Διδασκαλία-Εκπαίδευση

Εργαστήριο Αρχαιομάθειας 

Φύλλο εργασίας αριθμ. 4 

Σύνταξη-επιμέλεια: Ιωάννης Κονδυλόπουλος

Κείμενο: ΛΥΣΙΑΣ, ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΟΙΣ ΚΟΡΙΝΘΙΩΝ ΒΟΗΘΟΙΣ 2.61-65
Γραμματική: Παραθετικά | Παραθετικά (ἥκιστα) | Παραθετικά (κατάληξη -ώτερος / -ότερος)
Συντακτικό: Σύγκριση (όροι σύγκρισης) | Σύνδεση (αντιθετική)
Λεξιλογικά: πείθομαι - ἀπειθῶ (οικογένειες λέξεων) | Αντώνυμα | Σημασιολoγική εξέλιξη λέξεων
Ερμηνευτικά: Παράλληλες δομές (συντακτικές-νοηματικές) | Το καθεστώς των Τριάκοντα και η αποκατάσταση της δημοκρατίας (αξιοποίηση πηγών)
Ερμηνευτικά: Επιτάφιος λόγος: δομή (αξιοποίηση πηγών) | ΛΥΣ 2.61-65 (κατανόηση - ερμηνεία)

Κείμενο

ΛΥΣΙΑΣ, ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΟΙΣ ΚΟΡΙΝΘΙΩΝ ΒΟΗΘΟΙΣ 2.61-65

ΛΥΣ 2.61-65

[61 ] Ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἐξήχθην ὑπὲρ πάσης ὀλοφύρασθαι
τῆς Ἑλλάδος· ἐκείνων δὲ τῶν ἀνδρῶν ἄξιον καὶ ἰδίᾳ καὶ
δημοσίᾳ μεμνῆσθαι, οἳ φεύγοντες τὴν δουλείαν καὶ περὶ
τοῦ δικαίου μαχόμενοι καὶ ὑπὲρ τῆς δημοκρατίας στασιά-
σαντες πάντας πολεμίους κεκτημένοι εἰς τὸν Πειραιᾶ κατ-
ῆλθον, οὐχ ὑπὸ νόμου ἀναγκασθέντες, ἀλλ' ὑπὸ τῆς φύ-
σεως πεισθέντες, καινοῖς κινδύνοις τὴν παλαιὰν ἀρετὴν τῶν
προγόνων μιμησάμενοι, [62 ] ταῖς αὑτῶν ψυχαῖς κοινὴν τὴν πό-
λιν καὶ τοῖς ἄλλοις κτησόμενοι, θάνατον μετ' ἐλευθερίας
αἱρούμενοι ἢ βίον μετὰ δουλείας, οὐχ ἧττον ταῖς συμφο-
ραῖς αἰσχυνόμενοι ἢ τοῖς ἐχθροῖς ὀργιζόμενοι, μᾶλλον βου-
ληθέντες ἐν τῇ αὑτῶν ἀποθνῄσκειν ἢ ζῆν τὴν ἀλλοτρίαν
οἰκοῦντες, συμμάχους μὲν ὅρκους καὶ συνθήκας ἔχοντες,
πολεμίους δὲ τοὺς πρότερον ὑπάρχοντας καὶ τοὺς πολίτας
τοὺς ἑαυτῶν. [63 ] ἀλλ' ὅμως οὐ τὸ πλῆθος τῶν ἐναντίων φο-
βηθέντες, ἀλλ' ἐν τοῖς σώμασι τοῖς ἑαυτῶν κινδυνεύσαντες,
τρόπαιον μὲν τῶν πολεμίων ἔστησαν, μάρτυρας δὲ τῆς
αὑτῶν ἀρετῆς ἐγγὺς ὄντας τοῦδε τοῦ μνήματος τοὺς Λακε-
δαιμονίων τάφους παρέχονται. καὶ γάρ τοι μεγάλην μὲν
ἀντὶ μικρᾶς ἀπέδειξαν τὴν πόλιν, ὁμονοοῦσαν δὲ ἀντὶ στα-
σιαζούσης ἀπέφηναν, τείχη δὲ ἀντὶ τῶν καθῃρημένων ἀνέ-
στησαν. [64 ] οἱ δὲ κατελθόντες αὐτῶν, ἀδελφὰ τὰ βουλεύματα
τοῖς ἔργοις τῶν ἐνθάδε κειμένων ἐπιδεικνύντες, οὐκ ἐπὶ
τιμωρίαν τῶν ἐχθρῶν ἀλλ' ἐπὶ σωτηρίαν τῆς πόλεως ἐτρά-
ποντο, καὶ οὔτε ἐλαττοῦσθαι δυνάμενοι οὔτ' αὐτοὶ πλέον
ἔχειν δεόμενοι τῆς μὲν αὑτῶν ἐλευθερίας καὶ τοῖς βουλο-
μένοις δουλεύειν μετέδοσαν, τῆς δ' ἐκείνων δουλείας αὐτοὶ
μετέχειν οὐκ ἠξίωσαν. [65 ] ἔργοις δὲ μεγίστοις καὶ καλλίστοις
ἀπελογήσαντο, ὅτι οὐ κακίᾳ τῇ αὑτῶν οὐδ' ἀρετῇ <τῇ>
τῶν πολεμίων πρότερον ἐδυστύχησεν ἡ πόλις· εἰ γὰρ στα-
σιάσαντες πρὸς ἀλλήλους βίᾳ παρόντων Πελοποννησίων
καὶ τῶν ἄλλων ἐχθρῶν εἰς τὴν αὑτῶν οἷοί τε ἐγένοντο κατ-
ελθεῖν, δῆλον ὅτι ῥᾳδίως ἂν ὁμονοοῦντες πολεμεῖν αὐτοῖς
ἐδύναντο.

