές γιορτές. «Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη» (-1931). | |
| 1928 | Εκδίδονται οι Δειλοί και σκληροί στίχοι (Σικάγο) και οι Πεζοί δρόμοι Α΄ και Β΄. Συνταξιοδοτείται (οι ομιλίες στο γεύμα που δόθηκε προς τιμήν του τυπώνονται στο τομίδιο Προς ανάμνησιν). | Κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου. ~ Αυτοκτονία Καρυωτάκη. K. Dieterich, Neugriechische Lyriker (Λειψία). | B. Brecht, Die Dreigroschenoper. A. Huxley, Point Counter Point. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Sigrid Undset. |
| 1929 | Ο κύκλος των τετράστιχων (έκδ.). Αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Αλληλογραφία του ποιητή με τη Στέλλα Διαλέτη, στην οποία απευθύνει σειρά ποιημάτων (ώς τον θάνατό της το 1935), μεγάλο μέρος των οποίων θα παραμείνει ανέκδοτο. Η Λ. Ιακωβίδη, με την οποία τα προηγούμενα χρόνια είχαν ανταλλάξει περίπου 300 επιστολές, εκδίδει το δοκίμιο Οι χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης. Ο Γ. Κατσίμπαλης ιδρύει την εκδοτική σειρά «Για να γνωρίσουμε τον Παλαμά» στην Εστία. Εκδίδεται η μελέτη του Α. Καραντώνη, Εισαγωγή στο παλαμικό έργο. | Ιδιώνυμο. Ορ. Διγενής (=Γ. Θεοτοκάς), Ελεύθερο Πνεύμα. Κ. Εμμανουήλ, Παράφωνος αυλός. περ. Πρωτοπορία (-1931). | Παγκόσμια οικονομική κρίση. |
| 1930 | Ξανατονισμένη μουσική (έκδοση με μεταφράσεις ποιημάτων). Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Έκκληση 30 διανοουμένων για την άρση της θανατικής ποινής δύο κομμουνιστών φαντάρων στον Ριζοσπάστη (13.12.1930) με υπογραφή και του Παλαμά. | Ίδρυση Εθνικού Θεάτρου. Θ. Ντόρρος, Στου γλυτωμού το χάζι. Στ. Ξεφλούδας, Τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού. Κ. Πολίτης, Λεμονοδάσος. Γ. Μπεράτης, Διασπορά. Γ. Σκαρίμπας, Καημοί στο Γριπονήσι. περ. Πρωτοπόροι (1930-1931). | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Sinclair Lewis. |
| 1931 | Περάσματα και χαιρετισμοί (έκδ.). Συνεχίζονται όπως και το προηγούμενο διάστημα οι μεταφράσεις παλαμικών έργων σε ευρωπαϊκές γλώσσες, ενδεικτικά σημειώνεται η κυκλοφορία μετάφρασης του Δωδεκάλογου του Γύφτου στα γαλλικά από τον Eugène Clément , που το 1934 θα εκδώσει και μετάφραση της Φλογέρας του Βασιλιά. | Β' Βαλκανική Συνδιάσκεψη Κωνσταντινούπολης. ~ Η. Βενέζης, Το νούμερο 31328. Γ. Σεφέρης, Στροφή. περ. Νέοι Πρωτοπόροι (1931-1936). περ. Ο Κύκλος (1931-1939, 1945-1947). | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Erik Axel Karlfeldt. |
