Εξώφυλλο

Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές

Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)

Στη δόξα του Κρυστάλλη

Από την πέτρα ένας ανθός άχρονος. Και προβάλλει μέσα στο χρόνο, κι είν’ ο ανθός η εικόνα σου, Κρυστάλλη! Γυρεύει τη φλογέρα σου για να μας ξαναμπάσει στην Ήπειρο, στης λεβεντιάς τη βρυσομάνα πλάση.

5 Και αγνάντια ροδομάγουλη, καθάρια, η Μούσα, βλάχα, λιτή, λαϊκή, σαν το χλωρό βασιλικό στη γάστρα, κορμοστασιά, περπατησιά. Τα μάτια της μονάχα σα να σπιτώνουν μέσα τους τον ουρανό με τ’ άστρα.

Κρυστάλλη, ο ποιητής δε ζει στου σκλάβου τη φοβέρα. 10 Γι’ αυτό απ’ τη γη που πάτησες παιδί, του Τούρκου η μπόρα σ’ έριξε στης ελεύθερης πατρίδας τον αέρα· μα εκεί σού εστάθη πιο σκληρή κι από τον Τούρκο η Χώρα.

Γιατί στ’ αφτιά, απ’ το θόρυβο της χώρας ξαφνισμένα και αλλότριο και παράκαιρο βούισμα η μουσική σου. 15 Έγνοια, συμπόνια, ανάπαψη δεν ήτανε για σένα, και της αρρώστιας δόθηκε βορά το νέο κορμί σου.

Του κάκου μετρητοί πιστοί της θείας του στίχου γλώσσας, τ’ ανάκρασμά σου ακούγοντας: «Τέτοια τραγούδια λέω!», σάμπως του Ολύμπου κλάγγασμα, σα φύσημα της Όσσας 20 ή από τον Πίνδο κύλημα νερού, σαν ό,τι ωραίο

δείχνουν ποτάμια, οργώματα, και το χωριό και η στάνη, το κέντημα της λυγερής, τα πράτα του τσοπάνη, τα ντόπια, μακρεμένα πια, σα θρυλικά, σαν ξένα, στα μέτρα σου τα χαίρονταν ονειρευτά πλασμένα.

25 Κρυστάλλη, το τραγούδι σου στέκουν το ηχολογάνε και του καιρού το πέρασμα και των ωρών οι γύροι, και το κρατάν αχάλαστο και το κοιτάνε ως να ’ναι, στο κύμα απάνου του ρυθμού, της Άρτας το γιοφύρι.

Το ’χτισες, πρωτομάστορα, μ’ όλη τη μαστοριά σου, 30 το σιδεροθεμέλιωσες με το δικό σου το αίμα, γλύκα φλογέρας το αίμα σου, και πάει το λάλημά σου με του δακρύου το στάλασμα, με του βουνού το ρέμα.

Κρυστάλλη, και η φωνή σου αχός ξωθιάς που συνεπαίρνει, του Ψωμοπάτη σου η καρδιά, του τσέλιγκα και η γνώση, 35 κάμπος τα τρώει τα νιάτα σου, μα ο σταυραϊτός τα παίρνει στα νύχια του απ’ το χάρο· πάει να σ’ τα καταστερώσει.

Κελαηδεσμένε αντίλαλε, κελαηδιστή τεχνίτη, Δόξα σοι, Νίκα, βοσκέ λαέ, Δάφνη θεϊκέ ερημίτη, καταραμένε της ζωής, της φύσης χαϊδεμένε, 40 όπου κορφή, πουλιά, στοιχειά σε κλαίνε και σε λένε.