Γραμματική

Παραθετικά [Επίπεδο Β]

Άσκηση 1η

Να πληκτρολογήσεις τους υπόλοιπους τύπους σε κάθε γραμματική ακολουθία λέξεων, όπως στο παράδειγμα:

καινοῖς (ΛΥΣ 2.61.7)
καινοτέροις καινοτάτοις

01. παλαιὰν (ΛΥΣ 2.61.7)
02. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
03. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
04. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
05. ἧττον (ΛΥΣ 2.62.3)
06. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
07. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
08. μᾶλλον (ΛΥΣ 2.62.4)
09. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
10. μεγάλην (ΛΥΣ 2.63.5)
11. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
12. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
13. μικρᾶς (ομαλά) (ΛΥΣ 2.63.6)
14. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
15. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
16. δυνάμενοι (ΛΥΣ 2.64.4)
17. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
18. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
19. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
20. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
21. μεγίστοις (ΛΥΣ 2.65.1)
22. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
23. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
24. καλλίστοις (ΛΥΣ 2.65.1)
25. ῥᾳδίως (ΛΥΣ 2.65.6)
26. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
27. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Παραθετικά (ἥκιστα) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 2η

ἧττον (ΛΥΣ 2.62.3): Να πληκτρολογήσεις στη μηχανή αναζήτησης του ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΛΕΞΕΩΝ ηκιστ. Πώς εξηγείται η απουσία τύπων του επιθέτου ἥκιστος από τα αποτελέσματα; Να επιλέξεις:

Ο τύπος συναντάται συχνά σε κείμενα της κλασικής περιόδου, αλλά τυχαίνει να μην συμπεριλαμβάνεται στα κείμενα του Ανθολογίου.
Αντί του σπανιότατου τύπου ἥκιστος χρησιμοποιείται το επίρρημα ἥκιστα.
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 3η

Σε πολλά από τα αποτελέσματα της προηγούμενης αναζήτησης (βλ. άσκηση 2) το επίρρημα ἥκιστα χρησιμοποιείται σε σχήμα λιτότητας, Να επιλέξεις σε ποιο ή ποια από τα παρακάτω αποτελέσματα έχουμε σχήμα λιτότητας.

