Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα

Δεκέμβριος 2023

• Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις

  Έφυγε από τη ζωή η βραβευμένη λογοτέχνις Μαρία Λαϊνά

  Η βραβευμένη λογοτέχνις Μαρία Μαρία Λαϊνά έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 76 ετών. Η Μαρία Λαϊνά είχε εκδώσει εννέα ποιητικές συλλογές, έντεκα θεατρικά, πεζογραφήματα, μια ανθολογία ξένης ποίησης του 20ού αιώνα κ.ά.

  Οι εκδόσεις Πατάκη, που εδώ και χρόνια φροντίζουν τα έργα της, ανακοίνωσαν τον θάνατό της, αποχαιρετίζοντάς την ως την «κορυφαία εν ζωή Ελληνίδα ποιήτρια».

  Ο χαρακτηρισμός συνοδευόταν από ελάχιστα βιογραφικά στοιχεία («γεννημένη στην Πάτρα το 1947», «είχε τιμηθεί λίγους μήνες πριν, το καλοκαίρι του 2023, με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων»), μια λιτότητα απολύτως ταιριαστή, θα έλεγε κανείς, με το ίδιο το έργο της ποιήτριας, που εκτείνεται χρονολογικά σε πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Ενδεικτικά, το σκεπτικό για τη βράβευσή της με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων υπογράμμιζε μεταξύ άλλων τον «μινιμαλισμό» της ποίησής της, στην οποία η Μαρία Λαϊνά «εξοικονομούσε λέξεις», ενώ τονιζόταν και ο «αφαιρετικός της τρόπος», ο οποίος, «αν και μοιάζει δύσβατος σε πρώτη ανάγνωση, αναδεικνύει το βάθος και τις πτυχώσεις που έχουν όσοι και όσα στη ζωή μας στερούνται ορατότητας και αναγνώρισης».

  Στις εννέα ποιητικές συλλογές της βέβαια (το ξεκίνημα έγινε με την «Ενηλικίωση» το 1968), στα έντεκα θεατρικά της και στα πεζογραφήματά της, όπως το πρόσφατο «Τι όμορφη που είναι η ζωή» (χώρια οι κριτικές της, μια ανθολογία ξένης ποίησης του 20ού αιώνα που επιμελήθηκε και οι μεταφράσεις της, ένα σύνολο έργων που συγκέντρωσε πλήθος εγχώριων και διεθνών διακρίσεων), ιδιαίτερη σημασία έχουν από τη μια ο σχεδόν σωματικός χαρακτήρας της γλώσσας και από την άλλη η ικανότητα της ποιήτριας να στοχάζεται σε μια «αυτάρκη ησυχία», ιδιότητες υπαρκτές, αλλά όχι ακριβώς άφθονες στη «γενιά του ’70» στην οποία ανήκε.

  28 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Τύπος

  Ανακοινώθηκαν τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών για τα Γράμματα και τις Καλές Τέχνες για το 2023

  Τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών δόθηκαν κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης ετήσιας πανηγυρικής συνεδρίας στα πρόσωπα που συνεισέφεραν με το έργο τους στα Γράμματα και τις Τέχνες.

  Από τον χώρο του πολιτισμού τιμήθηκαν, ο 90χρονος ζωγράφος Νίκος Στεφάνου για το σύνολο του έργου του, ο ζωγράφος και σκηνογράφος Γιάννης Μετζικώφ για την εξαιρετική έκδοση Ενδύματα και διηγήματα (εκδ. Καπόν), ο ιστορικός Τέχνης Τάκης Μαυρωτάς, που έχει επιμεληθεί περισσότερες από 100 εκθέσεις, αλλά και ο Κώστας Φέρρης μαζί με την Πέρσα Κουμούτση για το αυτοβιογραφικό του βιβλίο Η γέφυρα των λεμονιών (εκδ. Ποταμός).

