Εξώφυλλο

Αριάδνη

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας

της Δήμητρας Μήττα

ΠΙΤΘΕΑΣ

    Ο Πιτθέας ήταν γιος του Πέλοπα και της Ιπποδάμειας (ή της Δίας), αδελφός του Θυέστη και του Ατρέα. Διαδέχθηκε τον Τροιζήνα στον θρόνο της ομώνυμης πόλης, όπου λεγόταν ότι ίδρυσε τον αρχαιότερο ναό στον ελληνικό χώρο, αφιερωμένο στον Θεάριο Απόλλωνα. Φημιζόταν για τη μαντική του τέχνη, για τη σοφία και την ευγλωττία του. Θεωρούνταν, μάλιστα, ο πρώτος διδάξας τη ρητορική τέχνη, για την οποία είχε αφήσει και σύγγραμμα. Σε αυτόν αποδίδονταν τα ρητά μηδέν ἄγαν (αντί στον Χίλωνα) και μὴ δικάσῃς πρὶν ἀμφοῖν τὸν μῦθον ἀκούσῃς.

    Φίλος του ήταν ο βασιλιάς των Αθηνών Αιγέας, τον οποίο φιλοξένησε μια φορά. Τότε ο Αιγέας του ανέφερε τον δυσνόητο χρησμό που είχε πάρει από το Μαντείο των Δελφών και που έλεγε: «Μη λύσεις, εσύ, ο άριστος, των ανθρώπων, το στόμιο ασκού κρασιού, πριν φτάσεις στο υψηλότερο μέρος της Αθήνας». Ο Πιτθέας, κατανοώντας το νόημα, μέθυσε τον Αιγέα και τον έριξε στο κρεβάτι της κόρης του Αίθρας, αποσκοπώντας έτσι να γίνει παππούς του διαδόχου του αθηναϊκού θρόνου. Το πρωί, όταν ο Αιγέας συνήλθε από το μεθύσι έχοντας δίπλα του την Αίθρα, την έπεισε να του υποσχεθεί ότι αν αποκτούσε απόγονό του, θα τον μεγάλωνε στην πόλη χωρίς να του φανερώνσει το όνομα του πατέρα του. Πράγματι, γεννήθηκε παιδί που ονομάστηκε Θησέας και μεγάλωσε στο παλάτι του παππού του Πιτθέα, ο οποίος επέβλεψε και την ανατροφή του. Από αυτόν τον παππού προκύπτουν τα δικαιώματα του Θησέα στον θρόνο της Τροιζήνας.

    Ο Πιτθέας ανέλαβε να αναθρέψει και τον Ιππόλυτο, τον γιο του Θησέα από την Αμαζόνα Αντιόπη, και να τον προετοιμάσει για τον θρόνο της Τροιζήνας, λύνοντας έτσι ένα πρόβλημα της βίαιης διαδοχής στον θρόνο της Αθήνας, μια και ο Θησέας προέβη σε δεύτερο γάμο με τη Φαίδρα και απέκτησε μαζί της παιδιά. (Εικ. 174)