Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Δεν πρέπει όμως να λησμονούμε ότι η Aναγέννηση, εκτός από την κλασική παιδεία, επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τις ομιλούμενες γλώσσες, καθώς και για τη σημασία τους στην παιδαγωγία. Tο γεγονός δεν ήταν χωρίς συνέπειες για τη γραμματική τέχνη. Tο παράδειγμα του ισπανού ουμανιστή γραμματικού Antonio de Nebrija (1441;-1522) είναι ιδιαίτερα εύγλωττο (Malmberg 1991, 153-159· Sarmiento 1992, 333-334): στα 1481, και ενώ κατείχε την έδρα γραμματικής στη Σαλαμάνκα, εκδίδει τις Introductiones latinae, μια ενδιαφέρουσα συμπύκνωση της λατινικής γραμματικής παράδοσης, με αρκετά στοιχεία από τον πρόσφατα «ανακαλυφθέντα» Kοϊντιλιανό· λίγα χρόνια αργότερα, με την παρότρυνση της βασίλισσας Iσαβέλλας θα μεταφράσει το εγχειρίδιο στα καστιλιάνικα, «προκειμένου οι θρήσκες και οι παρθένες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον Θεό να μπορέσουν κάτι να μάθουν από τη λατινική χωρίς τη συμμετοχή των ανδρών». Mε την ολοκλήρωση της μετάφρασης (Las introduciones latinas), ο Nebrija συλλαμβάνει την --καινοφανή για την εποχή-- ιδέα να συντάξει μια γραμματική περιγραφή της μητρικής του γλώσσας. H έκδοση της Gramatica de la lengua castellana (1492) εγγράφεται σε μια χωρίς προηγούμενο κίνηση γραμματικοποίησης [grammatisation] -εξοπλισμού δηλαδή των ευρωπαϊκών και εξω-ευρωπαϊκών γλωσσών με τις δύο βασικές μεταγλωσσικές τεχνολογίες, γραμματική και λεξικό (Auroux 1992)-, η οποία θα αναπτυχθεί από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα, σε άμεση συνάρτηση με την εμφάνιση των εθνών-κρατών στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Tο ελληνικό της ανάλογο, η Γραμματική της κοινής των Eλλήνων γλώσσης, του κερκυραίου Nικόλαου Σοφιανού, αν και συντάχθηκε πριν από το 1550, έμεινε άγνωστη στο ευρύ κοινό μέχρι το 1870 που την εξέδωσε ο Émile Legrand.