  Στην Τάξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών τιμήθηκαν επίσης, η Μάρθα Καρπόζηλου (μετά θάνατον) για το δίτομο έργο της «Τα ελληνικά περιοδικά του 19ου αιώνα». Ακόμα, ο Βασίλειος Α. Γεώργας για το Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη (εκδ. ΠΕΚ), ο Ηλίας Κολοκούρης για αδημοσίευτο έργο για τον Περικλή Γιαννόπουλο, ο Κωνσταντίνος Νικολάου για την πρώτη του ποιητική συλλογή Βιογραφία ενός χεριού (εκδ. Περισπωμένη).

  Επίσης, βραβεία δόθηκαν στις ποιήτριες Μαρία Κούρση Εξόδιος αέρας (εκδ. Εξκδοτική Αθηνών) και Μαρία Σφήκα Αλογα στο στήθος (εκδ. ΑΩ), στον αρχιτέκτονα Γεώργιο Αναπνιώτη για το βιβλίο Αναζητώντας τη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη (Εκδ. Τσουκάτου), στον Γεώργιο Ανδρειωμένο για την έκδοση των Απάντων του Κώστα Κουλουφάκου, καθώς και στη συγγραφέα Gail Holst Warhaft που ερευνά τη μουσική, τη λογοτεχνία και τη λαογραφία της νεότερης Ελλάδας.

  Τα Βραβεία Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη

  - Βραβείο αφηγηματικού πεζού λόγου στον Γιάννη Σιώτο για το βιβλίο του Μάνα πατρίδα, κακιά μητριά (εκδ. Καστανιώτη).
  - Βραβείο δοκιμίου στον Αντώνη Μόλχο για το βιβλίο του Κοινοτοπία του καλού. Ενα εβραιόπουλο στην Ελλάδα της Κατοχής (εκδ. Πατάκη)
  - Βραβείο παιδικής λογοτεχνίας στον Πάνο Βαλαβάνη Η ιστορία της Ακρόπολης. Εκεί όπου οι άνθρωποι συναντούσαν τους θεούς (εκδ. Καπόν)
  - Βραβείο ποίησης στον Γιάννη Μεταξά Φεγγίτες (εκδ. Ίκαρος).

  Επαινοι: στον Σταύρο Αυγολούπη για το σύνολο του έργου του στην παιδική λογοτεχνία. Στον Κώστα Φέρρη και την Πέρσα Κουμούτση για το βιβλίο «Η γέφυρα των λεμονιών». Και στον Θεόδωρο Στάθη για το βιβλίο Δούρειος Ιππος της Δημοκρατίας (εκδ. Άμμων Εκδοτική)

  27 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις

  Διεθνές Θερινό Σχολείο Καβάφη 2024: Καβάφης, Θέατρο και Επιτελεστικότητα (1-6/7/24)

  Το Διεθνές Θερινό Σχολείο Καβάφη είναι μια ετήσια πρωτοβουλία του Αρχείου Καβάφη και του Ιδρύματος Ωνάση· ένα ακαδημαϊκό θερινό σχολείο που εστιάζει στον Κ. Π. Καβάφη, στο αρχείο και το έργο του και επιδιώκει να διερευνήσει τη διεθνή απήχηση και τη σημασία της καβαφικής ποίησης μέσα από καινούριες πολιτισμικές και ακαδημαϊκές οπτικές.