ΞΕΝ Απομν 4.5.3 νομίζεις τοῦτον ἐλεύθερον εἶναι; Ἥκιστα, ἔφη. Ἴσως γὰρ ἐλευθέριον φαίνεταί σοι
ΔΗΜ 18.252 αὐτοῦ καὶ τὴν βασκανίαν, οὐχ ἥκιστα δ' ἀφ' ὧν περὶ τῆς τύχης διελέχθη.
ΠΛ Ευθυδ 305c οἱ ῥήτορες ἀγωνίζονται; ΚΡ. Ἥκιστα νὴ τὸν Δία ῥήτωρ, οὐδὲ οἶμια
ΈλεγχοςΑπάντηση

Παραθετικά (κατάληξη -ώτερος / -ότερος) [Επίπεδο Β]

Άσκηση 4η

ἄξιον (ΛΥΣ 2.61.2): να επιλέξεις ποιος θα είναι ο συγκριτικός βαθμός του επιθέτου:

ἀξιότερον
ἀξιώτερον
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 5η

Να επιλέξεις αν το καθένα από τα παρακάτω παραθετικά έχει γραφεί με ορθή παραθετική κατάληξη:

1. ὀχυρώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
2. δυνατότερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
3. κενώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
4. γενναιότερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
5. νεώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
6. θερμώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
7. τιμιώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
8. ἐνδοξώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
9. ἀπαλώτερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
10. βαρβαρότερος
ΣΩΣΤΟ
ΛΑΘΟΣ
ΈλεγχοςΒοήθειαΑπάντηση

Συντακτικό

Σύγκριση (όροι σύγκρισης) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 6η

οὐχ ἧττον ταῖς συμφοραῖς αἰσχυνόμενοι ἢ τοῖς ἐχθροῖς ὀργιζόμενοι, μᾶλλον βουληθέντες ἐν τῇ αὑτῶν ἀποθνῄσκειν ἢ ζῆν τὴν ἀλλοτρίαν οἰκοῦντες (ΛΥΣ 2.62.3-6): να επιλέξεις από τον πίνακα τον ορθό χαρακτηρισμό για καθένα από τα λεκτικά σύνολα της στήλης Α.

π.χ. οὐχ ἧττον Συγκριτική λέξη

ΑΒ
ἀποθνῄσκεινΈλεγχος
ἢ ζῆνΈλεγχος
αἰσχυνόμενοιΈλεγχος
ἢ ὀργιζόμενοιΈλεγχος
μᾶλλονΈλεγχος
Απάντηση

Σύνδεση (αντιθετική) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 7η

Να επιλέξεις από τον πίνακα ποιο σχήμα λόγου χρησιμοποιεί ο ρήτορας σε καθένα από τα αποσπάσματα που παρατίθενται στη στήλη Α. Κάποιο από τα σχήματα λόγου που αναφέρονται στον πίνακα ενδέχεται να περισσεύει.

π.χ. καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ αντίθεση

οὐχ ὑπὸ νόμου ἀναγκασθέντες, ἀλλ' ὑπὸ τῆς φύσεως πεισθέντεςΈλεγχος
οὐ τὸ πλῆθος τῶν ἐναντίων φοβηθέντες, ἀλλ' ἐν τοῖς σώμασι τοῖς ἑαυτῶν κινδυνεύσαντεςΈλεγχος
μεγάλην μὲν ἀντὶ μικρᾶς ἀπέδειξαν τὴν πόλιν, ὁμονοοῦσαν δὲ ἀντὶ στασιαζούσης ἀπέφηναν, τείχη δὲ ἀντὶ τῶν καθῃρημένων ἀνέστησανΈλεγχος
οὐκ ἐπὶ τιμωρίαν τῶν ἐχθρῶν ἀλλ' ἐπὶ σωτηρίαν τῆς πόλεωςΈλεγχος
θάνατον μετ' ἐλευθερίας αἱρούμενοι ἢ βίον μετὰ δουλείαςΈλεγχος
ΒοήθειαΑπάντηση

