Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Τρία τέταρτα του αιώνα μετά τον Κορυδαλέα, ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος (1680-1730), ουσιαστικά ο πρώτος συνειδητός φορέας της «φιλοσοφίας των Νεωτέρων» στην ελληνική παιδεία, ασπάζεται τις ίδιες γλωσσικές απόψεις. Γιος του μεγάλου «ἐ ξ ἀ πορρήτων» της οθωμανικής μοναρχίας του Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου (1641-1709), ο οποίος αν και γνώστης των θεωριών της νεότερης ιατρικής και φυσικής, παρέμεινε επίσημα τουλάχιστον πιστός στην παράδοση του νεοαριστοτελισμού, ο Νικόλαος υπήρξε ο πρώτος Έλληνας ηγεμόνας της Μολδαβίας (1709-1715) και της Βλαχίας (1716-1730), εγκαινιάζοντας έτσι τον αιώνα των Φαναριωτών στις παραδουνάβιες χώρες. Ο Μαυροκορδάτος επέλεξε την αττικίζουσα γλώσσα για να εκφράσει είτε τις ιδέες της συμβατικής ηθικής και της παραδοσιακής θεωρίας της χριστιανικής μοναρχίας (Περ ὶ Καθηκόντων, 1722 και αρκετές επανεκδόσεις), είτε για να διατυπώσει τα προσωπικά του ενδιαφέροντα για την νεότερη φιλοσοφία. Το σημαντικότερο έργο του είναι το αφήγημα Φιλοθέου Πάρεργα, όπου η αρχαία γλώσσα αποτελεί το περίβλημα μιας ζωηρής διανοητικής περιέργειας για τους πολιτισμούς τόσο της Ανατολής όσο και της Δύσης. Εδώ αποτυπώνεται ο κοσμοπολιτισμός του συγγραφέα και η εξοικείωσή του με τη νεότερη εμπειρική φιλοσοφία, την οποία θεωρεί ανώτερη από εκείνη του Αριστοτέλη. Έτσι ενώ το γλωσσικό ένδυμα παραμένει αρχαϊκό και καθορισμένο από τις ακαδημαϊκές συμβάσεις μιας αυστηρής παράδοσης, στο ιδεολογικό περιεχόμενο του έργου έχει συντελεστεί ο αναπροσανατολισμός από τον νεοαριστοτελισμό της συμβατικής παιδείας προς τον αρχόμενο Διαφωτισμό.