  Επιστρέφοντας για πέμπτη χρονιά, το Διεθνές Θερινό Σχολείο Καβάφη 2024, «Καβάφης, Θέατρο και Επιτελεστικότητα» θα προσεγγίσει το λογοτεχνικό έργο, την ευρεία απήχηση του Κ. Π. Καβάφη και το ψηφιακό αρχείο του ποιητή μέσα από ένα φάσμα διαφορετικών τεχνών, γνωστικών αντικειμένων και ερευνητικών πεδίων, μεταξύ αυτών και τα εξής: Νεοελληνικές Σπουδές, Συγκριτική Φιλολογία, Δημιουργική Γραφή, Παγκόσμια Λογοτεχνία, Ιστορία, Μουσικές Σπουδές, Σπουδές Κινηματογράφου, Ιστορία Τέχνης, Εκπαίδευση/Παιδαγωγικά και Θεατρικές Σπουδές/ Σπουδές Παραστατικών Τεχνών.
  Η θεματική του Θερινού Σχολείου 2024 θα είναι «Καβάφης, Θέατρο και Επιτελεστικότητα», εστιάζοντας στη θεατρικότητα, τη σκηνοθετική δυναμική του έργου του Αλεξανδρινού ποιητή καθώς και την έννοια της επιτελεστικότητας. Επιμελήτριες του Διεθνούς Θερινού Σχολείου Καβάφη 2024 είναι η Gonda Van Steen (King’s College London) και η Μαρία Μπολέτση (Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ / Πανεπιστήμιο του Λέιντεν) και το σχολείο θα λάβει χώρα στο κέντρο της Αθήνας, από την 1η έως τις 6 Ιουλίου 2024.
  Υποψήφιοι διδάκτορες, μεταδιδακτορικοί ερευνητές και μελετητές στην αρχή της σταδιοδρομίας τους που ενδιαφέρονται για το έργο του Κ. Π. Καβάφη ενθαρρύνονται να υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής.
  Η γλώσσα εργασίας του σχολείου είναι τα Αγγλικά. Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων είναι στις 30 Δεκεμβρίου 2023.

  21 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Τύπος

  ''Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες...'' Ανοιχτή συζήτηση για την ποίηση, Αθήνα (15/12/2023)

  Στο πλαίσιο του Athens Book Space του Δήμου Αθηναίων , ο ποιητής Αργύρης Παλούκας συναντά την ηθοποιό Κάτια Γέρου, ε μια ανοιχτή συζήτηση για την ποίηση. Στη συζήτηση συμμετέχουν οι ποιήτριες: Μαίρη Γιόση και Κορίνα Καλούδη, την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023 και ώρα 7.00, στο Πάρκο Ελευθερίας, στην Αθήνα.

  Παράλληλα, το Athens Book Space του Δήμου Αθηναίων παραμένει ανοιχτό για όλους καθημερινά από Τρίτη έως Παρασκευή 11 π.μ.-7 μ.μ. και το Σαββατοκύριακο 10 π.μ.-3 μ.μ. ως ένας χώρος συνάντησης, ανάγνωσης, και χαλάρωσης μέσα στην καρδιά του Πάρκου Ελευθερίας. Όσοι επισκεφτούν τον χώρο, έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε έντυπα και ψηφιακά βιβλία, για παιδιά και ενήλικες, καθώς και 24ωρη δωρεάν πρόσβαση σε Wi-Fi.

  15 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή Ημερίδα του PEN GREECE: Ρητορική μίσους & πολιτική ορθότητα στο πλαίσιο της Ελευθερίας του Λόγου (16/12/2023)

  Το PEN Greece διοργανώνει διαδικτυακή ημερίδα με θέμα: «Ρητορική μίσους & πολιτική ορθότητα στο πλαίσιο της Ελευθερίας του Λόγου» το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2023 ώρα 12.00.
  Η ημερίδα θα μεταδοθεί σε live streaming στα social media και θα δημοσιευθεί στο youtube του PEN Greece.