Λεξιλογικά

πείθομαι - ἀπειθῶ (οικογένειες λέξεων) [Επίπεδο Β]

Άσκηση 8η

πεισθέντες (ΛΥΣ 2.61.7): να πληκτρολογήσεις στη μηχανή αναζήτησης του ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΛΕΞΕΩΝ %πειθ%. Να πληκτρολογήσεις στα παρακάτω κενά τα αποτελέσματα που δεν αποτελούν κλιτικούς τύπους του πείθω ή δεν έχουν ετυμολογική συγγένεια με αυτό. Κάποιο/α από τα κενά ενδέχεται να περισσεύει/ουν.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
02. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
03. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΒοήθειαΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 9η

Ποια σύνθετα επίθετα με β΄ συνθετικό το πείθεσθαι συμπεριλαμβάνονται στα αποτελέσματα της προηγούμενης αναζήτησης; Να τα πληκτρολογήσεις στον λημματικό τους τύπο, για να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά. Κάποιο/α από τα κενά ενδέχεται να περισσεύει/ουν.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
02. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
03. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
04. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
05. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 10η

Πώς εξηγείται ότι τα σύνθετα επίθετα εὐ-πειθής "υπάκουος" και ἀ-πειθής "ανυπάκουος" είναι οξύτονα, ενώ το κύριο όνομα Διο-πείθης παροξύτονο; Να επιλέξεις την ορθή απάντηση:

Δεν υπάρχει καμία απολύτως πρακτική κατά τον σχηματισμό τω Κυρίων ονομάτων, εκτός από το ότι οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν τα σύνθετα Κύρια ονόματα.
Κατά τον σχηματισμό ενός Κύριου ονόματος από ένα επίθετο έχουμε συχνά αναβιβασμό του τόνου.
Ο τόνος στη συγκεκριμένη συλλαβή αποτελεί κατάλοιπο πανάρχαιου τονισμού.
ΈλεγχοςΒοήθειαΑπάντηση

Άσκηση 11η

Να πληκτρολογήσεις στα παρακάτω κενά όλα τα αποτελέσματα της αναζήτησης της άσκησης 8 που αποτελούν κλιτικούς τύπους του αντώνυμου του ρήματος πείθομαι.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
02. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
03. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
04. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
05. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 12η

Ακολουθούν οι τύποι του ἀπειθῶ που εμφανίζονται στην αναζήτηση της άσκησης 8. Ας υποθέσουμε ότι δεν γνωρίζεις ότι το ρήμα ανήκει στη δεύτερη τάξη των συνηρημένων (σε -έω/ῶ). Να επιλέξεις ποιος από τους τύπους αυτούς είναι από μόνος του αρκετός να σου φανερώσει ότι το ρήμα ανήκει στην τάξη αυτή (άρα, θα κλιθεί όπως το ποιέω, -ῶ).

ἀπειθεῖν
ἀπειθήσουσιν
ἀπειθοῦντα
ἀπειθῶν
ἀπειθῶσι
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 13η

• Αφού ανατρέξεις στις παρ. 187, 188και 196 του ΟΔΗΓΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΛΕΞΕΩΝ να επιλέξεις ποιο από τα παρακάτω σχηματίζεται, σύμφωνα με τα γραφόμενα του Debrunner, με τον ίδιο τρόπο που σχηματίζεται το ἀπειθέω, -ῶ.