| 1932 | Στη σειρά «Για να γνωρίσουμε τον Παλαμά» υπὀ τη διεύθυνση του Γ. Κατσίμπαλη εκδίδεται από τον ίδιο ο πρώτος τόμος της παλαμικής βιβλιογραφίας, καθώς και η συναγωγή μελετών του Α. Καραντώνη Γύρω στον Παλαμά. Ατελέσφορη υποψηφιότητα για το βραβείο Νόμπελ. | Βουλευτικές εκλογές με απλή αναλογική - αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης. ~ Εγκαίνια Εθνικού Θεάτρου. περ. Μακεδονικές Ημέρες (1932-1939, 1952-1953). Γ. Σεφέρης, Η Στέρνα. | Ο Φ. Ρούζβελτ πρόεδρος των Η.Π.Α. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: John Galsworthy |
| 1933 | Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου, Α' (έκδ.). Συνεχίζεται η απονομή βραβείων και τιμητικών διακρίσεων, καθώς και η επανέκδοση παλαιότερων συλλογών του. Β' έκδοση της συλλογής Τα τραγούδια της πατρίδας μου, με επιστολή του Legrand και πρόλογο του Παλαμά. | Βουλευτικές εκλογές. Κίνημα Πλαστήρα. Κυβέρνηση Π. Τσαλδάρη. Απόπειρα δολοφονίας Ε. Βενιζέλου. ~ Θάνατος Κ.Π. Καβάφη. Ν. Καββαδίας, Μαραμπού. Μ. Καραγάτσης, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν. Κ. Πολίτης, Εκάτη. Νικήτας Ράντος (ψευδ. Ν. Καλαμάρη), Ποιήματα. Γ. Σαραντάρης, Οι αγάπες του χρόνου. περ. Ιδέα (1933-1934). | Ο Χίτλερ νέος καγκελάριος της Γερμανίας. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Ivan Alekseyevich Bunin. |
| 1934 | Πεζοί Δρόμοι, Γ΄ (έκδ.). La Flûte du roi, Traduit du néo-grec par Eugène Clément. Η Ισπανική κυβέρνηση του απονέμει το μετάλλιο «Del la plaque del l’ Ordre de la Republique». Γράφει και υκλοφορεί σε αυτοτελές μονόφυλλο, στο πρωτότυπο και σε ισπανική μετάφραση, το τετράστιχο ποίημα «Ισπανία». | Γ. Ρίτσος, Τρακτέρ. Τ. Παπατσώνης Εκλογή Α΄. | Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Luigi Pirandello. |
| 1935 | Οι Νύχτες του Φήμιου (1931-1932) (έκδ.). Μετακομίζει στην Πλάκα (Περιάνδρου 5), μετά από έξωση από το σπίτι της Ασκληπιού 3 και με συνεχιζόμενα προβλήματα υγείας. Ανέβασμα της Τρισεύγενης στο Βασιλικό Θέατρο. | Κίνημα της 1ης Μαρτίου. Αντικίνημα Κονδύλη για την παλινόρθωση της βασιλείας. ~ Α. Εμπειρίκος, Υψικάμινος. Γ. Ρίτσος, Πυραμίδες. Γ. Σκαρίμπας, Μαριάμπας. Σταυράκιος Κοσμάς [= Ν.Γ. Πεντζίκης], Αντρέας Δημακούδης, ένας νέος μονάχος. Έκδοση περιοδικών Τα Νέα Γράμματα (1935-40, 1944-45), Νεοελληνικά Γράμματα (1935-1936, 1936-1941) και Το 3ο Μάτι (1935-1937). Πρώτα ποιήματα του Οδ. Ελύτη. 1η συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων Κ.Π. Καβάφη. Ο Εμπειρίκος δίνει διάλεξη περί υπερρεαλισμού. | Εισβολή της Ιταλίας στην Αβησσυνία (σημερινή Αιθιοπία). Ίδρυση της Βέρμαχτ. ~ T. S. Eliot, Ash-Wednesday. Murder in the Cathedral. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: - |
