Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές
Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
| Για τη ζωή και το έργο του | Το ποιητικό του έργο |
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1863-1933)
© (Ατελών ποιημάτων)
Ρενάτα Λαβανίνι, Εκδ. Ίκαρος
Αρχείο Καβάφη (Ίδρυμα Ωνάση)
Τα Πλοία
|
Από την Φαντασίαν έως εις το Χαρτί. Είναι δύσκολον πέρασμα,
είναι επικίνδυνος θάλασσα. Η απόστασις φαίνεται μικρά κατά
πρώτην όψιν, και εν τοσούτω πόσον μακρόν ταξίδι είναι, και πόσον
επιζήμιον ενίοτε διά τα πλοία τα οποία το επιχειρούν.
Η πρώτη ζημία προέρχεται εκ της λίαν ευθραύστου φύσεως των εμπορευμάτων τα οποία μεταφέρουν τα πλοία. Εις τας αγοράς
της Φαντασίας, τα πλείστα και τα καλύτερα πράγματα είναι
κατασκευασμένα από λεπτάς υάλους και κεράμους διαφανείς, και με
όλην την προσοχήν του κόσμου πολλά σπάνουν εις τον δρόμον, και
πολλά σπάνουν όταν τα αποβιβάζουν εις την ξηράν. Πάσα δε
τοιαύτη ζημία είναι ανεπανόρθωτος, διότι είναι έξω λόγου να γυρίσει
οπίσω το πλοίον και να παραλάβει πράγματα ομοιόμορφα. Δεν
υπάρχει πιθανότης να ευρεθεί το ίδιον κατάστημα το οποίον τα
επώλει. Αι αγοραί της Φαντασίας έχουν καταστήματα μεγάλα και
πολυτελή, αλλ’ όχι μακροχρονίου διαρκείας. Αι συναλλαγαί των
είναι βραχείαι, εκποιούν τα εμπορεύματά των ταχέως, και
διαλύουν αμέσως. Είναι πολύ σπάνιον έν πλοίον επανερχόμενον να εύρει
τους αυτούς εξαγωγείς με τα αυτά είδη.
Μία άλλη ζημία προέρχεται εκ της χωρητικότητος των
πλοίων. Αναχωρούν από τους λιμένας των ευμαρών ηπείρων
καταφορτωμένα, και έπειτα όταν ευρεθούν εις την ανοικτήν θάλασσαν
αναγκάζονται να ρίψουν έν μέρος εκ του φορτίου διά να σώσουν το
όλον. Ούτως ώστε ουδέν σχεδόν πλοίον κατορθώνει να φέρει
ακεραίους τους θησαυρούς όσους παρέλαβε. Τα απορριπτόμενα είναι
βεβαίως τα ολιγοτέρας αξίας είδη, αλλά κάποτε συμβαίνει οι
ναύται, εν τη μεγάλη των βία, να κάμνουν λάθη και να ρίπτουν εις
την θάλασσαν πολύτιμα αντικείμενα.
Άμα δε τη αφίξει εις τον λευκόν χάρτινον λιμένα απαιτούνται νέαι θυσίαι πάλιν. Έρχονται οι αξιωματούχοι του τελωνείου και
εξετάζουν έν είδος και σκέπτονται εάν πρέπει να επιτρέψουν την
εκφόρτωσιν· αρνούνται να αφήσουν έν άλλο είδος να αποβιβασθεί·
και έκ τινων πραγματειών μόνον μικράν ποσότητα παραδέχονται.
Έχει ο τόπος τους νόμους του. Όλα τα εμπορεύματα δεν έχουν
ελευθέραν είσοδον και αυστηρώς απαγορεύεται το λαθρεμπόριον.
Η εισαγωγή των οίνων εμποδίζεται, διότι αι ήπειροι από τας
οποίας έρχονται τα πλοία κάμνουν οίνους και οινοπνεύματα από
σταφύλια τα οποία αναπτύσσει και ωριμάζει γενναιοτέρα θερμοκρασία.
