Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές
Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
ΔΕΙΛΟΙ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΟΙ ΣΤΙΧΟΙ
ἔστι μοι θεῶν ἔκατι μυρία παντᾷ κέλευθος (χάρη να ’χουν οι θεοί, μου ανοίγονται μπροστά μου από παντού χίλιοι μύριοι δρόμοι). Πίνδαρος (Ἰσθμιονικών Δ΄ 1). |
Για μένα η ποίηση δεν είναι σκοπός, είναι πάθος. Edgar Allan Poe |
| ΑΦΙΕΡΩΜΑ |
|
Ο τόμος των ποιημάτων αυτών, οι «Δειλοί και Σκληροί Στίχοι», δεν είναι παρά κοιτάγματα και φωνές, καθώς πάντα, κοιτάγματα ή σταματημένα προς ορισμένα στρογγυλά και λαμπερά θέματα του εξωτερικού κόσμου ή γυρισμένα προς τους ονειρεμένους ίσκιους ενός αχνόφωτου εσωτερισμού· φωνές που ζητούν ακράταγα να ενταθούν και σκληρά να γρικηθούν ή δειλά να ψιθυριστούν όσο το δυνατο πλησιέστερα προς τη σιωπή. Τους «Δειλούς και Σκληρούς Στίχους», περισυλλεγμένους από τα βάθη θηκών και φακέλων που ανήκουν σε κάθε λογής περιόδους της ζωής μου, από τον καιρό που κυριαρχούσεν ακόμη και στην ποίηση και στα τελευταία της φανερώματα, ως μόνη «του υψηλού γλώσσα» η καθαρεύουσα, ίσαμε τις ημέρες αυτές της αποκλειστικής κυριαρχίας του δημοτικισμού στη λογοτεχνία μας· τα ποιήματ’ αυτά, τρεμουλιαστά ψαξίματα ή θριαμβευτικά περιπατήματα, κομμάτια πάντα, κι εγώ καλά καλά δεν ξέρω ακριβώς, πώς γεννημένα και πώς ύστερα σχεδόν λησμονημένα, ή μέρη μιας προγραμματικά βαλμένης συγκρατητής εργασίας που απόμειναν σχέδια. Τον τόμο τούτο, υστερνότερο, όμως όχι και τελειότερο πόσων αδερφιών του, στο διάστημα σαράντα χρόνων αδιάκοπης παραγωγής, εμπνευσμένης από τη λατρεία του Στίχου που είναι ο ανθρώπινος Λόγος «εν τάξει και μεγέθει» και που είναι, στο μικροσκοπικό του ρυθμικό περπάτημα, το σύμβολο του ρυθμού που κυβερνά το Σύμπαν· τον τόμο τούτον ο ποιητής του, μα που με όλα του τα χρόνια που τον βαραίνουν, ελπίζει πως δε θα είναι ο τελευταίος του και πως δε θα κλείσει τα μάτια του προτού δουλέψει, καθώς ταιριάζει στην αποστολή του, για να στεφανώσει το ταπεινό του οικοδόμημα, τα έργα που θα παρατείνουν και που θα συμπληρώσουν την τέχνη των «Βωμών» και της «Φλογέρας του Βασιλιά», τον τόμο τούτον ο ποιητής του, συμπαθητικά κι ευγνώμονα τον αφιερώνω στο «Plato Hellenic Collegiate Club» που έλαβε την πρωτοβουλία να τον εκδώσει· στους νέους Έλληνες της Αμερικής και στους σοφούς της καθηγητές και διδασκάλους· στους ομόφυλους και στους αλλόφυλους του απέραντου νέου κυρίαρχου κόσμου· σε όλους όσοι είχαν την καλοσύνη και μου έκαμαν την τιμή να τον προσέξουν και να τον αγαπήσουν το στίχο μου. Αθήνα, Απρίλης του 1928. ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ * |
