Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <^>

1. Ριζικές λέξεις

§ 21. Εφόσον εδώ πραγματευόμαστε τον σχηματισμό των λέξεων και όχι τις ίδιες τις λέξεις και την κλίση, οι ριζικές λέξεις μας ενδιαφέρουν στο βαθμό που διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στον σχηματισμό των λέξεων. Γνωρίζουμε τα ριζικά ρήματα των αρχαίων ελληνικών μόνον από μεμονωμένα παλιά δείγματα που χάνονται εντελώς μέσα στο πλήθος των παράγωγων ρημάτων· επιπλέον στο ρήμα η ρίζα, αν αντιδιαστέλλεται με διευρυμένες μορφές του, έχει μετατραπεί σε σχηματιστικό στοιχείο (π.χ. αποτελεί διακριτικό γνώρισμα του αορίστου στο ἔ-γνω-ν έναντι του γι-γνώ-σκ-ω, ή στο ἔ-ταμ-ον έναντι του τάμ-ν-ω). Αντίθετα τα ριζικά ονόματα ήδη κατά την περίοδο της ινδοευρωπαϊκής συνδέονται πολύ στενά με τη σύνθεση και αποτελούν τουλάχιστον εδώ βοηθητικό μέσο σχηματισμού λέξεων· δες § 44 για τον τύπο κάτ-οχος και πρόσ-φυξ, § 62 για τον τύπο ἄ-φορος - εὔ-ζυξ, § 102 για τον τύπο βου-πλήξ, § 105 για τον τύπο οἰστρο-πλήξ, § 97 για τον τύπο ψυχο-πομπός, § 106 για τον τύπο θεό-πομπος. Στην περίπτωση, όμως, του -πομπος λόγω της ενδιάμεσης θέσης του "θεματικού φωνήεντος" ο/ε ανάμεσα στην απόληξη της ρίζας και στο επίθημα (§ 10) μπορούμε να μιλήσουμε για ένα επίθημα -ο- (§ 280) και ως παράλληλο να εξηγήσουμε ότι και το θηλυκό σε -ᾱ, που εμφανίζεται πραγματικά ως επίθημα σε παλιά και νεότερα αφηρημένα ρηματικά παράγωγα (§ 281), θα μπορούσε να ανάγεται αρχικά σε ρίζες (σε -ᾱ).