Δεν τα θέλουν διόλου αυτά τα ποτά οι αξιωματούχοι του
τελωνείου. Είναι πάρα πολύ μεθυστικά. Δεν είναι κατάλληλα δι’ όλας τας
κεφαλάς. Εξάλλου υπάρχει μία εταιρεία εις τον τόπον, η οποία
έχει το μονοπώλιον των οίνων. Κατασκευάζει υγρά έχοντα το
χρώμα του κρασιού και την γεύσιν του νερού, και ημπορείς να
πίνεις όλην την ημέραν από αυτά χωρίς να ζαλισθείς διόλου. Είναι
εταιρεία παλαιά. Χαίρει μεγάλην υπόληψιν, και αι μετοχαί της
είναι πάντοτε υπερτιμημέναι.
Αλλά πάλιν ας είμεθα ευχαριστημένοι όταν τα πλοία εμβαίνουν
εις τον λιμένα, ας είναι και με όλας αυτάς τας θυσίας. Διότι τέλος
πάντων με αγρυπνίαν και πολλήν φροντίδα περιορίζεται ο αριθμός
των θραυομένων ή ριπτομένων σκευών κατά την διάρκειαν του
ταξιδίου. Επίσης οι νόμοι του τόπου και οι τελωνειακοί κανονισμοί
είναι μεν τυραννικοί κατά πολλά αλλ’ όχι και όλως αποτρεπτικοί,
και μέγα μέρος του φορτίου αποβιβάζεται. Οι δε αξιωματούχοι του
τελωνείου δεν είναι αλάνθαστοι, και διάφορα από τα εμποδισμένα
είδη περνούν εντός απατηλών κιβωτίων που γράφουν άλλο από
επάνω και περιέχουν άλλο, και εισάγονται μερικοί καλοί οίνοι διά τα εκλεκτά συμπόσια.
Θλιβερόν, θλιβερόν είναι άλλο πράγμα. Είναι όταν περνούν κάτι
πελώρια πλοία, με κοράλλινα κοσμήματα και ιστούς εξ εβένου, με
αναπεπταμένας μεγάλας σημαίας λευκάς και ερυθράς, γεμάτα με
θησαυρούς, τα οποία ούτε πλησιάζουν καν εις τον λιμένα είτε διότι
όλα τα είδη τα οποία φέρουν είναι απηγορευμένα, είτε διότι δεν έχει
ο λιμήν αρκετόν βάθος διά να τα δεχθεί. Και εξακολουθούν τον
δρόμον των. Ούριος άνεμος πνέει επί των μεταξωτών των ιστίων, ο
ήλιος υαλίζει την δόξαν της χρυσής των πρώρας, και
απομακρύνονται ηρέμως και μεγαλοπρεπώς, απομακρύνονται διά παντός από
ημάς και από τον στενόχωρον λιμένα μας.
Ευτυχώς είναι πολύ σπάνια αυτά τα πλοία. Μόλις δύο, τρία βλέπομεν καθ’ όλον μας τον βίον. Τα λησμονώμεν δε ογρήγορα.
Όσο λαμπρά ήτο η οπτασία, τόσο ταχεία είναι η λήθη της. Και
αφού περάσουν μερικά έτη, εάν καμίαν ημέραν — ενώ καθήμεθα
αδρανώς βλέποντες το φως ή ακούοντες την σιωπήν — τυχαίως
επανέλθουν εις την νοεράν μας ακοήν στροφαί τινες ενθουσιώδεις,
δεν τας αναγνωρίζομεν κατ’ αρχάς και τυραννώμεν την μνήμην
μας διά να ενθυμηθώμεν πού ηκούσαμεν αυτάς πριν. Μετά πολλού
κόπου εξυπνάται η παλαιά ανάμνησις και ενθυμώμεθα ότι αι
στροφαί αύται είναι από το άσμα το οποίον έψαλλον οι ναύται, ωραίοι
ως ήρωες της Ιλιάδος, όταν επερνούσαν τα μεγάλα, τα θεσπέσια
πλοία και επροχώρουν πηγαίνοντα — τίς ηξεύρει πού.
[1895 – 1896;]
|