| 1936 | Εορταστικές εκδηλώσεις για τα πενηντάχρονα της πνευματικής του δημιουργίας (με αφετηρία την πρώτη αυτοτελή έκδοση ποιητικής συλλογής το 1886). Σειρά διαλέξεων στον Παρνασσό για το παλαμικό έργο, μονογραφία Παλαμάς του Κων. Τσάτσου, αφιερωματικό παλαμικό τεύχος (5-6) του περ. Τα Νέα Γράμματα (από το οποίο ανατυπώνεταια αυτοτελώς η μελέτη του Ι. Συκουτρή για τον Δωδεκάλογο) και των περιοδικών Πάφος και Κυπριακά Γράμματα. | Αιματηρά γεγονότα το Μάιο στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την απεργία του καπνεργοστασίου «Κομέρσιας». Θάνατος Γ. Κονδύλη, Ελ. Βενιζέλου, Π. Τσαλδάρη. Δικτατορία Μεταξά. ~ Γ. Θεοτοκάς, Αργώ. Γ. Ρίτσος, Επιτάφιος. | Ισπανικός εμφύλιος (-1939). Δολοφονία του Lorca. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Eugene Gladstone O’Neill. |
| 1937 | Τιμητική μηνιαία σύνταξη από τον Δήμο Αθηναίων. Χρυσός σταυρός της Λεγεώνος της Τιμής από τη γαλλική κυβέρνηση. Αποκαλυπτήρια της προτομής του Παλαμά στο Μεσολόγγι. Χαιρετίζει την έκδοση της συλλογής του Ρίτσου με ποίημα στο περ. Νεοελληνικά Γράμματα (31 Ιουλ.). | Κ. Πολίτης, Eroica (σε συνέχειες στα Νέα Γράμματα). Γ. Ρίτσος, Το τραγούδι της αδελφής μου. | Η Ιταλία αποχωρεί από την Κοινωνία των Εθνών. ~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Roger Martin du Gard. |
| 1940 | Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου, Β΄ (έκδ.). Δημοσιεύεται το τετράστιχο «Στη Νεολαία μας» (Αθηναϊκά νέα 10.11.1940). | Τορπιλισμός «Έλλης» στο λιμάνι της Τήνου (Αύγ.). Ελληνοϊταλικός Πόλεμος (έως 1941). ~ Ο. Ελύτης, Προσανατολισμοί. Γ. Ρίτσος, Το εμβατήριο του ωκεανού. Γ. Σαραντάρης, Στους φίλους μιας άλλης χαράς.Γ. Σεφέρης, Τετράδιο Γυμνασμάτων και Ημερολόγιο καταστρώματος [Α΄]. Ά. Σικελιανός, Σίβυλλα. | Συνθηκολόγηση Γαλλίας. Μάχη της Αγγλίας. Δολοφονία Λ. Τρότσκι. ~ E. Hemingway, For Whom the Bell Tolls. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: - |
| 1943 | Στις 9 Φεβρουαρίου πεθαίνει η γυναίκα του. Στις 27 Φεβρουαρίου πεθαίνει στο σπίτι του. Κηδεία με αντιστασιακό χαρακτήρα, απαγγελία του Σικελιανού, ψάλσιμο του εθνικού ύμνου από τον Κατσίμπαλη και πλήθος κόσμου (28 Φεβρ.). *Σημαντικό υλικό για το χρονολόγιο έχει αντληθεί από το Πολίτου-Μαρμαρινού, 2003 (βλ. ενότητα «Εργογραφία-Βιβλιογραφία»). Πρβλ. επίσης το αναλυτικό χρονολόγιο του Κ.Γ. Κασίνη, στον α΄ τόμο της Αλληλογραφίας Παλαμά (1975) (βλ. εδώ στην ενότητα Βιβλιογραφία). *Αγγέλα Γιώτη, 2014 / Εμπλουτισμός και τελευταία ενημέρωση από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (Ιαν. 2017) | Γερμανικά αντίποινα στο Δίστομο και στα Καλάβρυτα. ~ H. Bενέζης, Aιολική γη. Ν. Γκάτσος, Αμοργός. Οδ. Ελύτης, Ήλιος ο πρώτος. Έ. Κακναβάτος, Fuga. Στρ. Mυριβήλης, O Bασίλης ο Aρβανίτης. Ά. Σικελιανός, Aντίδωρο, Ο Δαίδαλος στην Κρήτη. περ. Καλλιτεχνικά Νέα (-1945). | Παράδοση της Ιταλίας άνευ όρων. ~ T.S. Eliot, Four Quartets. Θάνατος του Σεργκέι Ραχμάνινοφ. |