  Ομιλήτριες/ Ομιλητές

  -Δημήτρης Αλεξίου, Δικηγόρος, Συγγραφέας, Σκηνοθέτης
  «Η διακινδύνευση της ελευθερίας της έκφρασης και οι κίνδυνοι από τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης»

  -Πόπη Αρωνιάδα, Ποιήτρια, Επικεφαλής Επιτροπής για τους Συγγραφείς στη Φυλακή του PEN Greece
  «Η ελευθερία του λόγου συνδέεται με την ολοκλήρωση του ανθρώπου»

  - Σωτηρία Γεωργαντή, Δικηγόρος, Εκπαιδευτικός, Επικεφαλής Επιτροπής Γυναικών Συγγραφέων ​ του PEN Greece ​
  «Μιλώντας για γυναίκες: τα όρια μεταξύ ελευθερίας του λόγου και ρητορικής μίσους»

  - Τζίνα Καρβουνάκη, ICHRPI - National ConvenerGreece
  «Η εξουσία των λέξεων, λέξεις εξουσίας»

  - Αντιγόνη Κατσαδήμα, Ποιήτρια, Δημοσιογράφος
  «Το μίσος και οι μισοί του μισού λεπτού παγκοσμιοποιημένοι»

  - Αγλαΐα Μπλιούμη, Αν. Καθ. Γερμανικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού ΕΚΠΑ​ /Συγγραφέας
  «Εμφανή και κρυμμένα στερεότυπα ως μηχανισμοί παραγωγής του ''ρατσισμού της καθημερινότητας’’»

  - Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Ποιητής, Θεατρολόγος, Μεταφρασεολόγος, Κριτικός, Επικεφαλής της Επιτροπής Μετάφρασης και Γλωσσικών Δικαιωμάτων του Pen Greece
  «Οι λεκτικές ή παραγλωσσικές ή γραπτές (δήθεν εμπιστευτικές προς την ιεραρχία) επιθέσεις, το μίσος, η συκοφαντία, η απαξίωση, η περιφρόνηση, η αναξιοκρατία, η μετριότητα ως μορφές ψυχολογικής βίας (Mobbing) στους εργασιακούς χώρους»

  - Ελένη Πριοβόλου, Συγγραφέας​
  «Η ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης»

  - Αντώνης Δ. Σκιαθάς, Ποιητής, Πρόεδρος Γραφείου Ποιήσεως
  «Η Δυναμική της αλήθειας στα στερεότυπα της καθημερινότητας του μη Ορθού Λόγου»

  - Ηλίας Φραγκάκης, Κοινωνιολόγος, Σκηνοθέτης, Συγγραφέας
  «Από τον ορθό λόγο στην απολιτική ορθότητα, από τα δικαιώματα στο δικαιωματισμό, από τα κοινωνικά κινήματα στην ακινησία του πληκτρολογίου»

  Συντονισμός : Τέσυ Μπάιλα
  Συγγραφέας, Γεν. Γραμματέας PEN Greece

  15 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις :: Συνέδρια & Ημερίδες

  Παρουσίαση των δράσεων του ΚΕΓ στο 16ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας (17/12/23)

  Στο πλαίσιο του 16ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας που πραγματοποιείται στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕΔΕΑ) του Α.Π.Θ. από τον τομέα Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ., ο καθηγητής Γλωσσολογίας και αναπληρωτής πρόεδρος του ΚΕΓ κ. Δημήτρης Κουτσογιάννης θα παρουσιάσει τα τρέχοντα προγράμματα και τις δράσεις του ΚΕΓ (Κυριακή 14 Δεκεμβρίου, 15.30-16.30), στη συνεδρία με τίτλο "Παρουσιάσεις φορέων θεματικά συναφών με την ελληνική Γλωσσολογία".

  14 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Γλωσσολογία :: Ανακοινώσεις :: Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις

  Νέα έκδοση από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών: Δ. Παπαδοπούλου & Α. Ρεβυθιάδου (επιμ.): Εισαγωγή στη Μορφολογία

