Εξώφυλλο

Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές

Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
Για τη ζωή και το έργο του Το ποιητικό του έργο
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879)

Στίχοι γραφθέντες κατά τας τελευταίας ημέρας της εις Ελβετίαν αναχωρήσεώς μου.
Ποίημα εναντίον της Αγγλοκρατίας εν ταις Ιονίοις Νήσοις

[Απόσπασμα]

Ω! λαμπρών προγόνων δόξα, πώς εσβέσθης τώρα πλέον! Εκρημνίσαμεν τα τείχη των ναών σου των αρχαίων και ηγείραμεν ως δούλοι μαυσωλείον στην δουλείαν· ανδριάς εκεί υπάρχει παριστάνων την Αγγλίαν, 5 ήτις πάντοτε αλύσους αργυράς χρυσάς χαλκεύει, μεθ’ ών πόδας Ιονίων χαίρουσα σκληρώς δεσμεύει. Επί τούτων γεγραμμένα είναι: «Χαίρετε, ω τέκνα της Αγγλίας πεφιλμένα.

»Επειδή οι Άγγλοι όλοι τους προγόνους σας τιμώσι 10 διά τούτο πολλά δίδουν χωρίς έν να αφαιρώσι. Σας χαρίζουν χρυσούς κρίκους, σας χαρίζουν προστασίαν, χαίρετε ω φίλα τέκνα και υμνείτε την Αγγλίαν». Να σ’ υμνήσομεν; ε! τίγρις, δεν αρκείσ’ εις τόσ’ ακόμη, θέλεις αίμα, θέλεις χώρας; ω αναστηθείσα Ρώμη! 15 Έλθε λάβε, μη φοβείσαι, όλοι τώρα το γνωρίζουν, αυτών κύριος συ είσαι.

Μη νομίζεις όμως, όχι, μη νομίζεις ότι είναι το αυτό Ινδός και Έλλην· αν ειπείς στον πρώτον «κλίνε τον αυχένα», ευθύς κλίνει, αλλ’ ο δεύτερος ανάπτει 20 απ’ οργής σκληράν μανίαν, την οποίαν όμως θάπτει εις το στήθος του το φλέγον, το οποίον αν εκρήξει τόσαι φλόγες θα φανώσιν, ώστε ίσως θέλει ρήξει φωτός λάμψιν στην Ινδίαν, θέλει φθάσει να θερμάνει και ψυχράν την Ιρλανδίαν.

25 Τας φωνάς ο Έλλην ταύτας άμ’ ακούσει δεν τρομάζει, ούτε σφαίρας, ούτε λόγχας, έν οστούν μόνον αρπάζει των προγόνων του, με τούτο άγριος ορμά στα πλήθη· εις την άκραν του δεν είναι φάρμακον, αλλ’ είν’ η λήθη, ήτις χύνει ψυχρόν ύδωρ εις το στήθος οπού σχίσει 30 το οστούν· με τούτο απείρων Έλλην δύναται να χύσει εχθρών αίμα. Ω! Αγγλία, οι Οθωμανοί γνωρίζουν τί εστίν απελπισία.

Το γνωρίζετε, ναι, Τούρκοι, πρόσφατ’ είναι αι πληγαί σας, εάν στρέψετε το βλέμμα θα ιδείτε αι ουλαί σας 35 ότι φέρουν μαύρον αίμα, ότι είναι ανοιγμέναι αποφέρουν δυσωδίαν μη ούσαι θεραπευμέναι. Κοινωνούν την γάγγραινάν των και εις τα άλλα σου τα μέλη, ιατρούς εις μάτην έχεις. Ο Θεός μας ούτω θέλει, θα σε θέσει εις το μνήμα, 40 καθώς έγινε το σώμα το Ιεροκλέους θύμα.

Κάθε βόλος της Ελλάδος τρέφει χόρτα ποτισμένα με τα μαύρα αίματά σας. Πανταχού είναι ριγμένα τα οστά σας τα φθαρμένα. Πανταχού είναι σημεία της σφαγής σας, τα οποία των Ελλήνων η ανδρεία 45 ήγειρεν εις κάθε μέρος. Σεις, ω Τούρκοι, ναι, ειπέτε προς τους ιατρούς σας Άγγλους, σεις, ω ποταποί, ειπέτε, αν εβλέπετε γενναίας ιεράς σκιάς την νύκταν εις κοιλάδας φρικαλέας.

Εκεί εβλέπετε πολλάκις, ω Οθωμανοί, να τρέχουν 50 νέα πρόσωπα εις μάχην κι εις τας χείρας των να έχουν γυμνά ξίφνη αιματωμένα. Να πληγώνουν χωρίς μία σκιά μ’ το αίμα της να βάφει του πολέμου τα πεδία. Να πετά καθώς ιέραξ, να πληγώνει καθώς λέων, να βρυχάται ως η τίγρις ο γενναίος Τιμολέων· 55 να κυλίουν εις το αίμα τους εχθρούς των και να φέρουν ιεράς ελαίας στέμμα.

[1842] *