πλεῖν
φιλεῖν
τρομεῖν
σοβεῖν
τελεῖν
ἀμελεῖν
ΈλεγχοςΑπάντηση

Άσκηση 14η

Στον ΟΔΗΓΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΛΕΞΕΩΝ παρ. 196 διαβάζουμε ότι δυσμαθὴς είναι "αυτός που μαθαίνει δύσκολα", αλλά και "αυτός που είναι δύσκολο να τον μάθεις". Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι συμβαίνει κάτι αντίστοιχο για το ἀπειθής; Πριν απαντήσεις, να λάβεις υπόψη σου το παρακάτω χωρίο του Θέογνη (Eλεγ. 2.1234-1235):

Ὦ παῖ͵ ἄκουσον ἐμεῦ δαμάσας φρένας· οὔ τοι ἀπειθῆ
μῦθον ἐρῶ τῆι σῆι καρδίηι οὐδ΄ ἄχαριν.

ΝΑΙ
ΟΧΙ
ΈλεγχοςΒοήθειαΑπάντηση

Αντώνυμα [Επίπεδο Α]

Άσκηση 15η

Δίνονται λέξεις του κειμένου. Να βρεις μέσα σε αυτό τις αντώνυμές τους λέξεις και, αφού σχηματίσεις -όπου είναι απαραίτητο-, τον αντίστοιχο τους τύπο να τον πληκτρολογήσεις στα παρακάτω κενά:

π.χ. δημοσίᾳ (ΛΥΣ 2.61.3) ἰδίᾳ

δουλείας (ΛΥΣ 2.62.3)Έλεγχος
νόμου (ΛΥΣ 2.61.6)Έλεγχος
θάνατον (ΛΥΣ 2.62.2)Έλεγχος
ἀποθνῄσκειν (ΛΥΣ 2.62.5)Έλεγχος
μεγάλην (ΛΥΣ 2.63.5)Έλεγχος
ὁμονοοῦσαν (ΛΥΣ 2.63.6)Έλεγχος
ἀνέστησαν (ΛΥΣ 2.63.7)Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Σημασιολoγική εξέλιξη λέξεων [Επίπεδο Α]

Άσκηση 16η

Να επιλέξεις ποιες από τις παρακάτω λέξεις του αποσπάσματος χρησιμοποιούνται σήμερα με διαφορετική σημασία από αυτήν που έχουν στα συγκεκριμένα συμφραζόμενα.

ὀλοφύρασθαι (ΛΥΣ. 2.61.1)
αἰσχυνόμενοι (ΛΥΣ 2.62.4)
μαχόμενοι (ΛΥΣ 2.61.4)
κατῆλθον (ΛΥΣ 2.61.5)
ὁμονοοῦσαν (ΛΥΣ 2.63.6)
καθῃρημένων (ΛΥΣ 2.63.7)
ἀνέστησαν (ΛΥΣ 2.63.7)
ἠξίωσαν (ΛΥΣ 2.64.7)
ἐδυστύχησεν (ΛΥΣ 2.65.3)
ΈλεγχοςΒοήθειαΑπάντηση

Ερμηνευτικά

Παράλληλες δομές (συντακτικές-νοηματικές) [Επίπεδο Β]

Άσκηση 17η

Να συμπληρώσεις (με αντιγραφή-επικόλληση) στη στήλη Β του πίνακα όλα τα χωρία που αντιστοιχούν νοηματικά και συντακτικά σε εκείνα της στήλης Α.

π.χ. καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ

καὶ περὶ τοῦ δικαίου μαχόμενοι

Έλεγχος

οὐχ ὑπὸ νόμου ἀναγκασθέντες

Έλεγχος

θάνατον μετ' ἐλευθερίας

Έλεγχος

ταῖς συμφοραῖς αἰσχυνόμενοι

Έλεγχος

οὐκ ἐπὶ τιμωρίαν τῶν ἐχθρῶν

Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Το καθεστώς των Τριάκοντα και η αποκατάσταση της δημοκρατίας (αξιοποίηση πηγών) [Επίπεδο Β]

Άσκηση 18η

Ακολουθούν αποσπάσματα του ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΥ, που σχετίζονται με τα γεγονότα του εξεταζόμενου χωρίου. Να εντοπίσεις και να μεταφέρεις (με αντιγραφή-επικόλληση) στα παρακάτω κενά τις περιόδους ή ημιπεριόδους του χωρίου μας που περιέχουν κάποια πληροφορία σχετική με τα αποσπάσματα αυτά. Σε παρένθεση δίνεται ο αριθμός των περιόδων ή ημιπεριόδων που ζητούνται.