  Το παρόν βιβλίο απευθύνεται πρωτίστως σε φοιτητές και φοιτήτριες γλωσσολογίας που επιθυμούν να λάβουν εισαγωγικές, αλλά ίσως και πιο εξειδικευμένες γνώσεις για το επιστημονικό πεδίο της μορφολογίας, όπως επίσης και για τα διεπιστημονικά πεδία της λεξικής και της μορφολογικής κατάκτησης, καθώς και της επεξεργασίας της κλιτικής και της παραγωγικής μορφολογίας. Αισιοδοξούμε ότι θα αποτελέσει επίσης χρήσιμο εγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς που ενδιαφέρονται για πτυχές της μορφολογίας της ελληνικής, παρουσιασμένες από μια πιο σύγχρονη οπτική. Παρόλο που η ανάγνωση του βιβλίου δεν προϋποθέτει εξειδικευμένη γνώση μορφολογικών εννοιών και θεωριών, είναι απαραίτητη η εξοικείωση του αναγνώστη με βασικές γλωσσολογικές έννοιες, που συνήθως παρέχονται σε εισαγωγικά μαθήματα γλωσσολογίας.

  14 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Διδασκαλία της Ελληνικής :: Ανακοινώσεις

  4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κριτικής Εκπαίδευσης: ''Η Κριτική Εκπαίδευση στον 21ο αι.: Προκλήσεις και Προτάσεις'', Αθήνα (15-17/12/2023)

  Το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κριτικής Εκπαίδευσης με θέμα : "Η Κριτική Εκπαίδευση στον 21ο αι.: Προκλήσεις και Προτάσεις", που διοργανώνει το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ, θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα 15-17 Δεκεμβρίου 2023, στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, στην Αθήνα.

  14 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Ανακοινώσεις

  Ενημερωτική εκδήλωση: Η αξιοποίηση των ψηφιακών λύσεων στην επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση, από την DAISSy-ΕΑΠ, στο πλαίσιο του έργου UPDATE (15/12/23)

  Η Ερευνητική Ομάδα DAISSy του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) προσκαλεί στην ενημερωτική εκδήλωση με θέμα «Η αξιοποίηση των ψηφιακών λύσεων στην επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση», που διοργανώνεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου UPDATE- User-friendly Practical Distance Active Training Experience, το οποίο υλοποιείται από την DAISSy, ως εταίρος στην Ελλάδα.

  Η δράση πραγματοποιείται την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023 στις 18.00’, στην Πάτρα (Ξενοδοχείο «Moxy Patra Marina»), με δυνατότητα συμμετοχής διαδικτυακά, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας zoom.

  Η εκδήλωση απευθύνεται σε παρόχους επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, συμβούλους μαθητείας, εκπαιδευτικούς στην επαγγελματική κατάρτιση, φορείς που λαμβάνουν αποφάσεις, ερευνητές/ερευνήτριες και επαγγελματίες της εκπαίδευσης.

  Η εκδήλωση είναι ανοικτή στο κοινό, η συμμετοχή είναι δωρεάν και ανοικτή προς όλες/όλους.
  Δεν απαιτείται προεγγραφή και δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής εξ αποστάσεως, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Zoom

  13 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Ανακοινώσεις

  Λογοτεχνική Βραδιά: ''Ο Άντον Τσέχωφ ως Αντικαταθλιπτικό'' στο ΑΠΘ (13/12/2023)

  Η λογοτεχνική βραδιά θα διεξαχθεί την Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2023, ώρα 19:00 (αίθουσα 4, Φιλοσοφική Σχολή) και είναι αφιερωμένη στη ζωή και στο έργο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα και θεατρογράφου Αντόν Παύλοβιτς Τσέχωφ, 120 χρόνια μετά τον θάνατό του.

  Θα μιλήσει ο Δημήτρης Φωτιάδης, διδάσκων της Ρωσικής γλώσσας και πολιτισμού στο ΑΠΘ, Διδάκτωρ της Ρωσικής φιλολογίας και Μεταφραστής.

  Η δράση υλοποιείται στο πλαίσιο πολυετούς συνεργασίας μεταξύ του Προγράμματος “ΙΑΣΩΝ”
  και του Κέντρου Διδασκαλίας Ξένων Γλωσσών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

  13 Δεκ 2023 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0