Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <^>

2. Αναδιπλασιασμός

§ 22. Η καθαρά συντακτική επανάληψη της ίδιας λέξης για δήλωση διάρκειας, συσσώρευσης, έντασης, αν αναπτυχτεί στενά συνδεμένη με μια ενιαία παράσταση, μπορεί να γίνει συνθετικό: καθαρά συντακτική επανάληψη π.χ. Ἆρες Ἄρες (Όμ.), κύριε κύριε, ἔπεσεν ἔπεσεν (Καιν. Διαθ.), αλλά και σύνθετο π.χ. προπροκυλινδόμενος (Όμ.) 'στριφογυρίζοντας διαρκώς', πάμπαν (Όμ.) 'παντελώς'. Τέτοιοι, όμως, διπλασιασμοί είναι μόνο περιστασιακοί στα αρχαία ελληνικά· τυπική είναι μια ημιτελής επανάληψη, που μπορεί να είχε παρόμοια αρχή, όπως το πάμπαν κτλ., σε μια από καιρό χαμένη γλωσσική περίοδο, αλλά χρησιμοποιήθηκε κιόλας κατά την ινδοευρωπαϊκή περίοδο για να εκφράσει ενίσχυση της έννοιας: μορ-μύρειν 'μουρμουρίζω' (Όμ.), δαί-δαλον 'καλλιτέχνημα' (Όμ.), ὀλ-ολυγή 'ολολυγμός' (Όμ.), τέ-τανος (κλασ.), τι-θήνη 'τροφός' (Όμ.). Αυτοί οι σχηματισμοί, πάντως, στα ελληνικά δεν έχουν πια τη δύναμη να εξαπλωθούν· μόνον η πιο περιορισμένη μορφή αναδιπλασιασμού διατήρησε την παλιά μορφοποιητική της δύναμη, αλλά όχι σε λέξεις παρά σε συζυγίες ρημάτων: ενεστωτικός αναδιπλασιασμός δι-δό-ναι, αναδιπλασιασμός παρακειμένου γε-γον-έναι.