1. ΑΡΙΣΤ ΑθΠολ 38.3 ὡς δ' οἱ τὸν Πειραιέα καὶ τὴν Μουνιχίαν ἔχοντες, ἀποστάντος ἅπαντος τοῦ δήμου πρὸς αὐτούς, ἐπεκράτουν τῷ πολέμῳ, τότε κατα-
λύσαντες τοὺς δέκα τοὺς πρώτους αἱρεθέντας ἄλλους εἵ-
λοντο δέκα τοὺς βελτίστους εἶναι δοκοῦντας, ἐφ' ὧν συνέβη
καὶ τὰς διαλύσεις γενέσθαι καὶ κατελθεῖν τὸν δῆμον,
συναγωνιζομένων καὶ προθυμουμένων τούτων.
(1 περίοδος)

Έλεγχος

2. ΞΕΝ Ελλ 2.4.43 καὶ ὀμόσαντες ὅρκους ἦ μὴν μὴ μνησικακήσειν, ἔτι καὶ νῦν ὁμοῦ
τε πολιτεύονται καὶ τοῖς ὅρκοις ἐμμένει ὁ δῆμος.
(1 περίοδος)

Έλεγχος

3. ΞΕΝ Ελλ 2.4.10 Ἐκ δὲ τούτου λαβὼν ὁ Θρασύβουλος τοὺς ἀπὸ Φυλῆς
περὶ χιλίους ἤδη συνειλεγμένους, ἀφικνεῖται τῆς νυκτὸς εἰς
τὸν Πειραιᾶ.
(1 ημιπερίοδος)

Έλεγχος

4. ΞΕΝ Ελλ 2.2.23 μετὰ δὲ ταῦτα Λύσανδρός τε κατέπλει εἰς τὸν Πειραιᾶ καὶ
οἱ φυγάδες κατῇσαν καὶ τὰ τείχη κατέσκαπτον ὑπ' αὐλητρίδων πολλῇ προθυμίᾳ, νομίζοντες ἐκείνην τὴν ἡμέραν τῇ Ἑλλάδι ἄρχειν τῆς ἐλευθερίας.
(1 περίοδος)

Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 19η

Να τοποθετήσεις τα αποσπάσματα της άσκησης 18 στην ορθή χρονολογική σειρά, πληκτρολογώντας στα παρακάτω κενά τον αριθμό του καθενός.

01. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
02. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
03. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
04. Πατήστε για πληκτρολόγησηΈλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Ερμηνευτικά

Επιτάφιος λόγος: δομή (αξιοποίηση πηγών) [Επίπεδο Β]

Άσκηση 20η

Δίνεται η συνήθης δομή ενός επιτάφιου λόγου.
1. Προοίμιο.
2. Καταγωγή και πρόγονοι:
α). εγκώμιο της αττικής γης και της αυτοχθονίας των Αθηναίων,
β). ανατροφή και αγωγή του αθηναϊκού λαού,
γ). η φιλοπατρία, όπως εκδηλώθηκε στα πολεμικά κατορθώματα (μυθικά και ιστορικά) του αθηναϊκού παρελθόντος.
3. Οι προκείμενοι νεκροί, οι αρετές τους και οι πολεμικοί άθλοι τους.
4. Προτροπή για μίμηση στους νεότερους και παραμυθία (παρηγοριά) στους γονείς και τις χήρες των νεκρών.
5. Επίλογος.
(βλ. Θουκυδίδη, Περικλέους Επιτάφιος, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2000, σελ.13).

Ακολουθούν παραπομπές σε αποσπάσματα από επιτάφιους λόγους. Να πληκτρολογήσεις δίπλα σε καθεμία από αυτές τον αριθμό που αντιστοιχεί στο μέρος/τμήμα του επιταφίου όπου ανήκει το κάθε απόσπασμα, όπως στο παράδειγμα:

ΛΥΣ 2.61 2

ΛΥΣ 2.2Έλεγχος
ΛΥΣ 2.4Έλεγχος
ΛΥΣ 2.20Έλεγχος
ΛΥΣ 2.67Έλεγχος
ΛΥΣ 2.72Έλεγχος
ΘΟΥΚ 2.46.1Έλεγχος
ΔΗΜ 60.16Έλεγχος
ΥΠΕΡ 6.41Έλεγχος
ΔΗΜ 60.5Έλεγχος
ΘΟΥΚ 2.36.1Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

ΛΥΣ 2.61-65 (κατανόηση - ερμηνεία) [Επίπεδο Α]

Άσκηση 21η

Να επιλέξεις το χωρίο του κειμένου που αιτιολογεί καθέναν από τους παρακάτω ισχυρισμούς:

Άσκηση 1η

Συνήθης πρακτική των ρητόρων είναι η εκτενής αναφορά στα κατορθώματα των προγόνων. Η επιμονή αυτή εξηγείται, ανάμεσα στα άλλα, γιατί οι πρόγονοι αποτέλεσαν αξεπέραστα πρότυπα αρετής για τους προκείμενους νεκρούς.

Ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἐξήχθην ὑπὲρ πάσης ὀλοφύρασθαι τῆς Ἑλλάδος (ΛΥΣ 2.61.1 εξ.)Έλεγχος
οἱ δὲ κατελθόντες αὐτῶν, ἀδελφὰ τὰ βουλεύματα τοῖς ἔργοις τῶν ἐνθάδε κειμένων ἐπιδεικνύντες (ΛΥΣ 2.64.1 εξ.)Έλεγχος
ἔργοις δὲ μεγίστοις καὶ καλλίστοις ἀπελογήσαντο, ὅτι οὐ κακίᾳ τῇ αὑτῶν οὐδ' ἀρετῇ <τῇ> τῶν πολεμίων πρότερον ἐδυστύχησεν ἡ πόλις· (ΛΥΣ 2.65.1 εξ.)Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση

Άσκηση 2η

Ο ρήτορας τονίζει ότι οι δημοκρατικοί αποδείχτηκαν αμνησίκακοι και επιεικείς απέναντι σε όσους είχαν καταλύσει τη δημοκρατία.

(…) καινοῖς κινδύνοις τὴν παλαιὰν ἀρετὴν τῶν προγόνων μιμησάμενοι, (…) (ΛΥΣ 2.61.7 εξ.)Έλεγχος
(…) οὐκ ἐπὶ τιμωρίαν τῶν ἐχθρῶν ἀλλ' ἐπὶ σωτηρίαν τῆς πόλεως ἐτράποντο, καὶ οὔτε ἐλαττοῦσθαι δυνάμενοι οὔτ' αὐτοὶ πλέον ἔχειν δεόμενοι τῆς μὲν αὑτῶν ἐλευθερίας καὶ τοῖς βουλομένοις δουλεύειν μετέδοσαν, τῆς δ' ἐκείνων δουλείας αὐτοὶ μετέχειν οὐκ ἠξίωσαν. (ΛΥΣ 2.64.2 εξ.)Έλεγχος
ἔργοις δὲ μεγίστοις καὶ καλλίστοις ἀπελογήσαντο, ὅτι οὐ κακίᾳ τῇ αὑτῶν οὐδ' ἀρετῇ <τῇ> τῶν πολεμίων πρότερον ἐδυστύχησεν ἡ πόλις· (ΛΥΣ 2.65.1 εξ.)Έλεγχος
ΑπάντησηΒοήθεια στην πληκτρολόγηση